22 Οκτώβριος 2017, 18:05
Του Χρίστου Χαραλάμπους
ΟΛΕΣ ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΣΕ 93 «ΑΠΟΡΡΗΤΕΣ» ΣΕΛΙΔΕΣ
Το περιβόητο τρίπτυχο συγκλίσεων, ησσόνων διαφωνιών και μεγάλων αποκλίσεων που ετοίμασε το Προεδρικό αποκαλύπτει η «Σ». Το κεκτημένο των συνομιλιών μαζεμένο σε μερικές δεκάδες έγχρωμες σελίδες.
Γιατί, αυτό που αντικειμενικά προκύπτει είναι ότι, όντως, έχει παραχθεί μια πρωτοφανής για συνομιλίες στο Κυπριακό εργασία, παρά ταύτα, όμως, παραμένουν πολλά κενά, εξέχουσας κρισιμότητας και ουσιώδους σημασίας, τα οποία δεν μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι δεν θα μπορούσαν να ανατρέψουν μια επιδιωχθείσα από τον κ. Γκουτέρες στρατηγική συμφωνία των μερών επί του πλαισίου του έξι σημείων
Μέσα σε 93 ακριβώς σελίδες, διανθισμένες με πολλά κόκκινα και μπλε γράμματα – αλλά και μαύρα που υποδηλούν τις συμφωνίες – καταγράφεται το σύνολο του περιβόητου κεκτημένου των συνομιλιών «που δεν πρέπει να χαθεί». Η «Σημερινή» για μία ακόμη φορά φέρνει στο φως τα απόρρητα του εθνικού ζητήματος, πιστή στο δόγμα ότι το Κυπριακό είναι υπόθεση όλων και όχι των λίγων και εκλεκτών σε Προεδρικό και κόμματα. Η, στο μέτρο του δυνατού, καταγραφή των κύριων σημείων από τα έγγραφα και των έξι κεφαλαίων είναι η πρώτη ανάγνωση μέσω της οποίας θα αρχίσει η ανά κεφάλαιο ανάλυση των συγκλίσεων – αποκλίσεων, σε σύγκριση (απολύτως αναγκαία) με το προηγούμενο παρόμοιο έγγραφο των συγκλίσεων Ντάουνερ του 2012.
Γενικό σχόλιο
Όταν κάποιος εντρυφήσει στις «απόρρητες» και «διά χειρός» παραδοθείσες στους κομματάρχες σελίδες του περιβόητου τριπτύχου και έχοντας γνώση των όσων έγιναν και ακολούθησαν της διάσκεψης στο Κραν Μοντανά αβίαστα καταλήγει στο συμπέρασμα ή καλύτερα στο να διερωτηθεί «πόσο ορθή προσέγγιση ήταν η κατατεθείσα από τα Ηνωμένα Έθνη άποψη, για μια στρατηγική συμφωνία». Γιατί, αυτό που αντικειμενικά προκύπτει είναι ότι, όντως, έχει παραχθεί μια πρωτοφανής για συνομιλίες στο Κυπριακό εργασία, παρά ταύτα, όμως, παραμένουν πολλά κενά, εξέχουσας κρισιμότητας και ουσιώδους σημασίας, τα οποία δεν μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι δεν θα μπορούσαν να ανατρέψουν μια επιδιωχθείσα από τον κ. Γκουτέρες στρατηγική συμφωνία των μερών επί του πλαισίου του έξι σημείων.
Σε ό,τι δε αφορά τις συγκλίσεις σε κάθε κεφάλαιο (κυρίως σε διακυβέρνηση, οικονομία και ΕΕ) είναι θέμα ερμηνείας και δουλειά των κομμάτων να κρίνουν, αν αυτές ανταποκρίνονται ή όχι στα συμφέροντα του Κυπριακού Ελληνισμού και αν υπάρχουν όντως ή όχι χαρακτηρισθείσες από κάποιους υποχωρήσεις και γενναιόδωρες προσφορές.
Ο…τόμος της Διακυβέρνησης
Για το κεφάλαιο της Διακυβέρνησης – Κατανομής Εξουσιών αφιερώνονται 43 σελίδες και καταγράφονται από γνωστές συμφωνίες και διαφωνίες, μέχρι άγνωστες συγκλίσεις.
Όταν ετοιμαζόταν το έγγραφο, βεβαίως, καταγράφονταν ως μέγιστες διαφωνίες αυτές της εκ περιτροπής Προεδρίας και του κοινού ψηφοδελτίου. Από εκεί και πέρα, όμως, πολλά είναι τα σημεία συμφωνίας και διαφωνίας σε καίριας σημασίας ζητήματα:
· Υπάρχει ουσιώδης διαφωνία στο πότε θα κηρύσσεται αδιέξοδο στην Εκτελεστική Εξουσία. Με την τ/κ πλευρά να θέλει αυτό να γίνεται και μεμονωμένα από τον Τ/κ Πρόεδρο/Αντιπρόεδρο, κάτι που θα οδηγεί σε δυσλειτουργίες αναλόγως από το από ποιον και για ποιον αναφέρεται μια απόφαση στην οποία θα υπάρχει διαφωνία σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου. Μάλιστα, ζητεί όπως, όταν υπάρχει διαφωνία μεταξύ Προέδρου – Αντιπροέδρου, αν υπάρχει αδιέξοδο σε τομείς που θα ενεργοποιείται ο μηχανισμός επίλυσης διαφορών, να αναφέρονται είτε μαζί, είτε απομονωμένα στο Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, για απόφαση. Κάτι που προφανώς θα είναι χρονοβόρο και θα οδηγεί σε φοβερά στρεβλωτικές διαδικασίες.
· Η τ/ πλευρά εξαιρεί από τα κεφάλαια όπου θα υπάρχει μηχανισμός επίλυσης αδιεξόδου τους σημαντικούς πυλώνες της εξωτερικής πολιτικής, της άμυνας και του προϋπολογισμού, κάτι που θα οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς και που όζει διχαστικής αντίληψης.
Ομοσπονδιακό…κενό
Αν κάτι μπορεί εξόχως να προβληματίσει σε σχέση με την Εκτελεστική Εξουσία και το ίδιο το σύστημα που θα οικοδομηθεί έπειτα από λύση είναι το γεγονός ότι στο κεφάλαιο των ομοσπονδιακών αρμοδιοτήτων υπάρχει χάσμα το οποίο υποκρύπτει πολιτικές σκοπιμότητες και στρατηγικές διχοτομικού χαρακτήρα.
Συγκεκριμένα:
· Η ε/κ πλευρά απαιτεί η άμυνα να είναι ομοσπονδιακή αρμοδιότητα με την τ/κ να παραπέμπει στα όσα θα συμφωνηθούν στο κεφάλαιο ασφάλεια – εγγυήσεις, μη αποδεχόμενη (τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που βρίσκονταν εν ζωή οι συνομιλίες) ότι η επανενωμένη Κύπρος θα έχει έναν μικρό, μικτό ευέλικτο στρατό.
· Στον θεσμό της Κεντρικής Τράπεζας η τ/κ πλευρά εμμένει σε αριθμητική ισότητα και η ε/κ σε εκπροσώπηση με ratio 2:1. Ομοίως σε όλα τα ομοσπονδιακά σώματα οικονομικής πολιτικής και ανταγωνισμού.
· Καταγράφεται τεράστια και ουσιώδης διαφωνία για το FIR και τα Κέντρα Ελέγχου. Με την τ/κ πλευρά να δηλώνει ότι η μόνη παραχώρηση που κάνει είναι για ένα μεν FIR, αλλά δύο Κέντρα Ελέγχου.
Αξιοσημείωτο είναι, πάντως, το σημείο που αναφέρεται στον πληθυσμό της επανενωμένης Κύπρου και τη συμφωνία για 802.000 Ε/κ και 220.000 Τ/κ. Σε αυτό ακριβώς το σημείο μπορεί να δει κάποιος μια σημείωση από την τ/κ πλευρά ότι αυτή η αναλογία ίσχυε μέχρι το τέλος του 2016 και, αν δεν υπήρχε μέχρι τότε τελική συμφωνία, δεν δεσμεύεται ότι δεν θα αναθεωρήσει τους αριθμούς. Άρα, ακόμη και το 4:1 που αποτελεί όντως επιτυχία, φαίνεται να μην είναι κάτι κλειδωμένο με την τ/κ πλευρά να έχει άλλα στο μυαλό σε σχέση με τις υπηκοότητες σε Τούρκους έποικους. Κάτι που το τελευταίο διάστημα βλέπουμε στην πράξη.
Κλειδώνει ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας
Από τα πολύ θετικά στοιχεία που ανακύπτουν από το λεγόμενο τρίπτυχο είναι το ότι στο κεφάλαιο της Ε.Ε. υπάρχουν σημαντικότατες συγκλίσεις, που δείχνουν προφανώς την κατεύθυνση οικοδόμησης ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους. Συγκεκριμένες συγκλίσεις είναι:
· Η Ενωμένη Κύπρος θα συμμετέχει αποτελεσματικά με μία φωνή στην Ε.Ε.
· Οι ευρωπαϊκές σχέσεις και ζητήματα θα είναι ομοσπονδιακή αρμοδιότητα που θα αναφέρεται σε ομοσπονδιακό νόμο
· Θα υπάρχει κοινή επιτροπή για ζητήματα Ε.Ε.
· Από την πρώτη μέρα της λύσης θα αρθεί η πράσινη γραμμή και θα εφαρμοστεί και στα κατεχόμενα το κεκτημένο
· Κάθε Ομοσπονδιακό ή Κοινοτικό Υπουργείο θα φροντίζει να λειτουργεί με βάση το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και να παρακολουθεί την εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών.
Υπάρχουν βεβαίως και γκρίζα σημεία που μπορούν να ανατρέψουν τη γενική εικόνα, όπως είναι η καταγεγραμμένη εμμονή της τ/κ πλευράς για μόνιμες παρεκκλίσεις και πρωτογενές δίκαιο. Συγκεκριμένα, οι τ/κ θέσεις επί των ανωτέρω είναι:
· Πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες παρεκκλίσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ώστε να διαφυλαχθεί ο διζωνικός, δικοινοτικός χαρακτήρας της Ομοσπονδίας. Πρέπει να περιλαμβάνουν παρεκκλίσεις πολιτικού χαρακτήρα, μεταβατικές διατάξεις τεχνικού χαρακτήρα, αλλά και ασφαλιστικές δικλίδες των οποίων θα είναι δυνατή η επίκληση, αν υπάρχουν σοβαρές οικονομικές διαταραχές στην τ/κ συνιστώσα πολιτεία
· Η έναρξη της συμφωνίας θα πρέπει να γίνει έπειτα από πολιτική δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ένα νέο πρωτόκολλο, το οποίο πρέπει να εγκριθεί απ’ όλα τα κράτη μέλη, αναλόγως των διαδικασιών που ακολουθούν στις χώρες τους.
· Το νέο πρωτόκολλο θα πρέπει να υιοθετηθεί ως πρωτογενές δίκαιο από την Ε.Ε. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να υπάρχει νομική εγκυρότητα στη συμφωνία.
Το δεύτερο πιο μεγάλο κεφάλαιο που είναι γεμάτο από τεχνικούς ορισμούς και χαρακτηρισμούς και το οποίο ξεχειλίζει από διαφωνίες είναι αυτό που αφορά στο περιουσιακό. Εκεί, ωστόσο, που εστιάζεται το ενδιαφέρον στην πρώτη ανάγνωσή του είναι στο πού υπήρξαν συγκλίσεις και πόσο ουσιώδεις είναι αυτές. Και αυτό αφορά τις περιοχές που δεν θα επιστραφούν. Όπως αναφέρεται στο έγγραφο, υπάρχουν 15 συγκλίσεις, ως εξής:
· Θα ισχύσει ένα έκτακτο καθεστώς που θα αφορά στις επηρεαζόμενες περιουσίες με βάση τη συμφωνία.
· Το ατομικό δικαίωμα στην περιουσία είναι σεβαστό, αλλά θα υπάρχουν διαφορετικές επιλογές για την άσκηση αυτού του δικαιώματος.
· Θα υπάρχουν διάφορες θεραπείες για τους εκτοπισθέντες ιδιοκτήτες ή σημερινούς χρήστες. Η επιλογή θεραπειών θα υπόκειται σε συμφωνημένα κριτήρια.
· Συμφωνήθηκαν οι ορισμοί για το τι εστί επηρεαζόμενη περιουσία, υφιστάμενος χρήστης, εκτοπισθείς ιδιοκτήτης και θρησκευτικά μέρη.
· Θα υπάρχουν δύο προσωρινά όργανα που θα ασχολούνται με το περιουσιακό, η Επιτροπή Περιουσιών και το Δικαστήριο Περιουσιών.
· Η Επιτροπή Περιουσιών πρέπει να είναι ανεξάρτητη και να λειτουργεί δίκην πρωτόδικου δικαστηρίου.
· Η Επιτροπή θα λειτουργεί βάσει συμφωνημένων κριτηρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ και κατευθυνόμενη από τις αρχές της δικαιοσύνης και της μόνιμης ικανοποίησης.
· Οι αποφάσεις της θα μπορούν να εφεσιβληθούν πριν από το Δικαστήριο Περιουσιών.
· Σε περιουσίες συνιδιοκτησίας, το μερίδιο των ιδιοκτητών θα είναι ίσο, εκτός και αν συμφωνηθεί διαφορετικά.
· Συμφωνήθηκαν οι κατηγορίες και οι τύποι των επηρεαζόμενων περιουσιών.
· Η διαχείριση περιουσιών θα λαμβάνει υπόψη τα θέματα ασφάλειας και άμυνας.
Σταυρόλεξο χωρίς λύση…
Οι προαναφερθείσες συγκλίσεις στο ζήτημα του περιουσιακού αποτελούν πάντως παρωνυχίδα για τις αμέτρητες διαφωνίες που έχουν οι πλευρές σε σειρά πολιτικών, τεχνοκρατικών και ορολογικών ζητημάτων. Κυριότερα π.χ. σημεία είναι ότι δεν υπάρχει κανένα σημείο επαφής σε σχέση με τις κατηγορίες των σημερινών (παράνομων) χρηστών, αφού η τ/κ πλευρά δεν τους διαχωρίζει, ενώ σε ό,τι αφορά την τιμή των περιουσιών υπάρχει χάσμα σε σχέση με το τι εστί αξία αγοράς και σημερινή αξία. Γεγονός που επηρεάζει τα μάλα το κόστος της όποιας λύσης αποφασιστεί, το οποίο, με βάση τα έγγραφα που έχουμε ενώπιόν μας, ζητείται να είναι από πριν αποφασισμένο και υπολογισμένο.
Αυτά θέλει να κλειδώσει ο Φέλτμαν
Η αποκάλυψη του τριπτύχου από τη «Σ» έρχεται σε μια στιγμή που έχει επιβεβαιωθεί η επίσκεψη τον ερχόμενο Δεκέμβριο στην Κύπρο του Αναπληρωτή ΓΓ του ΟΗΕ Τζέφρι Φέλτμαν, ο οποίος ουσιαστικά θέλει να στείλει το μήνυμα ότι η διαδικασία είναι ζωντανή και ότι το κεκτημένο (αυτό που περιγράφουμε) δεν έχει χαθεί. Παρά ταύτα, πρέπει άπαντες να γνωρίζουν ότι επίκεινται προεδρικές εκλογές, ενώ μέχρι τότε τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί κλειδωμένο.
ΠΗΓΗ:http://www.sigmalive.com/simerini/politics/463652/proodos-men-ousiodi-kena-de
