Βρυξέλλες, 31 Δεκεμβρίου 2017, 7:57 πμ
του Παύλου Ξανθούλη
Στον πάγο, για πρώτη φορά με ομόφωνη ευρωπαϊκή απόφαση, μπαίνει, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, καθώς τα 28 κράτη-μέλη συμφώνησαν ότι με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα που επικρατούν στην υποψήφια χώρα, την κατάλυση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν τίθεται θέμα ανοίγματος νέων τουρκικών διαπραγματευτικών κεφαλαίων.
Έγγραφο της Ε.Ε., το οποίο ετοίμασε η Κομισιόν, ενέκριναν όλα τα κράτη-μέλη και έχει στην κατοχή του ο «Φ», αναφέρει ότι «υπό τις παρούσες συνθήκες που επικρατούν, δεν εξετάζεται το άνοιγμα κανενός νέου (σ.σ. διαπραγματευτικού) κεφαλαίου». Σημειώνεται ότι η θέση αυτή είχε διατυπωθεί μονομερώς από τη Σλοβακική Προεδρία, τον Δεκέμβριο του 2016, αλλά τότε δεν είχε εξασφαλίσει την ομόφωνη θέση των «28», κάτι που συμβαίνει τώρα, για πρώτη φορά, μέσα από το έγγραφο που ετοίμασε η Κομισιόν και ενέκριναν όλα τα κράτη-μέλη, στο πλαίσιο της Επιτροπής Σύνδεσης Ε.Ε. – Τουρκίας, στις 28 Νοεμβρίου 2017.
Το έγγραφο της Ε.Ε. σημειώνει μεν τη δέσμευση της τουρκικής κυβέρνησης επί της ενταξιακής διαδικασίας, αλλά υποδεικνύει ότι θα πρέπει να συνοδεύεται με ανάλογα μέτρα και μεταρρυθμίσεις. Καλεί την Άγκυρα να περάσει από τα λόγια στις πράξεις και επισημαίνει ότι «θα μπορούσε να επιδείξει δέσμευση επί της διαδικασίας με την προώθηση της εκπλήρωσης των προϋποθέσεων/οροδεικτών, με την υλοποίηση των απαιτήσεων των Διαπραγματευτικού Πλαισίου και με τον σεβασμό των συμβατικών της δεσμεύσεων προς την Ε.Ε., περιλαμβανομένης της πλήρους και χωρίς διακρίσεις εφαρμογής του Συμπληρωματικού Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης έναντι όλων των κρατών-μελών (σ.σ. κάτι που αφορά αποκλειστικά τις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις της Άγκυρας προς την Κυπριακή Δημοκρατία)». Το έγγραφο της Ε.Ε. εκφράζει λύπη γιατί οι προαναφερθείσες υποχρεώσεις δεν έχουν εκπληρωθεί από την Τουρκία και γιατί σε αρκετά ζητήματα «κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση». Συνεπώς, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. καταλήγουν στη διαπίστωση ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν εξετάζεται το άνοιγμα κανενός νέου τουρκικού διαπραγματευτικού κεφαλαίου, υιοθετώντας ομόφωνα τη δήλωση που είχε κάνει επί του προκειμένου η Σλοβακική Προεδρία, πριν από έναν χρόνο, τον Δεκέμβριο του 2016.
Το έγγραφο που παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Σύνδεσης με τη Τουρκία είναι αντικειμενικά το χειρότερο κοινοτικό «χαρτί» που εξασφάλισε η Άγκυρα από τη μέρα έναρξης των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, τον Οκτώβριο 2005. Παρουσιάζει με τα μελανότερα των χρωμάτων την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, παραπέμποντας σε «οπισθοδρόμηση» σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς, με μόνο θετικό στοιχείο τη συνεργασία Ε.Ε. – Τουρκίας στη διαχείριση της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης. Ειδικότερα:
-Η Ε.Ε. «εκφράζει βαθιά ανησυχία αναφορικά με τη σοβαρή οπισθοδρόμηση στους τομείς του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και τονίζει την ανάγκη συγκεκριμένων θετικών βημάτων και τη σημασία συνεργασίας με το Συμβούλιο της Ευρώπης.
-Επαναλαμβάνει τις σοβαρές ανησυχίες σε σχέση με την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, υπό το φως της μεγάλης κλίμακας απολύσεων δικαστών και εισαγγελέων, μετά το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε.
-Καλεί τις τουρκικές Αρχές να σεβαστούν τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη νομολογία και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κυρίως σε σχέση με το «τεκμήριο της αθωότητας».
-Επαναλαμβάνει τη σοβαρή ανησυχία για την υπερβολική χρήση της προδικαστικής κράτησης και τη μείωση των βασικών δικαιωμάτων των κρατουμένων.
w Καλεί την Τουρκία να συστήσει ανεξάρτητο όργανο για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
-Εκφράζει σοβαρή ανησυχία σε σχέση με τον μεγάλο αριθμό φυλακισμένων δημοσιογράφων, συγγραφέων, μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων και ακαδημαϊκών, περιλαμβανομένων και Ευρωπαίων πολιτών. Επισημαίνει ότι η κατάσταση που επικρατεί οδηγεί σε μια συνεχόμενη επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών και ειδικότερα επί της ελευθερίας της έκφρασης και των ΜΜΕ. Καλεί τις τουρκικές Αρχές να διασφαλίσουν την αποκατάσταση των ελευθεριών, στη βάση των συστάσεων της Ε.Ε. και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
-Εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία αναφορικά με την επιλεκτική και αυθαίρετη εφαρμογή της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας, με αρνητικό αντίκτυπο στην ελευθερία της έκφρασης.
-Επαναλαμβάνει την ανάγκη αναθεώρησης της νομοθεσίας που αφορά στο διαδίκτυο.
-Εκφράζει ανησυχία σχετικά με τους υπερβολικούς περιορισμούς στην άσκηση της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, ιδίως μέσω της δυσανάλογης χρήσης βίας στις διαδηλώσεις, και για την έλλειψη κυρώσεων εις βάρος οργάνων επιβολής του νόμου.
-Εκφράζει ανησυχία για τις σοβαρές απαγορεύσεις κατά των εργατικών και συνδικαλιστών συνδικάτων και καλεί την Τουρκία να συμμορφωθεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
-Καλεί την Τουρκία να ευθυγραμμιστεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τα πρότυπα της Ε.Ε. για την καταπολέμηση των διακρίσεων σε όλο το εύρος τους και για την ενίσχυση της ανεκτικότητας και της εξάλειψης «ομιλιών μίσους». Τονίζει την ανάγκη διασφάλισης της ισότητας γυναικών και ανδρών σε όλο το φάσμα της ζωής και στα σχολικά βιβλία, ενώ σημειώνει ότι έχει ενημερωθεί για τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη καταπολέμηση των πρώιμων και αναγκαστικών γάμων παιδιών και της παιδικής εργασίας. Ζητεί μεγαλύτερη αποδοχή και προώθηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΙ ατόμων.
-Σημειώνει ότι ο πλήρης σεβασμός των μειονοτικών κοινοτήτων και η προστασία της γλώσσας, του πολιτισμού και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, δεν έχει ακόμη επιτευχθεί πλήρως. Επισημαίνει τις ανησυχίες σχετικά με το ζήτημα των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων και την ανάγκη αναθεώρησης της νομοθεσίας που καλύπτει όλα τα θέματα δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.
Κολαστήρια οι τουρκικές φυλακές
Το κοινοτικό έγγραφο που παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Σύνδεσης Ε.Ε.-Τουρκίας («Σχολιασμένη Ημερήσια Διάταξη» της Ε.Ε.) αναφέρεται και στην τραγική κατάσταση που επικρατεί στις τουρκικές φυλακές, επιστρατεύοντας εκθέσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων. Αναφέρεται στους ισχυρισμούς για τη χρήση βίας, την κακομεταχείριση και τις απαγωγές προσώπων (σ.σ. από όργανα του συντεταγμένου τουρκικού κράτους) καθώς και τις νομοθετικές τροποποιήσεις που παρέχουν δικαστικά προνόμια στο στρατιωτικό προσωπικό και διευρύνουν τις νομικές εξουσίες των ενόπλων δυνάμεων, υποκαθιστώντας σε μεγάλο βαθμό τη δικαστική εξουσία.
Υπογραμμίζει την ανάγκη διασφάλισης αμερόληπτης και αποτελεσματικής διερεύνησης όλων των ισχυριζόμενων περιπτώσεων χρήσης υπερβολικών μέτρων στις τουρκικές φυλακές. Σημειώνεται πάντως ότι το κοινοτικό έγγραφο αποφεύγει να αναφερθεί στις συγκεκριμένες καταγγελίες για βιασμό κρατουμένων από αστυνομικά όργανα, στο οποίο προέβησαν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, Human Rights Watch και Amnesty International, στο πλαίσιο εκθέσεων που δημοσιοποίησαν.
Θετικές υποδείξεις για Κύπρο
Το κοινοτικό έγγραφο, που παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο Σύνδεσης Ε.Ε. – Τουρκίας, καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις που έχει θέσει η Λευκωσία σε σχέση με το Κυπριακό και τις υποχρεώσεις της Τουρκίας. Ο «Φ» είχε αποκαλύψει το κυπρογενές μέρος του εγγράφου (17 Δεκεμβρίου 2017), το οποίο, μεταξύ άλλων, «προτρέπει την Τουρκία να αποφύγει κάθε είδους απειλή ή ενέργεια που στρέφεται εναντίον κράτους-μέλους». Τονίζει και πάλι τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών-μελών, τα οποία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη συνομολόγηση διμερών συμφωνιών, την εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων, σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο. «Παροτρύνει την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να σεβαστεί την κυριαρχία της Κύπρου επί των χωρικών της υδάτων και τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη».
Σημειώνει ότι η αναγνώριση όλων των κρατών-μελών αποτελεί απαραίτητη συνιστώσα της ενταξιακής διαδικασίας και επαναλαμβάνει τα Συμπεράσματα της 11ης Δεκεμβρίου 2006 και την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005. Επισημαίνει με «βαθιά απογοήτευση» ότι η Τουρκία, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, συνεχίζει να αρνείται να εκπληρώσει πλήρως και χωρίς δυσμενείς διακρίσεις το πρόσθετο Πρωτόκολλο (άνοιγμα λιμανιών προς την Κυπριακή Δημοκρατία), που θα μπορούσε να έχει θετικές επιπτώσεις στην ενταξιακή διαδικασία.
Σε ό,τι αφορά στην επίλυση του Κυπριακού, το έγγραφο καλωσορίζει την εκ νέου δέσμευση των μερών για τη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, ως επιδείχθηκε στην κοινή διακήρυξη της 1ης Φεβρουαρίου 2014 και όπως επαναβεβαιώθηκε στη δήλωση της 30ής Οκτωβρίου 2015». Επαναλαμβάνει ότι «όπως τονίζεται στο Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, η Ε.Ε. αναμένει επίσης την Τουρκία να συμβάλει ενεργώς στις διαπραγματεύσεις που στοχεύουν σε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση στο κυπριακό πρόβλημα, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε.». Επαναλαμβάνει την επίσης κλασική κοινοτική θέση ότι «η δέσμευση της Τουρκίας και η συμβολή της με συγκεκριμένους τρόπους σε μια τέτοια συνολική διευθέτηση, παραμένει κρίσιμη».
Όπως είχαμε αποκαλύψει, η Κομισιόν είχε επιχειρήσει να εξισώσει τη στάση που επέδειξαν η Κυπριακή Δημοκρατία και η Τουρκία στο Κραν Μοντάνα, θεωρώντας ότι στο ελβετικό θέρετρο βρίσκονταν σε «ετοιμότητα» και ένα βήμα πριν τη λύση. Η προκλητική αυτή αναφορά που αποενοχοποιεί τις απαιτήσεις που η Τουρκία προέβαλε ενώπιον της Κομισιόν στο Κραν Μοντάνα, για επεμβατικά δικαιώματα και εγγυήσεις σε ένα κράτος-μέλος, απαλείφθηκε από το έγγραφο μετά από παρέμβαση του υπουργείου Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στο κενό έπεσε επίσης η προσπάθεια της Βρετανίας να περιλάβει στο κείμενο αναφορά για συνέχιση της προετοιμασίας για λύση του Κυπριακού, η οποία παρέπεμπε στην εξοικείωση/εναρμόνιση των Τ/κ με το κεκτημένο, παρά το γεγονός ότι απευθείας συνομιλίες δεν διεξάγονται.
ΠΗΓΗ:http://www.philenews.com/eidiseis/politiki/article/471903/ston-pag-i-toyrkia-me-sfragda-ton-28
