19 Ιανουαρίου 2018, 12:10 μμ
του Τσαρλ Έλληνα
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η ανάπτυξη του κοιτάσματος Zohr στην Αίγυπτο ένα από τα πιο μεγάλα, πιο αξιοσημείωτα, και ταχύτερα έργα φυσικού αερίου (ΦΑ) που έχουν αξιοποιηθεί ποτέ. Ανακαλύφθηκε από τον Eni τον Αύγουστο του 2015 και, μετά από έναν ραγδαίο ρυθμό ανάπτυξης, τέθηκε σε παραγωγή τον Δεκέμβριο του 2017, δύο χρόνια και τέσσερις μήνες μετά την ανακάλυψη – ένα ρεκόρ.
Ο Claudio Descalzi, Διευθύνων Σύμβουλος της Eni, συνόψισε αυτό το επίτευγμα όταν είπε: «Αλλάξαμε όλη τη στρατηγική του κλάδου παραβιάζοντας τα συμβατικά συστήματα και με το να προχωρήσουμε από την εξουσιοδότηση επενδύσεων στην παραγωγή σε παράλληλα βήματα». Η μείωση του κόστους και η επιτάχυνση του χρόνου από την ανακάλυψη στην αγορά έχει γίνει πια ο νέος κανόνας.
Χαιρετίζοντας την εξέλιξη αυτή, ο υπουργός Πετρελαίου της Αιγύπτου, Tareq El Molla, δήλωσε ότι η παραγωγή του Zohr θα οδηγήσει στην κατάργηση της εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) μεχρι το τελος του 2018 και ενδεχομένως στην εξαγωγή φυσικού αερίου απο το 2019. Πρόσθεσε ότι το πλεόνασμα ΦΑ μπορεί να εξαχθεί από τις δύο υφιστάμενες εγκαταστάσεις υγροποίησης ΥΦΑ Idku και Damietta.
Η Αίγυπτος εξήγαγε ΥΦΑ μέχρι το 2014, αλλά το 2015 χρειάστηκε να σταματήσει όλες τις εξαγωγές για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη εγχώρια ζήτηση, καθώς η παραγωγή ΦΑ μειώθηκε. Αυτό οφειλόταν στην πολιτική αστάθεια και τις τότε κοντόφθαλμες πολιτικές που οδήγησαν στον καθορισμό της τιμής ΦΑ που κατεβάλλαν κρατικές εταιρείες στους παραγωγούς ΦΑ στο μη οικονομικό επίπεδο των $2,65/mmBTU (περίπου ανά 1000 κυβικά πόδια ΦΑ). Αυτό αποθάρρυνε τις περαιτέρω επενδύσεις και σταμάτησε την ανάπτυξη νέων κοιτασματων ΦΑ. Τελικά οδήγησε στην παρακμή της παραγωγής που δεν αντικαταστάθηκε από νέες ανακαλύψεις, υποχρεώνοντας την Αίγυπτο να εισάγει ΥΦΑ για να καλύψει το έλλειμμα.
Αυτό διορθώθηκε μετά που η κυβέρνηση του προέδρου El Sisi εισήγαγε ένα ευέλικτο πρότυπο τιμολόγησης ΦΑ, αυξάνοντας τις τιμές τον Ιούλιο του 2015 μεταξύ $3,75 και $5,88/mmBTU, γεγονός που ενθάρρυνε νέες επενδύσεις και οδήγησε στην αύξηση παραγωγής ΦΑ.
Επιπλέον, η κυβέρνηση έδωσε έμφαση στην επανάληψη και επιτάχυνση νέων έργων, υπογράφοντας και κυρώνοντας συμφωνίες παραχώρησης που είχαν παγοποιηθεί για χρόνια. Πάνω από 74 νέες ή τροποποιημένες συμφωνίες υπογράφηκαν τα τελευταία τρία χρόνια. Αυτό ώθησε τον ρυθμό έρευνας, οδηγώντας σε νέες μεγάλες ανακαλύψεις ΦΑ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του West Nile Delta, του Atoll, του Nooros και του Zohr, με ακόμα περισσότερες ανακαλύψεις να αναμένονται.
Χάρη στην επιτυχία αυτή, η χώρα ξεκινάει φέτος με νέους γύρους αδειοδότησης, με καλές πιθανότητες ότι νέες ανακαλύψεις θα προσθέσουν και θα επεκτείνουν την παραγωγή ΦΑ της Αιγύπτου.
Το μεγαλύτερο κοίτασμα της Μεσογείου
Το Zohr ανακαλύφθηκε από την ENI τον Αύγουστο του 2015 στο τεμάχιο Shorouk, που γειτνιαζει με το τεμάχιο 11 της ΚΔ, και είναι περίπου 180 χλμ. βόρεια του Port Said, σε 1500μ νερό. Εκτιμάται ότι έχει συνολικά 850 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ΦΑ), καθιστώντας το ως το μεγαλύτερο κοίτασμα ΦΑ που ανακαλύφθηκε ποτέ στη Μεσόγειο, περίπου επτά φορές το μέγεθος της Αφροδίτης.
Η δεξαμενή βρίσκεται σε συνολικό βάθος 4130m, σε ανθρακικά πετρώματα, καλύπτοντας μια περιοχή περίπου 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Η ανακάλυψη του Zohr άλλαξε τη γεωλογική αντίληψη της περιοχής, δημιουργώντας τεράστιο διεθνές ενδιαφέρον για την Αίγυπτο και Ανατολική Μεσόγειο. Η Κύπρος επωφελήθηκε με την επιτυχία του τρίτου γύρου αδειδοτήσεων, όπως επίσης πρόσφατα και η Ελλάδα με το έντονο ενδιαφέρον για περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Η ερμηνεία των σεισμικών δεδομένων με τη χρήση του μοντέλου Zohr εντόπισε έναν αριθμό πιθανών στόχων σε ανθρακικούς σχηματισμούς, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, οι οποίοι προσελκύουν το ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών όπως η Total, η ExxonMobil και η Eni.
Προβλέπεται αυτάρκεια ΦΑ για τη χώρα
Η ανάπτυξη του κοιτάσματος Zohr προχωρεί σε ραγδαίο ρυθμό. Η πρώτη φάση περιελάμβανε έξι πηγάδια, ανάπτυξη υποθαλάσσιων κατασκευών, υποθαλάσσιο αγωγό μήκους 180 χλμ., χρήση υπεράκτιας πλατφόρμας ελέγχου και νέα εγκατάσταση επεξεργασίας ΦΑ στην ξηρά, με ολικό κόστος περίπου $4 δισεκατομμύριων.
Άρχισε παραγωγή το Δεκέμβριο του 2017 με 0,350 bcf/day (δισεκατομμύρια κυβικά πόδια ΦΑ την ημέρα), και αναμένεται να φθάσει το 1 bcf/day μέχρι τα μέσα του 2018.
Στη δεύτερη φάση του έργου θα προστεθούν άλλα 14 πηγάδια που θα αυξήσουν την παραγωγή στα 2,7 bcf/day από το 2019. Το πλήρες αναπτυξιακό σχέδιο θα κοστίσει μεταξύ $12 και $16 δισεκατομμύρια.
Αυτό θα μοιραστεί με τους εταίρους της Eni. Η BP αγόρασε 10% του Zohr στα τέλη του 2016, και η Ρωσική Rosneft έκλεισε συμφωνία τον Οκτώβριο του 2017 για να αποκτήσει 30% που κόστισε $1,25 δισεκατομμύρια.
Ο κ. Descalzi, δήλωσε ότι «Το έργο αυτό… θα μετατρέψει πλήρως το ενεργειακό τοπίο της Αιγύπτου, επιτρέποντας της να γίνει αυτάρκης και να μετατραπεί από έναν εισαγωγέα ΦΑ σε έναν εξαγωγέα» σύντομα.
Με το Zohr και άλλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, το υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου αναμένει αύξηση της παραγωγής ΦΑ στα 7,8 bcf/day κατά το οικονομικό έτος 2019/2020, έναντι 4,5 bcf/day κατά τη διάρκεια του 2016/2017. Τα αντίστοιχα στοιχεία για την εγχώρια κατανάλωση υπολογίζονται στα 6,8 bcf/day το 2019/2020 και 5,4 bcf/day το 2016/2017.
Το Υπουργείο αναμένει ότι η παραγωγή φυσικού αερίου θα φθάσει τα 6,2 bcf/day μέχρι τα τέλη του 2018, επιτυγχάνοντας έτσι αυτάρκεια ΦΑ. Μέχρι το 2020, η παραγωγή αναμένεται να είναι διπλάσια από το 2015. Με αυτή τη βάση, η EGAS και το υπουργείο Πετρελαίου αναμένουν την επανέναρξη των εξαγωγών ΥΦΑ απο το 2019.
Αυτές οι εκτιμήσεις είναι σύμφωνες με τις πρόσφατες προβλέψεις του ομίλου Observatoire Mediterraneen de l’ Energie (OME), που εδρεύει στο Παρίσι. Οι προβλέψεις του βασίζονται σε δεδομένα από τις πετρελαϊκές εταιρείες που λειτουργούν στην Αίγυπτο, και που είναι μέλη του ΟΜΕ.
Βάσει αυτών των προβλέψεων, το πλεόνασμα ΦΑ για εξαγωγή αναμένεται να φθάσει τα 20-35 bcm ανά έτος μέχρι το 2030, και ενδεχομένως περισσότερο. Αυτό θα κάνει πλήρη αξιοποίηση της υπάρχουσας δυναμικότητας υγροποίησης των μονάδων παραγωγής LNG Idku και Damietta, που ανέρχεται σε 17,5 bcm ανα έτος.
Με την έναρξη λειτουργίας του Zohr τον Δεκέμβριο του 2017, η αυξημένη παραγωγή αερίου συμβάλλει ήδη στη μείωση των εισαγωγών ΥΦΑ κατά περισσότερο από 30%. Μέχρι τα τέλη του 2018, θα επιτρέψει στην Αίγυπτο να σταματήσει όλες τις εισαγωγές ΥΦΑ και να επαναρχίσει εξαγωγές το 2019. Κάτι που επίσης θα βοηθήσει την Αίγυπτο να επιτύχει τον στόχο της να γίνει ο ενεργειακός κόμβος της περιοχής.
Η ENI έχει ήδη λάβει απαλλαγή στην Αίγυπτο για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ιταλία, μόλις ικανοποιηθεί η εγχώρια ζήτηση. Η Rosneft επιβεβαίωσε επίσης το ενδιαφέρον της για πώληση ΦΑ από το Zohr.
Από τις εισαγωγές ΥΦΑ στις εξαγωγές
Ο υπ. El Molla δήλωσε ότι μέχρι το 2019 το πλεόνασμα ΦΑ θα βοηθήσει την Αίγυπτο να επεκτείνει τη βιομηχανία πετροχημικών και να εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις εξαγωγης ΥΦΑ. Πρόσθεσε ότι «οι δύο υφιστάμενες εγκαταστάσεις υγροποίησης ΦΑ είναι αρκετά μεγάλες ώστε να επεξεργαστούν το διαθέσιμο πλεόνασμα ΥΦΑ για διεθνή πώληση απο το 2019». Σύμφωνα με τις υπάρχουσες συμβάσεις, ο προορισμός των περισσότερων από αυτές τις εξαγωγές θα είναι η Ευρώπη.
Ο υπουργός δήλωσε επίσης ότι, αν η αύξηση του φυσικού αερίου συνεχίσει να αυξάνεται, η Αίγυπτος μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο προσθήκης τρίτου τερματικού σταθμού εξαγωγής ΥΦΑ.
Το Δεκέμβριο του 2017, ο υπ. El Molla δήλωσε ότι η χώρα θα επιτρέψει στις διεθνείς εταιρείες που λειτουργούν εκεί να εξάγουν πλεόνασματα ΦΑ, κάτι που αποδεικνύει την εμπιστοσύνη του ότι η Αίγυπτος μπαίνει σε μία περίοδο πλεονασμάτων ΦΑ μετά το 2018. Προχωρώντας περαιτέρω, δήλωσε ότι αυτή η απόφαση έχει επισημοποιηθεί τώρα στις συμβάσεις με τις εταιρείες. Αυτές οι αλλαγές στις συμβάσεις, όχι μόνο αποδεικνύουν την εμπιστοσύνη ότι η παραγωγή αερίου θα αυξηθεί στο μέλλον, αλλά αποτελούν επίσης μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της Αιγύπτου να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος. Προς στήριξη αυτού του γεγονότος, πρόκειται να εγκαινιαστεί νέα προβλήτα 2,5 χιλιομέτρων στον κόλπο του Σουέζ, που ανήκει στην αιγυπτιακή κυβέρνηση και στους εξαγωγείς πετρελαίου του Περσικού Κόλπου για χρήση από δεξαμενόπλοια πετρελαίου και LNG.
Οι εξελίξεις αυτές θα καταστήσουν το 2018 ένα ακόμη καλύτερο έτος για τον ενεργειακό τομέα της Αιγύπτου. Οι αυξανόμενες επενδύσεις, που προσελκύονται από την ανακάλυψη του Zohr, οι νομοθεσιακές μεταρρυθμίσεις για το εμπόριο ΦΑ και οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, οδηγούν σε αυξημένες δραστηριότητες εξερεύνησης και παραγωγής και σε περισσότερες ανακαλύψεις. Ο υπ. El Molla είπε: «Το κοίτασμα Zohr είναι τεράστιο. Είναι μια πολύ σημαντική ανακάλυψη και αναμένουμε να ανακαλύψουμε πρόσθετα κοιτάσματα σε αυτή την κλίμακα». Η Eni πιστεύει επίσης ότι θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν πολλά άλλα κοιτάσματα ΦΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, με παρόμοια γεωλογικά χαρακτηριστικά όπως το Zohr.
Η Αίγυπτος βρίσκεται ήδη στη διαδικασία έκδοσης διαγωνισμών για νέες παραχωρήσεις και αδειδοτήσεις το 2018 στην Ερυθρά Θάλασσα, και αργότερα στη Δυτική Μεσόγειο.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για το 2018 θα είναι η πλήρης εφαρμογή των νέων νομοθεσιών εμπορίου ΦΑ και η ολοκλήρωση της ελευθέρωσης της βιομηχανίας ΦΑ της Αιγύπτου, με τη δυνατότητα δημιουργίας μιας πιο ελεύθερης, πιο ευέλικτης και αποτελεσματικότερης αγοράς.
Σύμφωνα με νόμο που εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 2017, θα επιτρέπεται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις να μεταφέρουν και να εμπορεύονται ΦΑ χρησιμοποιώντας το δίκτυο αγωγών και των υποδομών ΦΑ της Αιγύπτου. Αυτό θα συμβάλει στην προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων σε έναν τομέα που είναι τόσο κρίσιμος για την οικονομία της χώρας. Θα επιτρέπει επίσης σε ιδιωτικές εταιρείες να εισάγουν ΦΑ και ΥΦΑ, μετά το 2018, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι είναι εμπορικά βιώσιμο και μπορούν να βρουν αγοραστές στην εγχώρια αγορά της Αιγύπτου.
BP και Eni επενδύουν περισσότερα στην Αίγυπτο
Η εικόνα φαίνεται επίσης καλή από την άποψη των διεθνών εταιρειών. Το Zohr και άλλες πρόσφατες ανακαλύψεις στην Αίγυπτο αυξάνουν την πιθανότητα να βρεθεί ακόμα περισσότερο ΦΑ – μέχρι στιγμής έχει ερευνηθεί μόνο ένα μικρό μέρος της ΑΟΖ της χώρας.
Η BP και η Eni επενδύουν περισσότερα χρήματα στην Αίγυπτο από ό,τι σε οποιεσδήποτε άλλες χώρες. Ο Bob Dudley, Διευθύνων Σύμβουλος της BP, επιβεβαίωσε ότι “Έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη στην Αίγυπτο”.
Οι εξαγωγές ΥΦΑ θα φέρουν στη χώρα απαραίτητο ξένο συνάλλαγμα, το οποίο θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της οικονομίας της Αιγύπτου. Αλλά πάνω από όλα, για τον Πρόεδρο El Sisi, η αυτάρκεια στο ΦΑ θα διασφαλίσει ότι οι περικοπές ηλεκτρικής ενέργειας παραμένουν ένα πρόβλημα του παρελθόντος, εξαλείφοντας έτσι μία από τις πιθανές αιτίες κοινωνικής αναταραχής.
Όμως για την Κύπρο και το Ισραήλ, που τρέφουν ακόμα ελπίδες ότι θα κάνουν εξαγωγές ΦΑ στην Αίγυπτο, αυτά τα νέα είναι αποθαρρυντικά.
ΠΗΓΗ:http://www.philenews.com/oikonomia/kypros/article/479452/to-zohr-metatrepei-energiaka-tin-aigpto