Πάνω στο Νήμα θα κριθεί ο Μαραθώνιος  των Κυπριακών Προεδρικών Εκλογών

Print Friendly, PDF & Email

 24.09.2017

                                                                    

του Νίκου Γ. Σύκα Σύμβουλος Στρατηγικής & Καινοτομίας

Παρόλο που απομένουν τέσσερεις μήνες μέχρι τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο, ο έντονος προεκλογικός αγώνας θυμίζει περισσότερο κούρσα των 100μ. παρά ένα μεγάλο μαραθώνιο που άρχισε πριν οκτώ περίπου μήνες. Στη μακρά αυτή πορεία έχουν διαφανεί οι τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι πρόεδροι και τα επιτελεία τους στην προσπάθεια να πείσουν/προσελκύσουν τους ανέντακτους, τους αναποφάσιστους και τους μετακινούμενους ψηφοφόρους.

Στις αναλύσεις, εκτιμήσεις και προβλέψεις για το αποτέλεσμα της κρίσιμης αυτής αναμέτρησης, πρέπει να λάβουμε υπόψη τους εξής παράγοντες:

α) Οι πολιτικές συγκυρίες είναι τέτοιες που οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές έχουν πολλαπλή σημασία: α)Εκλογή ηγέτη στην πιο κρίσιμη περίοδο της χώρας, β)επιλογή του μοντέλου λύσης και της στρατηγικής για το Κυπριακό και γ)ενίσχυση των εκλογικών ταυτοτήτων.

β) Την πρωτοφανή αστάθεια του πολιτικού υπεδάφους, το εκρηκτικό προεκλογικό κλίμα και την πολυπλοκότητα και κατακερματισμό του πολιτικού τοπίου σε συνδυασμό με την πληθώρα των υποψηφίων. Το κυπριακό κομματικό σύστημα έχει μπει σε μια μεταβατική περίοδο – σε μια εποχή ρευστότητας και πολύ μεγάλης εκλογικής κινητικότητας με πολλαπλά είδη μετατοπίσεων. Στις βουλευτικές εκλογές του 2016, ποσοστό μεγαλύτερο του 1/3 του εκλογικού σώματος μετατοπίστηκε.

γ) Την τάση αποστασιοποίησης των πολιτών από τα κόμματα και την εξασθένηση της κομματικής ταύτισης και επιρροής. Περίπου το μισό εκλογικό σώμα παραμένει εκτός του βεληνεκούς των προεκλογικών εκστρατειών. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Κύπρος είναι ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ: α)Που παρουσιάζουν την μεγαλύτερη πτώση όσον αφορά την προσέλευση σε εθνικές εκλογές και β)στις οποίες το πολιτικό σύστημα τυγχάνει πολύ χαμηλής εμπιστοσύνης. 

δ) Ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων λαμβάνει τις αποφάσεις του λίγα εικοσιτετράωρα πριν την κάλπη.

ε) Το ποσοστό της «κρυφής ψήφου» θα είναι το μεγαλύτερο που έχει σημειωθεί στην ιστορία των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο. Η έκταση του φαινομένου αυτού μπορεί να προκαλέσει ανατροπές ακόμη και την ώρα της κάλπης.

στ) Την αποτελεσματικότητα των προεκλογικών εκστρατειών. Οι στερεότυπες πολιτικές καμπάνιες και οι παραδοσιακές μέθοδοι αδυνατούν να σπάσουν το φράγμα της ομοιοτυπίας και της κοινοτοπίας. Απουσιάζει η εκλογική καινοτομία.

Το παρόν άρθρο εστιάζει στη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής καμπάνιας. Τα ουσιώδη ζητήματα και οι στρατηγικές παράμετροι που επηρεάζουν τον αντίκτυπο του προεκλογικού αγώνα μπορούν να συνοψιστούν ως ακολούθως:     

  1. Αποτελεσματική διαφοροποίηση – τόσο σε επίπεδο προτάσεων όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο.
  2. Προφίλ υποψήφιου προέδρου – πείρα, γνώσεις, ικανότητες, αξίες, εγγύτητα στον πολίτη, πειθώ, εμπιστοσύνη, αξιοπιστία. Ένας από τους βασικούς στόχους της επικοινωνιακής στρατηγικής είναι αφενός να δοθεί έμφαση στα θετικά/διακριτά χαρακτηριστικά του υποψήφιου και αφετέρου να εξουδετερωθούν τα όποια αρνητικά σημεία. Η εικόνα του υποψήφιου αξιολογείται τόσο έναντι των κυρίων αντιπάλων του αλλά και σε σχέση με τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο ιδανικός υποψήφιος.
  3. Πολιτική δημιουργικότητα. Οι πιο αποτελεσματικοί πολιτικοί είναι δημιουργικοί – στην επίλυση διαφορών, στις διαπραγματεύσεις και στην αντίδραση σε απρόσμενες κρίσεις. Χρειάζονται καινοτόμες λύσεις στα δύσκολα και σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος (μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αποκατάσταση της ζημιάς από την οικονομική κρίση κ.ά.) και απτά αποτελέσματα εδώ και τώρα.
  4. Value-for-money πολιτική: Καλύτερα αποτελέσματα και λιγότερο κόστος για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Αποδοτικότητα, καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, διευκόλυνση του επιχειρείν.
  5. Διατηρήσιμη ανάπτυξη: Κατανεμητικός και αναγεννητικός σχεδιασμός της οικονομίας. Βιώσιμες καινοτομίες οι οποίες να παράγουν συνεργιστικά οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αξία. Δημοκρατικές καινοτομίες με στόχο την εξάλειψη των ανισοτήτων (χάσμα μεταξύ των φύλων, οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, ανισότητες στις ευκαιρίες).
  6. Ενίσχυση της εθνικής ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας (καινοτομία στις δημόσιες υπηρεσίες, κοινωνική καινοτομία, πολιτιστική καινοτομία, επιχειρηματική καινοτομία, περιβαλλοντική καινοτομία, τεχνολογική καινοτομία κ.ά.). Χρειάζονται βαθιές τομές και ευρείες μεταρρυθμίσεις που να διαχέονται σε όλους τους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής και επιτάχυνση της αλλαγής.
  7. Δημιουργικά προγράμματα μέσα από τα οποία οι Δήμοι και οι Κοινότητες να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τα δομικά χαρακτηριστικά, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις κρίσιμες σχέσεις των τοπικών κοινωνιών.
  8. Αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που να προάγουν τη διαφάνεια, την αξιοκρατία, την ισονομία και τη λογοδοσία.
  9. Τα εκλογικά επιτελεία πρέπει να προσεγγίσουν/πείσουν τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες μέσα από στοχευμένες ενέργειες (π.χ. αξιοποίηση των κοινωνικών μέσων δικτύωσης και ειδικότερα του Facebook για την κινητοποίηση και προσέλκυση των ηλικιών 18-35, παρέχοντας στη νέα γενιά την ευκαιρία να εκφράσει τις απόψεις της).
  10. Ενεργειακή πολιτική και στρατηγικές συμμαχίες που να αποτρέπουν τον τουρκικό αναθεωρητισμό και επεκτατισμό. Πρόκληση κόστους στην Τουρκία για την συνεχιζόμενη κατοχή. Επιστημονική τεκμηρίωση της συνολικής βιωσιμότητας της λύσης του Κυπριακού. Ενδυνάμωση του εθνικού brand και της εικόνας της Κύπρου στη διεθνή σκηνή.
  11. Η προεκλογική εκστρατεία πρέπει να συνδέει τον λόγο, τις πράξεις και το όραμα του πολιτικού με την εκπλήρωση των ρεαλιστικών στόχων και προσδοκιών του εκλογικού σώματος. Οι θέσεις του υποψήφιου πρέπει να ταυτίζονται με τις ανάγκες των ψηφοφόρων.
  12. Το σλόγκαν της πολιτικής καμπάνιας –και ο τίτλος του προεκλογικού προγράμματος– θα μπορούσε να ήταν «Για ένα πιο βιώσιμο μέλλον». Αυτή η μικρή φράση έχει διπλή σημασία και καλύπτει τα πάντα: Βιώσιμη ανάπτυξη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού… Για όλους τους πολίτες, για την Κύπρο. Το αντίδοτο στην πολυπλοκότητα, τη ρευστότητα και το επικοινωνιακό «clutter» που χαρακτηρίζουν το προεκλογικό τοπίο είναι ένα απλό, δυνατό και μονολιθικό κεντρικό μήνυμα.

Το αποτέλεσμα των επερχόμενων προεδρικών εκλογών δεν θα είναι απλά η λύση μιας μαθηματικής εξίσωσης. Το πολιτικό–εκλογικό περιβάλλον δεν είναι ένα γραμμικό φαινόμενο αλλά ένα μη γραμμικό δυναμικό σύστημα. Το εκλογικό περιβάλλον εμπεριέχει ασυμμετρίες (θετικές και αρνητικές) και ασυνήθιστα υψηλά πολιτικά ρίσκα που είναι δύσκολο να προσμετρηθούν. Υπάρχουν όμως και σημαντικές ευκαιρίες μέσα από τους σωστούς στρατηγικούς σχεδιασμούς του πολιτικού μάρκετινγκ. Αυτός ο προεκλογικός αγώνας θα κριθεί κυριολεκτικά πάνω στο νήμα – τόσο στον πρώτο όσο και στο δεύτερο γύρο των εκλογών.  

Η επίδραση της προεκλογικής περιόδου στο εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι κάθε φορά η ίδια. Υπάρχουν εκλογικές αναμετρήσεις όπου η επίδραση της προεκλογικής εκστρατείας δεν διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο. Στην περίπτωση όμως των επερχόμενων προεδρικών εκλογών θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο. Η δυναμική της προεκλογικής περιόδου θα αποδειχτεί η μεγαλύτερη που έχει παρατηρηθεί ιστορικά μέχρι σήμερα στην Κύπρο.