11.09.2017
του Φοίβου Κλόκκαρη*
Σήμερα η αμυντική θωράκιση της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) δεν βρίσκεται στο απαιτούμενο επίπεδο για ένα ημικατεχόμενο κράτος, που υπέστει βάρβαρη Τουρκική εισβολή, κατοχή, εποικισμό, εθνοκάθαρση και υφίσταται επί 43 χρόνια την αδίστακτη επιθετικότητα της Τουρκίας, που συνιστά την μέγιστη απειλή κατά της ύπαρξης του Ελληνισμού της Κύπρου.
Κατά την εκτίμηση μου, η υποβάθμιση της αμυντικής ικανότητας της ΚΔ, οφείλεται στην έλλειψη στρατηγικής αντίληψης για την ασφάλεια από μεγάλο μέρος του πολιτικού, επιχειρηματικού και ακαδημαϊκού κόσμου, που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και την αντίληψη των πολιτών. Το σκεπτικό τους είναι ότι η μικρή Κύπρος, είναι μάταιο να δαπανά για την άμυνα της, όταν έχει να αντιμετωπίσει την συγκριτικά πανίσχυρη Τουρκία.
Μπορούμε να προσδιορίσουμε, ως γενεσιουργό αιτία της έλλειψης στρατηγικής αντίληψης για την ασφάλεια, την παραγνώριση της σπουδαιότητας δύο βασικών παραγόντων:
- Της Τουρκικής στρατηγικής για την Κύπρο ,όπως αυτή σχεδιάσθηκε από τον Νιχάτ Ερίμ την δεκαετία του 1950 και έκτοτε ακολουθείται πιστά, με στόχο τον έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου, την οποία μέχρι σήμερα πέτυχε να διχοτομήσει βίαια. Συνεχίζει την προσπάθεια της για να πετύχει το τελικό στόχο της ,ακολουθούσα την στρατηγική του εξαναγκασμού (απειλή χρήσης ισχύος για να επιβάλει τους όρους της)
- Των διαχρονικών διδαγμάτων, που διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών, όπως αυτά εξάγονται από την ιστορική πραγματεία του σοφού πρόγονου μας Θουκυδίδη:
- Ότι μόνο με την ισχύ μπορείς να διεκδικήσεις το δίκαιον σου (Δ86, Ε89)
- Ότι οι ισχυροί δεν σέβονται τις ανοχύρωτες πολιτείες και θέτουν τα συμφέροντα τους υπεράνω του δικαίου (ΣΤ85)
- Ότι οι συνεχείς υποχωρήσεις έναντι του αντιπάλου, όχι μόνον δεν ανακόπτουν, αλλά αυξάνουν την επιθετικότητα του (Α140)
Η ιστορία είναι αμείλικτη και διδάσκει ότι οι ισχυροί, δεν σέβονται τις ανοχύρωτες πολιτείες. Υπολογίζουν μόνο τους αντιπάλους που προβάλλουν αντίσταση και τους προκαλούν κόστος σε αίμα και διεθνή κατακραυγή, όσο μικροί και να είναι. Γι’ αυτό η ΚΔ πρέπει να ενισχύσει την αμυντική ικανότητα της. Αυτό, δεν σημαίνει, εξοπλιστικούς ανταγωνισμούς με την Τουρκία, γιατί θα καταρρεύσουμε οικονομικά και κατ’ επέκταση αμυντικά, λόγω του τεράστιου ανισοζύγιου δυνάμεων. Μπορούμε όμως να έχουμε ένα μικρό, σύγχρονο και αποτελεσματικό στρατό, με αυξημένες αποτρεπτικές και αμυντικές ικανότητες, με υψηλό ηθικό και αποφασιστικότητα να αγωνισθεί για την επιβίωση και τα δίκαια μας. Παράλληλα να ενισχύσουμε τους εξωτερικούς συντελεστές εξισορρόπησης ισχύος προς την Τουρκία, όπως η αναζωογόνηση του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΕΑΧ) Κύπρου – Ελλάδας και η ανάπτυξη συμμαχιών με γειτονικές και άλλες χώρες. Να βασίζονται στη σύγκλιση κοινών συμφερόντων και στην κοινή συνεισφορά στην ασφάλεια.
Η έλλειψη στρατηγικής αντίληψης για την ασφάλεια είχε δυσμενείς επιπτώσεις στην αμυντική θωράκιση της ΚΔ (υλική και ηθική) και οδήγησε σε σοβαρές αδυναμίες:
- Στην εξασθένηση της μαχητικής ισχύος της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ). Παρά το γεγονός ότι υπάρχει επάρκεια χρημάτων για τα εξοπλιστικά προγράμματα, οι κυβερνήσεις της ΚΔ, ακολουθούν για χρόνια την πρακτική, να διαθέτουν για την ΕΦ, μόνο μικρό μέρος, από τις εισπράξεις του Ταμείου Αμυντικής Θωράκισης (ΤΑΘ), με επιπτώσεις στις επιχειρησιακές δυνατότητες της στη ξηρά την θάλασσα και τον αέρα. Ούτε, η ανεύρεση φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κύπρου μετέβαλε την κατάσταση. Στον τομέα του δυναμικού της ΕΦ, τα προβλήματα που σχετίζονται με την παλαιότητα, τις ελλείψεις και τις απαιτήσεις εκσυγχρονισμού των μέσων και οπλικών συστημάτων της ΕΦ, είναι συγκριτικά παρόμοια με εκείνα, που αντιμετώπιζε το 1974, όταν διέθετε οπλικά συστήματα ΒΠΠ, στην κατά τα άλλα, ευημερούσαν οικονομικά ΚΔ.
- Στην αδρανοποίηση του δόγματος του ΕΑΧ, από εμφανίσεως του σχεδίου Ανάν, που οδήγησε στην αύξηση της επιθετικότητας της Τουρκίας στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Ρόδου – Κύπρου και των διεκδικήσεων της σε βάρος των ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου.
- Στην έλλειψη θεσμικού κειμένου Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας (από την οποία πηγάζει η αμυντική και εξωτερική πολιτική ενός κράτους) και αρμοδίου οργάνου για την σύνταξη και παρακολούθηση υλοποίησης της καθώς και τον χειρισμό κρίσεων (π.χ. Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας).
- Σε συνεχείς υποχωρήσεις στις διακοινοτικές συνομιλίες (ΔΣ) προς τις τουρκικές θέσεις και στην αποδοχή, όπως το Κυπριακό κράτος στα πλαίσια λύσης, να μην έχει το δικαίωμα να έχει ένοπλες δυνάμεις. Να είναι κράτος περιορισμένης κυριαρχίας, το οποίο θα στερείται της δυνατότητας αυτοάμυνας και αντιμετώπισης εξωτερικών απειλών.
Τόσο μεγάλη είναι η έλλειψη κατανόησης της Τουρκικής στρατηγικής για την Κύπρο, που ο πρόεδρος της ΚΔ στην διάσκεψη της Γενεύης την 13 Ιανουαρίου 2017 πρότεινε συμμαχία<<alliance>> της αποστρατιωτικοποιημένης Κύπρου με την Τουρκία, μετά την λύση, με το σκεπτικό ότι με την εν λόγω χώρα μοιραζόμαστε κοινές ανησυχίες και προκλήσεις<< share common concerns and challenges>>! Αν υιοθετηθεί αυτή η πρόταση, θα έχουμε ως συνέπεια την μεθόδευση παραμονής Τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Κύπρο με το πρόσχημα της συμμαχίας. Το πλήρες κείμενο στην Αγγλική, της ομιλίας του προέδρου μας ,περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών της ΚΔ,που εκδόθηκε την 14:50 ώρα της 13 Ιανουαρίου 2017. Άραγε είναι ενήμερο το Εθνικό Συμβούλιο για την πρόταση;
- Στην ανάπτυξη κλίματος ηττοπάθειας και απαξίωσης της άμυνας στην συνείδηση μέρους του Κυπριακού Ελληνισμού. Αυτή η στάση λειτουργεί ως φθοροποιός παράγοντας για την Εθνική μας Ασφάλεια .
Από τα παραπάνω συνάγεται, ότι η ανακοπή της Τουρκικής επιθετικότητας και επεκτατικότητας σε βάρος της Κύπρου, επιβάλλει αλλαγή της στρατηγικής αντίληψης για την ασφάλεια. Το Κυπριακό είναι κατ’ εξοχήν πρόβλημα ασφάλειας, που συνίσταται στην επιδίωξη της Τουρκίας, να επεκτείνει την κυριαρχία της σε όλη την Κύπρο και στην απαίτηση για τον ελληνισμό να την ανακόψει. Ανακοπή, που πρέπει να βασισθεί σε μια νέα στρατηγική εθνικής επιβίωσης, η οποία δεν θα παραγνωρίζει τον Θουκυδίδη (ενδυνάμωση ισχύος) και τον Νιχάτ Ερίμ (Τουρκική στρατηγική για έλεγχο όλης της Κύπρου).
*αντιστράτηγος ε.α.
