14 ΜΑΙ 2017
Του Κώστα Βενιζέλου
Εάν η Λευκωσία αποδεχθεί τις τέσσερις ελευθερίες τότε η Άγκυρα θα είναι πιο «ευέλικτη» στα θέματα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων.
Αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει διαμηνύσει μέσω διάφορων καναλιών η τουρκική πλευρά στην κυπριακή κυβέρνηση ενώ αποτέλεσε και επιχείρημα τρίτων που επιδίωκαν να υποβαθμίσουν το τουρκικό αίτημα και να γίνει αποδεκτό από τους Ελληνοκύπριους. Το τουρκικό αίτημα για εφαρμογή για Τούρκους πολίτες στην Κύπρο των τεσσάρων ελευθεριών που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση συντηρείται στο παρασκήνιο, παρά τις ενστάσεις της Λευκωσίας. Επιχειρείται δε να συζητείται με την λογική του σαλαμιού για να μειωθούν και οι αντιδράσεις (χωριστά η διακίνηση προσώπων και προϊόντων).
Πληροφορίες αναφέρουν πως το ζήτημα αυτό θα τεθεί σε μια λογική πάρε-δώσε, στα πλαίσια μιας νέας Διάσκεψης για το Κυπριακό στη Γενεύη. Δεν είναι τυχαίο, πάντως, ότι στο παρασκήνιο επιχειρείται να στηθεί σκηνικό νέας Γενεύης, τόσο από τα Ηνωμένα Έθνη και την τουρκική πλευρά, παρά τις επιφυλάξεις της Λευκωσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα ήγειρε ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, αμέσως μετά την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του υπέδειξε πως Διάσκεψη μπορεί να γίνει μόνο εάν συμφωνηθούν οι ήδη επιτευχθείσες συγκλίσεις και σμικρύνουν οι διαφορές σε σημαντικά ζητήματα.
Από την πλευρά τους, τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν πως μια νέα διεθνής σύναξη θα μπορέσει να έχει τελικό χαρακτήρα (λύση ή οριστικό αδιέξοδο), προσέγγιση που συμπίπτει με αυτή της Άγκυρας. Θεωρούν πως οι συζητήσεις στη Λευκωσία δεν προχωρούν και πως μόνο σε ένα τέτοιο επίπεδο θα μπορέσει να υπάρξει αποτέλεσμα. Αν και την περασμένη Πέμπτη, στη συνάντηση Αναστασιάδη και Ακιντζί, δεν τέθηκε αυτό το ζήτημα, οι πληροφορίες αναφέρουν πως στο παρασκήνιο υπάρχει έντονη κινητικότητα. Στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι όπως στην τελευταία, αυτού του κύκλου συνάντηση, που χρονικά τοποθετείται στις 17 Μαΐου, θα επιχειρηθεί ο καθορισμός ημερομηνίας για διεθνή σύναξη εντός Ιουνίου.
Αυτό το εγχείρημα θεωρείται δύσκολο υπό τις σημερινές συνθήκες καθώς οι τουρκικές θέσεις είναι πιο σκληρές από ότι στο παρελθόν και έχει διαπιστωθεί υπαναχώρηση από συγκλίσεις. Ωστόσο, ξένη διπλωματική πηγή υποστηρίζει πως θα επιχειρηθεί να φορτωθεί στον Πρόεδρο Αναστασιάδη η ευθύνη για τη μη σύγκληση Διάσκεψης. Ωστόσο, το κόστος από μια νέα αποτυχία σε αυτό το επίπεδο θα είναι μεγαλύτερη από την επίρριψη ευθυνών, που ειρήσθω εν παρόδω, δεν είναι εύκολο να γίνει από τον ΟΗΕ.
Τι θα γίνει, σε περίπτωση, σύγκλησης Διάσκεψης; Ξένοι διπλωματικοί κύκλοι που παρακολουθούν από κοντά τα τεκταινόμενα σημείωναν τα εξής ενδεχόμενα:
Πρώτο, με βάση τα σημερινά δεδομένα θα ασκηθούν έντονες πιέσεις στη Λευκωσία για να υπάρξει αποτέλεσμα. Η Άγκυρα θα προβεί σε μικρές κινήσεις με στόχο να δυσκολέψει τους χειρισμούς της ελληνοκυπριακής πλευράς, που θα πιεσθεί να δώσει νέα δώρα στους Τούρκους( εκ περιτροπής, διαδικασία λήψης αποφάσεων και στο βάθος τέσσερις ελευθερίες).
Δεύτερο, να αποτύχει η νέα προσπάθεια, να καταρρεύσει η διαδικασία και να κηρυχθεί αδιέξοδο.
Τρίτο, να επιτευχθεί συμφωνία και να εξαγγελθούν για το φθινόπωρο δημοψηφίσματα. Το τελευταίο ενδεχόμενο είναι σήμερα απομακρυσμένο αν και τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί. Δεν αποκλείεται, πάντως, στις 17 Μαΐου να συμφωνηθούν όπως πραγματοποιηθούν νέες συναντήσεις Αναστασιάδη και Ακιντζί αφήνοντας ανοικτό το θέμα της Διάσκεψης.
Στο μεταξύ, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα δεν παρουσίασε στη συνάντηση της περασμένης Πέμπτης, οποιεσδήποτε ιδέες του Γενικού Γραμματέα, όπως είχε προαναγγείλει. Εκείνο το οποίο ανέφερε προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί ο Νορβηγός διπλωμάτης είναι πως ο κ. Αντόνιο Γκουτέρες ανησυχεί να μην χαθεί η σημαντική δουλειά που έχει επιτευχθεί στις συνομιλίες και είναι έτοιμος να βοηθήσει εάν του ζητηθεί.
Οι πληροφορίες φέρουν, ωστόσο, την ομάδα του ΟΗΕ να έχει ετοιμάσει ιδέες γεφυρωτικού χαρακτήρα και θα τις υποβάλει όταν συμφωνήσουν και οι δυο πλευρές. Η τουρκοκυπριακή πλευρά ευνοεί την κατάθεση ιδεών, η ελληνοκυπριακή είναι επιφυλακτική. Τούτο επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, δίνει άλλη ερμηνεία στο ενδεχόμενο αναβάθμισης του ρόλου του ΟΗΕ.
Σημειώνει πως θα περιοριστεί στην υποβολή προφορικών, μη δεσμευτικών ιδεών, για θέματα στα οποία υπάρχουν διαφορές. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως η ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρεί πως ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών είναι η παρουσίαση μοντέλων που ακολουθούνται σε άλλα ομοσπονδιακά συστήματα.
Οι κινήσεις αυτές γίνονται στο παρασκήνιο παρά το γεγονός ότι η Τουρκία οργιάζει στην κυπριακή ΑΟΖ και στο Αιγαίο και κινείται για τετελεσμένα επί του εδάφους.
Το Σεπτέμβριο θα είναι στο κοινοβούλιο: Σε εκλέξιμη θέση στο ψηφοδέλτιο του Εργατικού Κόμματος ο Έσπεν – Οι νορβηγικές εκλογές καθορίζουν το χρονοδιάγραμμα στο Κυπριακό
Οι βουλευτικές εκλογές στη Νορβηγία θα διεξαχθούν στις 11 Σεπτεμβρίου 2017 και ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, κατέρχεται ως υποψήφιος με το Εργατικό Κόμμα της χώρας του.
Είναι δε και σε εκλέξιμη θέση και ως εκ τούτου δεν θα χρειαστεί να κάνει ( μακρά) προεκλογική εκστρατεία. Με βάση, λοιπόν, τα χρονοδιαγράμματα που αφορούν τις βουλευτικές εκλογές της Νορβηγίας, ο απεσταλμένος του Διεθνούς Οργανισμού, θα πρέπει το καλοκαίρι να αποχωρήσει από τη θέση του.
Είναι, ίσως, γι΄αυτό που ο αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών έχει αναφέρει σε συνομιλητές του πως ο Ιούνιος θα είναι το τέλος του παιχνιδιού, είτε με συμφωνία είτε χωρίς. Περαιτέρω φαίνεται να προκρίνει τη σύγκληση νέας διεθνούς συνάντησης στο Κυπριακό, ώστε να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Αυτή την επιλογή, μιας νέας Γενεύης δηλαδή, φαίνεται να ευνοεί και η τουρκική πλευρά, έχοντας ως επιδίωξη να οδηγήσει τη διαδικασία σε ναυάγιο.
Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα, παρά το γεγονός ότι έχει εξασφαλίσει δημόσια στήριξη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, πληροφορίες επιμένουν πως στη Νέα Υόρκη ακούγονται μουρμουρητά για τον απεσταλμένο. Ιδιαίτερα όταν δυο κυβερνήσεις, της Ελλάδος και της Κύπρου έχουν εκφράσει δυσφορία για τη στάση και ενέργειες τους.
ΘΑ ΠΗΓΑΙΝΑΝ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΕΣ
Νέα κοινή επίσκεψη των δυο διαπραγματευτών, Ανδρέα Μαυρογιάννη και Οζντίλ Ναμί, στις Βρυξέλλες ευνοούσαν στην Κομισιόν, ωστόσο, αυτό δεν έγινε λόγω της παρουσίας στην Κύπρο, την περασμένη εβδομάδα, του γενικού διευθυντή της Υπηρεσίας Στήριξης Διαρθωτικών Μεταρρυθμίσεων της Γενικής Γραμματείας της Κομισιόν, Μάαρτεν Βέρβεϊ.
Ο τελευταίος, ως γνωστό, συμμετείχε σε συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη και του κατοχικού ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, στην παρουσία του κ. Άιντα, παρουσιάζοντας τη μέχρι σήμερα πορεία της διαδικασίας εναρμόνισης των κατεχομένων με το κοινοτικό κεκτημένο.
Ο αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έστειλε δυο μηνύματα:
Πρώτο, η εναρμόνιση με το κεκτημένο θα συνεχιστεί όσο συνεχίζεται η διαδικασία των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Αυτό ευνοεί η Λευκωσία όχι όμως η τουρκική πλευρά που θέλει, για ευνόητους λόγους, εναρμόνιση ανεξαρτήτως Κυπριακού.
Δεύτερο, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην εναρμόνιση του κεκτημένου με τα κατεχόμενα κι αυτό οφείλεται στην λειτουργία των λεγόμενων δομών. Περαιτέρω, είναι γνωστό ότι η τουρκική πλευρά αρνείται να δώσει στοιχεία για τις τράπεζες στα κατεχόμενα.
