Πρώτο ραντεβού με τον Ακιντζί

21 Ιανουάριος 2018, 18:05

Της Μικαέλλας Λοΐζου

Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ: ΕΚΤΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

«Η Τουρκία επέμενε στη διατήρηση των εγγυητικών δικαιωμάτων, των επεμβατικών δικαιωμάτων, της μόνιμης παρουσίας τουρκικού στρατού. Εκεί ήταν η μεγάλη απογοήτευση όχι μόνο για εμάς αλλά και για τον Γ.Γ., ο οποίος είπε, επί λέξει, ότι αναλαμβάνει την ευθύνη, «φαίνεται ότι δεν αντιλήφθηκα επαρκώς τις θέσεις της Τουρκίας»

Επαφή με τον Μουσταφά Ακιντζί, για να ξεκαθαριστεί κατά πόσον υπάρχει όντως κοινό έδαφος για συνέχιση των συνομιλιών, θα επιδιώξει να έχει άμεσα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εφόσον επανεκλεγεί. Στην αποκάλυψη αυτή προέβη ο ίδιος ο Νίκος Αναστασιάδης, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στη «Σημερινή» της Κυριακής, λέγοντας ότι αυτή θα είναι η πρώτη του πρωτοβουλία.

«Εάν δεν συμφωνούμε, πώς θα αποταθούμε στον Γ.Γ., εάν εκείνοι εννοούν άλλα;», ανέφερε χαρακτηριστικά, αφήνοντας, ουσιαστικά, ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην επαναρχίσουν οι συνομιλίες εάν δεν εξευρεθούν κοινές συνισταμένες. Την ίδια στιγμή, χαρακτήρισε «εκτός πραγματικότητας» τις εισηγήσεις περί πρόκλησης κόστους στην Τουρκία.

Ο Νίκος Αναστασιάδης εξήγησε, επίσης, πώς καταλήξαμε στο «κούρεμα», δηλώνοντας ότι η πρόταση για την εφάπαξ φορολόγηση καταθέσεων είχε διαμορφωθεί προτού ο ίδιος εκλεγεί. Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο επανεκλογής του, οραματίζεται μία «πενταετία συναινετικής προσέγγισης». «Εγώ δεν θα απορρίψω και δεν απορρίπτω κανενός την πρόταση που θα είναι αρκούντως κοστολογημένη, ρεαλιστική και δεν θα οδηγεί τον τόπο σε περιπέτειες, όπως έγινε στο παρελθόν», ανέφερε.

Η εναλλακτική πρόταση είχε διαμορφωθεί από πριν

Αν από τη διακυβέρνησή σας έμεναν στην Ιστορία μόνο δύο νύκτες, η μία θα ήταν στις Βρυξέλλες τον Μάρτη του 2013 και η άλλη στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017. Με το χέρι στην καρδιά, τι συνέβη, κύριε Πρόεδρε, εκείνες τις δύο νύχτες;

Στις Βρυξέλλες είχα ήδη, μετά την ανάληψη της εξουσίας, ενημερωθεί για τη θλιβερή οικονομική κατάσταση στην οποία βρισκόταν η χώρα. Είχαμε ρευστά διαθέσιμα για έναν μήνα, ενώ οι υποχρεώσεις υπερέβαιναν περίπου τα έξι δισεκατομμύρια μέχρι τον Ιούνιο. Ήμασταν εκτός αγορών, τα επιτόκια ήταν απαγορευτικά, έφταναν το 16%, και ακολούθησε, μετά από αυτήν τη διαπίστωση, το Eurogroup. Η θέση του Eurogroup ήταν το bail-in, δηλαδή το «κούρεμα» καταθέσεων. Τήρησα μιαν απόλυτα συνεπή στάση με τα όσα είχα υποσχεθεί. Ότι δεν αποδεχόμουν ποσώς την όποια μορφή «κουρέματος».

Στις 3.45 το πρωί της 16ης Μαρτίου τηρούσα τη θέση που είχα υποσχεθεί, ότι δεν θα δεχόμουν την επιβολή του bail-in. Και είχα δηλώσει ότι, ενόψει της επιμονής σας, δεν αποδέχομαι και αποχωρώ. Προ της αποχώρησής μου μού ελέχθη από τον εκπρόσωπο της ΕΚΤ, τον κ. Ντράγκι, ότι μπορεί να αποχωρήσετε, κ. Πρόεδρε, αλλά να γνωρίζετε ότι από τη Δευτέρα οι τράπεζές σας θα είναι κλειστές και συνεπώς αναλαμβάνετε την ευθύνη των συνεπειών μιας αναλόγου ενέργειας.

Έπρεπε να πάρω αποφάσεις. Είπα δώστε μου χρόνο, για να δω πώς μπορεί ή τι μπορεί να αποδεχθώ. Τελικά, εκείνο που αποδέχτηκα ήταν ότι δεν θα προχωρούσαμε στη θέση τους για κούρεμα καταθέσεων αλλά στην επιβολή μίας εφάπαξ φορολογίας, η οποία, με βάση τα όσα τελικά συμφωνήσαμε, θα αντιστοιχούσε με 6,75% επί των καταθέσεων κάτω των 100 χιλιάδων και 9,9% για καταθέσεις πέραν των 100 χιλιάδων ευρώ.

Αυτή η πρόταση προέκυψε από εσάς; Σε διαβούλευση με τεχνοκράτες καταλήξατε σ’ αυτήν;

Ήταν μια εναλλακτική πρόταση, που είχε ήδη διαμορφωθεί σε τεχνοκρατικό επίπεδο, πριν αναλάβουμε την εξουσία. Δυστυχώς, και παρά το γεγονός ότι με την επάνοδό μου είχα ενημερώσει και διεκτραγωδήσει την κατάσταση στους βουλευτές, επεκράτησε η εύκολη λύση της άρνησης, διότι τάχα ήταν απλώς εκβιασμός κ.λπ. Αποτέλεσμα τούτου, ήταν να οδηγηθούμε στην επιβολή εκείνου που είχαν αποφασίσει από την αρχή. Δεν ήρθα χωρίς την αποδοχή του Eurogroup. Και τα όσα περί αντιθέτου λέγονται, είναι μυθεύματα εκ των υστέρων. Ο κ. Ντάιζελμπλουμ ήταν σαφέστατος στην ερώτηση του κ. Μαυρίδη. Η κυπριακή Κυβέρνηση δεν δεχόταν το bail-in των καταθέσεων και καταλήξαμε στον εφάπαξ φόρο. Και πρόσθεσε ο κ. Ντάιζελμπλουμ: Δεν είναι η ΕΚΤ που επέβαλε το «κούρεμα», αλλά η Βουλή των Αντιπροσώπων.

«Πιστεύω ότι ο λαός θα το αποδεχόταν»

Τη νύχτα στην Ελβετία τι έγινε;

Η δεύτερη δραματική νύχτα ήταν τα όσα έχουν διαδραματιστεί στις 6 Ιουλίου στο Κραν Μοντανά. Για δέκα ημέρες δεν υπήρξε η οποιαδήποτε πρόοδος. Επαναλαμβάνονταν οι ίδιες θέσεις. Στις 5 Ιουλίου, και μετά τη διαμόρφωση των παραμέτρων του Γ.Γ., τόλμησα, αναλαμβάνοντας και πάλι απόφαση ευθύνης, να υποβάλω προτάσεις όσον αφορά τις εσωτερικές πτυχές, πάντοτε υπό την αίρεση ότι θα εκπληρούτο η πρώτη των προϋποθέσεων που έθεσε ο Γ.Γ. για την κατάργηση των εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων. Και απέμενε να καθοριστεί το χρονοδιάγραμμα είτε της αναθεώρησης είτε της παντελούς κατάργησης. Πάντοτε κάτω από συγκεκριμένους όρους, έτσι ώστε οι γραπτές προτάσεις θα εθεωρούντο άκυρες, εάν δεν υλοποιείτο το προαπαιτούμενο που άπτεται των θεμάτων ασφαλείας.

Στις 6 Ιουλίου, κατά την παρουσία του Γ.Γ., υπέβαλα συνολική πρόταση, που αφορούσε τα θέματα ασφαλείας. Δηλαδή το πώς θα καταργούντο οι Συνθήκες Εγγύησης, τα επεμβατικά δικαιώματα κτλ, λαμβάνοντας, πάντα, υπ’ όψιν ότι η Κύπρος, όπως έλεγε ο Γ.Γ., είναι μέλος των Η.Ε. και της Ε.Ε. Είχαμε καταθέσει μια συνολική πρόταση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας για τη μετά τη λύση εποχή, έτσι ώστε να ικανοποιήσουμε την αρχή που είχαμε συμφωνήσει, ότι η ασφάλεια της μιας κοινότητας δεν μπορεί να αποτελεί απειλή για την άλλη. Μια ισοζυγισμένη απόλυτα πρόταση.

Το δραματικό ήταν πως η Τουρκία άφησε να νοηθεί στον Γ.Γ. ότι θα ήταν αρκούντως ευέλικτη, ότι ήταν έτοιμη να δεχθεί την κατάργηση των εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων. Εκ των υστέρων μού εγνώσθη ότι ήταν με την επιφύλαξη της δημιουργίας στρατιωτικής βάσης. Αυτό δεν ελέχθη και εκ των υστέρων, κατά τη διάρκεια του τέλους, αποκαλύφθηκε ότι αυτή ήταν η πρόθεσή τους. Δημιουργία, δηλαδή, στρατιωτικής βάσεως στο βόρειο τμήμα και μονίμου παρουσίας όχι του αγήματος του ’60, που ούτως ή άλλως και αυτό δεν ήταν αποδεκτό, αλλά χιλίων οκτακοσίων, τουλάχιστον, στρατιωτών.

Καθ’ όλην τη διάρκεια της νύχτας, οι συμμετέχοντες, είτε μιλούμε για τους Βρετανούς είτε μιλούμε για τον Ειδικό Αντιπρόσωπο είτε για κάποιους άλλους, άφηναν να νοηθεί ότι λύεται εν τη ουσία το θέμα της ασφάλειας, διότι η Τουρκία επιφυλάττει εκπλήξεις. Αφού διαπιστώθηκε καθ’ όλην τη διάρκεια της νύχτας μια εμμονή σε θέσεις, όσον αφορά τις εσωτερικές πτυχές, διαπιστώθηκε ότι η ελαστικότητα της Τουρκίας δεν ήταν παρά μια παραπληροφόρηση του Γ.Γ.

Διότι αποκαλύφθηκε, στο τέλος, όταν ο Γ.Γ. πρότεινε μια σύντομη ανακοίνωση (που να λέει ότι καταργούνται οι εγγυήσεις και τα επεμβατικά δικαιώματα και αντικαθίστανται με κάτι άλλο και απομένει να συνέλθουν οι Πρωθυπουργοί και των εγγυητριών δυνάμεων για να αποφασιστούν τα περί της ανανέωσης ή τερματισμού της παρουσίας του περιορισμένου αριθμού στρατευμάτων), ότι η Τουρκία επέμενε στη διατήρηση των εγγυητικών δικαιωμάτων, των επεμβατικών δικαιωμάτων, της μόνιμης παρουσίας τουρκικού στρατού. Εκεί ήταν η μεγάλη απογοήτευση όχι μόνο για εμάς αλλά και για τον Γ.Γ., ο οποίος είπε, επί λέξει, ότι αναλαμβάνει την ευθύνη, «φαίνεται ότι δεν αντιλήφθηκα επαρκώς τις θέσεις της Τουρκίας».

Εκτιμάτε ότι, αν γινόταν αποδεκτό το πακέτο των δικών σας προτάσεων και ικανοποιούνταν οι απαιτήσεις που θέτατε εσείς και ερχόταν αυτό το σχέδιο στον λαό, θα πληρούσε τα κριτήρια και θα περνούσε σε δημοψήφισμα;

Αν γίνονταν αποδεκτές οι δικές μας θέσεις, που ανταποκρίνονταν στις ανησυχίες των Ε/κ, ικανοποιώντας κάποιες των θέσεων της τ/κ κοινότητας, υπό τον όρο πάντοτε ότι η Κύπρος θα καθίστατο ένα πλήρες, ανεξάρτητο κράτος, κυρίαρχο, που οι Κύπριοι θα αποφάσιζαν, πιστεύω ότι ο λαός θα το αποδεχόταν. Νοουμένου ότι η τ/κ κοινότητα θα αποδεχόταν τους όρους που θέταμε στις προτάσεις που υποβάλαμε.

«Προτεραιότητά μου ο Ακιντζί»

Εάν επανεκλεγείτε, ποιες πρωτοβουλίες θα αναλάβετε, κύριε Πρόεδρε, αναφορικά με το Κυπριακό; Τα Η.Ε. σάς ζητούν από κοινού πρωτοβουλία με τον κ. Ακιντζί…

Η πρώτη πρωτοβουλία είναι η επαφή με τον ίδιο τον κ. Ακιντζί, για να δούμε πού οδηγούμαστε. Γιατί γίνονται δηλώσεις περί άλλων σχεδιασμών, επί άλλης βάσεως κ.λπ. Συνεπώς, πριν και πάνω απ’ όλα, πρέπει να υπάρξει συνεννόηση με τον κ. Ακιντζί. Εννοούμε ότι θα συνεχίσουμε να διαπραγματευόμαστε για μια λύση που θα οδηγεί την Κυπριακή Δημοκρατία σε μετεξέλιξη αλλά και σε ένα λειτουργικό, ομοσπονδιακό καθεστώς; Εάν συμφωνούμε, τότε θα αποταθούμε στον Γενικό Γραμματέα. Εάν δεν συμφωνούμε, πώς θα αποταθούμε στον Γ.Γ., εάν εκείνοι εννοούν άλλα;

Νιώθετε ότι η εξωτερική σας πολιτική, όπως διαμορφώθηκε το τελευταίο διάστημα, μπορεί να βοηθήσει τη συνέχιση των συνομιλιών;

Αυτό ευελπιστούμε και γι’ αυτό επιμένω. Ενώ είμαι έτοιμος να συμμετέχω άμεσα σε έναν διάλογο που αφορά τις εσωτερικές πτυχές, όσον αφορά τη σύνοδο για την Κύπρο, λέω ότι θα πρέπει να είναι παρόντα και τα πέντε μόνιμα μέλη του Σ.Α. και ο λόγος είναι γιατί από τα πέντε μόνιμα μέλη πλείστοι όσοι έχουν άριστη σχέση και μπορεί να επηρεάσουν προς τη σωστή κατεύθυνση την Τουρκία, εάν όντως εννοεί ότι θέλει λύση του Κυπριακού και όχι προτεκτοράτο την Κύπρο.

Με τα όσα ακούτε τόσα χρόνια, θεωρείτε ότι η Τουρκία δεν θέλει προτεκτοράτο;

Θα ήμουν μη ορθός στις εκτιμήσεις μου, εάν έλεγα ότι αυτό που επιδιώκει η Τουρκία είναι η λύση του Κυπριακού χάριν των Κυπρίων. Αυτό που επιδιώκει, δυστυχώς, με βάση τις μέχρι σήμερα θέσεις της, είναι πώς μετατρέπει την Κύπρο σε ένα όργανο ενάσκησης στρατηγικών επιδιώξεων. Και αυτό δεν οδηγεί, δυστυχώς, σε αυτό που όλοι θέλουμε.

Πώς μπορούμε να τους πείσουμε περί του αντιθέτου;

Πάντως, όχι με υποσχέσεις ότι τάχα θα προκαλέσουμε πολιτικό και οικονομικό κόστος. Αξιοποιώντας τις σχέσεις που έχουμε αναπτύξει με τα πέντε μόνιμα μέλη και όχι μόνο, διότι υπάρχουν κι άλλες χώρες που διατηρούν φιλικές σχέσεις με την Άγκυρα. Αξιοποιώντας, δηλαδή, όλους αυτούς του παράγοντες, προκειμένου να εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο επίτευξης μιας λύσης, που να γίνεται αποδεκτή ή να ανταποκρίνεται και στις ανησυχίες των Ε/κ.

Άρα δεν είναι εργαλείο η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας;

Ήταν στις αρχές. Αυτό οδήγησε, πιστεύω, εξάλλου και τον Τάσσο Παπαδόπουλο να αποδεχθεί την ενταξιακή πορεία, γιατί πίστευε ότι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να ασκήσει πιέσεις. Η πιθανότητα ενταξιακής πορείας έχει εξανεμιστεί, λόγω των θέσεων της Τουρκίας. Αλλά υπάρχει μια άλλη τάση σήμερα. Διεύρυνσης της τελωνειακής ένωσης, ενός, δηλαδή, προνομιακού καθεστώτος της Τουρκίας, που ενδεχομένως αυτό να βολεύει πρώτιστα την Τουρκία, γιατί ουδέποτε εννοούσε, κατά την άποψή μου, την πραγματική ένταξή της στην Ε.Ε. Αλλά βολεύει ή εξυπηρετεί τα συμφέροντα και κάποιων Ευρωπαίων εταίρων.

Ας είμαστε ειλικρινείς, πρέπει να είμαστε πραγματιστές στην πολιτική. Είναι τα συμφέροντα της κάθε χώρας που καθορίζουν την εξωτερική της πολιτική. Γι’ αυτό και κάποιες εισηγήσεις περί πρόκλησης οικονομικού ή πολιτικού κόστους προς την Τουρκία είναι εκτός πραγματικότητας. Γιατί η μεν Ρωσία θέλει να προσεταιριστεί την Άγκυρα, παρά τις διαφορές που δημιουργήθηκαν, για λόγους οικονομικούς, στρατηγικούς κ.λπ.

Η Αμερική δεν θέλει να χάσει την Τουρκία από εταίρο του ΝΑΤΟ. Η Ευρώπη, λόγω συμφερόντων ισχυρών κρατών, θέλει να διατηρήσει τους δεσμούς με την Τουρκία, γι’ αυτό και επιδιώκεται διεύρυνση της τελωνειακής ένωσης. Συνεπώς, θα πρέπει κάποιοι που εισηγούνται κάποιες εύηχες πολιτικές να κάνουν ανάλυση των διεθνών δεδομένων, των περιφερειακών δεδομένων και εν συνεχεία να προσμετρούν πόσο μπορεί η Κύπρος να ασκήσει τέτοια πολιτική που πραγματικά να προκαλέσει πολιτικό και οικονομικό κόστος στην Τουρκία.

Μαθήματα προς αποφυγήν

Προεκλογικά δηλώνατε ότι θα διορίσετε τους άριστους των αρίστων. Στην πορεία αποδείχθηκε ότι σε ορισμένες επιλογές ίσως πέσατε έξω και έχουμε παρατηρήσει, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής σας, μιαν έντονη σύγκρουση μεταξύ των θεσμών. Τι επιλογές θα κάνετε, εάν επανεκλεγείτε, έτσι ώστε να αποφευχθούν παρόμοια φαινόμενα;

Για να μη δημιουργούμε μια εικόνα είτε ότι έχω το αλάθητο είτε ότι τάχα έχουν δημιουργηθεί θεσμικές συγκρούσεις κ.λπ, ουδείς μπορεί να κρίνεται ως αλάθητος. Υπήρξαν και επιλογές εσφαλμένες, όπως σε κάθε διακυβέρνηση γίνεται και όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά παντού. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι θεσμοί λειτούργησαν, λειτουργούν και θα λειτουργήσουν ακόμη πιο αποτελεσματικά. Δεν είμαστε σε σύγκρουση ούτε με τον Γενικό Εισαγγελέα ούτε με τον Γενικό Ελεγκτή ούτε με οποιονδήποτε άλλο αξιωματούχο. Κατά καιρούς υπήρξαν διαφορές εκτιμήσεων. Είναι ανθρώπινο. Η ουσία είναι πως δεν υπάρχει πραγματική σύγκρουση. Συνεπώς, ναι, τα όποια λάθη θα πρέπει να αποτελούν μαθήματα προς αποφυγήν.

Οι αντίπαλοι σας σάς κατηγορούν ότι δεν τηρήσατε τις δεσμεύσεις σας. Σας χαρακτηρίζουν αναξιόπιστο. Τι αντιτείνετε σ’ αυτές τις επικρίσεις;

Καλοδεχούμενες οι όποιες επικρίσεις ή η κριτική, εάν βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Ο μηδενισμός δεν ωφελεί κανέναν ούτε και προσκομίζει ψήφους, διότι ο λαός έχει κρίση. Δεν ελέγχεται, πλέον, από το τι λέει ο ηγέτης του όποιου κόμματος. Και, συνεπώς, αυτό στο οποίο θα ήθελα να καταλήξω, είναι ότι εμπιστεύομαι απόλυτα την κρίση των πολιτών, όπου ιδεολογικά ή κομματικά κι αν ανήκουν.

Συναινετική προσέγγιση

Δηλώνετε ότι σε αυτήν την πενταετία δεν θα έχετε πολιτικούς αντιπάλους. Πώς το εννοείτε αυτό;

Γιατί απλούστατα δεν θα είμαι αντίπαλος κανενός, είτε των σημερινών υποψηφίων είτε των οποιωνδήποτε που θα θέλουν το 2023 να διεκδικήσουν την Προεδρία. Πιστεύω ότι θα είναι μια πενταετία συναινετικής προσέγγισης των διαφόρων προβλημάτων, προτάσεων κ.λπ. Θα είναι μια συναινετική πενταετία που θα επιτρέψει τις συνεργασίες. Δεν θα ανησυχούν από τον Αναστασιάδη, οι όποιοι εν δυνάμει υποψήφιοι να κυβερνήσουν τη χώρα. Γι’ αυτό και όσοι θα συνεργαστούν στο να επιτύχουμε είτε εθνικές στρατηγικές που έχουμε χαράξει είτε δεκάδες νομοσχεδίων για εκσυγχρονισμό του κράτους, συνέχιση της ενεργειακής πολιτικής, επίτευξη των στρατηγικών μας στόχων κ.λπ, θα έχουν να ωφεληθούν από τις επιτυχίες ή από τη δημιουργία ενός κράτους σύγχρονου, που υλοποιεί προτάσεις οι οποίες οδηγούν σε περαιτέρω πρόοδο.

Παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ευρύτερης αποδοχής, εντούτοις στο κυβερνητικό σχήμα υπήρχαν Υπουργοί πέραν του κομματικού μου χώρου, του ΔΗΣΥ. Βεβαίως, η επιδίωξή μου είναι η ευρύτερη δυνατή συμμετοχή στο Υπουργικό Συμβούλιο, προκειμένου, μέσα από συναινετικές και δημιουργικές πολιτικές, να επιτύχουμε αυτά που ο καθένας θα ήθελε ή μέσα από τα προγράμματά του εισηγείται ότι θα φέρει μία καλύτερη Κύπρο. Εγώ δεν θα απορρίψω και δεν απορρίπτω κανενός την πρόταση που θα είναι αρκούντως κοστολογημένη, ρεαλιστική και δεν θα οδηγεί τον τόπο σε περιπέτειες, όπως έγινε στο παρελθόν.

ΠΗΓΗ:http://www.sigmalive.com/simerini/politics/483299/proto-rantevou-me-ton-akintzi