του Χρύσανθου Τσουρούλη
30 Οκτ 2016
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΘΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΛΙΓΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΑ ΧΑΡΤΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Ο Ακιντζί παίζει τη στρατηγική της Άγκυρας, που εδώ και ένα χρόνο θέλει να δημιουργεί την εικόνα ότι, χάρη στη θετική στάση της, «το Κυπριακό έχει σχεδόν λυθεί» και δεν μένουν και πολλά πράγματα να συζητηθούν
Έσχατη υποχώρηση, με την οποία υπολογίζει η τουρκική πλευρά να αιφνιδιάσει, φαίνεται να είναι η πρόταση που μετέφερε η Αμερικανίδα υφυπουργός. Δηλαδή ένα μέρος του τουρκικού στρατού να παρουσιαστεί ως «στρατιωτική βάση» μένοντας στα κατεχόμενα, για να «επιτηρεί την εφαρμογή της συμφωνίας» και για να παρέχει «προστασία στους Τουρκοκυπρίους»
Είναι δυνατό το Κυπριακό να λυθεί μέσα σε 45 ημέρες, όπως είπε ο Μουσταφά Ακιντζί; Σε κάθε λογικό άνθρωπο, που θα λάβει υπόψη πού βρίσκονται σήμερα τα πράγματα και πόσες δυσκολίες παραμένουν, φαίνεται απίθανο. Από την πλευρά της ίδιας της διαπραγματευτικής ομάδας λένε ότι χρειάζονται «κάτι μήνες» μόνο και μόνο για τις απαραίτητες προεργασίες. Ακόμα και αν μέσα στις επόμενες εβδομάδες γινόταν ένα θαύμα και οι δυο πλευρές συμφωνούσαν σε όλα τα καυτά θέματα, πάλι το «καλό σενάριο» θα ήταν για λύση περίπου σε 5-6 μήνες.
Αυτό θα ήταν το πιο σύντομο και χωρίς να λάβουμε υπόψη την καθυστέρηση που προκάλεσε η τουρκική πλευρά τον τελευταίο καιρό παρεμποδίζοντας τη δουλειά των οικονομικών εμπειρογνωμόνων από το ΔΝΤ και τη Δ. Τράπεζα.
Δεν μιλάμε για καθυστέρηση σε «μελέτες», αλλά και για την καθυστέρηση στην προσαρμογή των κατεχομένων στα δύσκολα ευρωπαϊκά δεδομένα. Για κάποια πράγματα, όπως τα φορολογικά και κάποιους κανονισμούς και διαδικασίες, οι αλλαγές πρέπει να έρθουν αμέσως με την εφαρμογή της λύσης. Διαφορετικά δεν θα μπορεί η Κύπρος να είναι ένα και μόνο κράτος και ενιαίος χώρος στην οικονομία. Αυτά, όμως, δεν φαίνεται να τα λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους ούτε η Κυβέρνηση ούτε τα Ηνωμένα Έθνη και οι άλλοι που μεσολαβούν. Τελικά, όμως, ούτε και οι πολιτικές δυνάμεις.
Πίσω από τη δήλωση
Γιατί, τότε, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κάνει τέτοιες δηλώσεις; Η απάντηση φαίνεται να είναι διπλή. Από τη μια έτσι παίζει τη στρατηγική της Άγκυρας, που εδώ και ένα χρόνο θέλει να δημιουργεί την εικόνα ότι χάρη στη θετική στάση της «το Κυπριακό έχει σχεδόν λυθεί» και δεν μένουν και πολλά πράγματα να συζητηθούν. Επειδή δεν θέλει κιόλας να συζητηθούν ούτε εγγυήσεις ούτε άλλα στα οποία θα πρέπει να υποχωρήσει. Η τουρκική προσέγγιση έχει διπλό σκοπό. Όχι μόνο το αυριανό «blame game».
Πρόσθετα η Άγκυρα, βάζοντας τέτοια πίεση, ποντάρει και σε εκνευρισμό της ελληνικής πλευράς, που μπορεί και στο τέλος «να αφήσει πίσω» κάποιες από τις κόκκινες γραμμές της εάν θέλει συμφωνία. Αυτό διαμηνύουν ξεκάθαρα Τούρκοι διπλωμάτες στον διεθνή χώρο.
Από την άλλη, όμως, ο Ακιντζί φαίνεται ότι το εννοεί κιόλας. Θεωρεί ότι ο «φίλος του» Νίκος Αναστασιάδης, εάν εννοεί όσα λέει για λύση, θα πρέπει να τον βοηθήσει, αφού ήδη βρέθηκε με τη ράχη στον τοίχο. Η σχεδόν καθημερινή διαδικασία υπαναχώρησης της τουρκικής πλευράς από πράγματα που εξαγγέλλει ως συμφωνημένα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημαίνει αυτό το πράγμα. Ότι μπορεί σε κάποια στιγμή ο Ακιντζί να συμφώνησε, για την αναλογία 4:1, για παράδειγμα, αλλά μετά βρίσκεται κάτω από ασφυκτική πίεση και υπαναχωρεί. Σε αρκετά θέματα ακούσαμε αντιφατικές τοποθετήσεις.
Πηγές από το στενό περιβάλλον μας έλεγαν ότι όλο αυτό το διάστημα οι δυο τους πέρασαν αρκετές ώρες να συζητούν όχι τα θέματα της ατζέντας, αλλά τον τρόπο και τις δυνατότητες να περάσει μια συμφωνία. Ο καθένας αναλύει και προβάλλει τις δυσκολίες στην πλευρά του. Έτσι εξηγούνται και οι αποστάσεις που κρατά μετά από ένα σημείο από τον συνομιλητή του ο Νίκος Αναστασιάδης, αφού σε κάποια στιγμή μετά το τέλος του καλοκαιριού τού είχε εξηγήσει ξεκάθαρα ότι «με τις δηλώσεις σου συνέχεια ενισχύεις αυτούς που δεν θέλουν συμφωνία».
Φαίνεται όμως ότι και τα όρια του Μουσταφά Ακιντζί είναι ασφυκτικά στενά. Διότι στη δική του περίπτωση δεν έχει να υπολογίσει μόνο μερικές δεκάδες χιλιάδες Τουρκοκυπρίους που θα έκαναν τη διαφορά σε ενδεχόμενο δημοψήφισμα. Αλλά έχει να λογαριάσει και την «υπόγεια» θέση της Άγκυρας, που μπορεί να μετατοπίσει άνετα αρκετές δεκάδες χιλιάδες. Η θέση αυτή βασίζεται πάνω σε γενικόλογες διαβεβαιώσεις που έχει δώσει ο ίδιος από καιρό. Όπως ότι δεν θα αλλάξει βασικά η σημερινή εικόνα που θέλει την τουρκική πλευρά «να έχει το κράτος της και τους Τουρκοκύπριους να έχουν πλήρεις εξουσίες με την προστασία του τουρκικού στρατού».
Εξάλλου, πέραν των πολιτικών αντιδράσεων, έχει να αντιμετωπίσει και οργανωμένα συμφέροντα, που δεν περιορίζονται μεταξύ των Τουρκοκυπρίων μόνο αλλά συχνά δένονται και με «κύκλους της Τουρκίας». Είναι γι’ αυτό που ο Ακιντζί ακροβατεί καθημερινά.
Είναι εξάλλου γι’ αυτόν τον λόγο που επέμενε να γίνουν στο εξωτερικό οι συζητήσεις με χάρτες για το εδαφικό. Ταυτόχρονα ζητά να «κολλήσει» πάνω σε αυτήν τη συζήτηση και η διεθνής διάσκεψη, την οποία οι Τούρκοι εξακολουθούν να βλέπουν και να καταλαβαίνουν σαν «πενταμερή». Η τουρκική ιδέα ήταν να μείνουν στην Ελβετία αρκετές μέρες για να κλείσουν αμέσως μετά το εδαφικό και τα άλλα εκκρεμή θέματα και στο τέλος πανηγυρικά να καλέσουν τις δυο «μητέρες-πατρίδες» και τους Άγγλους να εκπροσωπηθούν εκεί για να κλείσει η συμφωνία.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απέκλεισε κάτι τέτοιο και έδωσε και προειδοποιήσεις προς την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών. Έτσι τελικά δεν πρόκειται να συμμετάσχει στη διαδικασία ο ίδιος ο Μπαν Κι Μουν, όπως επίσης ζητούσαν οι Τούρκοι. Ο απερχόμενος γενικός γραμματέας το αποφεύγει εξάλλου και για το δικό του όφελος, αφού φοβήθηκε κάποιο «φιάσκο» με το τέλος της θητείας του. Από το περιβάλλον του έλεγαν ότι είναι καλύτερα να αφήσει το Κυπριακό «μισολυμένο» παρά να εμπλακεί το όνομά του σε κάποιους εκβιασμούς ή και «φιάσκο».
Καθαρές διαφορές
Στενοί Ελληνοκύπριοι φίλοι του Μουσταφά Ακιντζί, που διατηρούν σχέσεις από τον καιρό της «δημαρχίας» του, εξηγούσαν ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κρατά τη διαδικασία «με νύχια και με δόντια». Μπορεί οι δημόσιες κόντρες στα κατεχόμενα να μην είναι πολύ μεγάλες, αλλά οι «αναφορές», δηλαδή τα «καρφώματα» τόσο από τους αντιπάλους του όσο και από την τουρκική «πρεσβεία» προς τα επιτελεία της Άγκυρας, είναι καθημερινό φαινόμενο. Η απάντηση του ίδιου είναι πάντα να διαψεύδει την ελληνική πλευρά, ακόμα και τον Νίκο Αναστασιάδη, εξηγώντας τους ότι αυτά τα λένε για «τακτική». Δηλαδή όπως περίπου ακούγεται και στη δική μας πλευρά για τον Ακιντζί.
Τι έχει όμως στο μυαλό του ο ίδιος ο Τουρκοκύπριος ηγέτης και πώς πιστεύει ότι η διαπραγμάτευση μπορεί να τελειώσει «πολύ σύντομα»; Τα πράγματα είναι απλά, σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνει το φιλικό ελληνοκυπριακό περιβάλλον του. Στο εδαφικό, μας πληροφορούν, ο Νίκος Αναστασιάδης από την αρχή είχε την αισιοδοξία ότι θα έφερνε μια ολοφάνερα «καλύτερη πρόταση» διότι είχε μπει κάτω η ιδέα να προστεθεί στα δυο κρατίδια και μια τρίτη «ομοσπονδιακή περιοχή». Η αρχική ιδέα ήταν να μπει εκεί μέσα μεγάλο μέρος της Καρπασίας, κάποια μαρωνίτικα χωριά και μερικές άλλες «ειδικές περιοχές» για να λυθούν προβλήματα γειτονίας.
Αυτή η αρχική ιδέα όμως φαίνεται να αλλάζει στον δρόμο. Η τουρκική πλευρά έδειξε καθαρά ότι δεν είναι έτοιμη να δεχτεί τις γραμμές του Σχεδίου Ανάν για τη Μόρφου. Η υπαλλακτική λύση, που δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει, αλλά τριγυρίζει γύρω από τις τουρκικές προτάσεις, είναι «ένα κομμάτι» στην περίπτωση της Μόρφου να μπει επίσης στην «ομοσπονδιακή περιοχή». Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει βέβαια εξηγήσει ότι κάτι τέτοιο «είναι αδύνατο να το προτείνει στους Ελληνοκύπριους». Το θέμα φαίνεται να έχει μείνει κάπου εκεί.
Ταυτόχρονα όμως είναι μια σειρά από καθαρές διαφορές που καταγράφονται και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης θεωρεί ότι «κανένας δεν μπορεί να κερδίσει σε όλα». Γι’ αυτόν τον λόγο από καιρό έβαλε μαζί με την Τουρκία το δίλημμα «εγγυήσεις ή έδαφος». Αυτό δεν μπορεί να το συζητήσει ο Νίκος Αναστασιάδης και άμεση ήταν η αντίδραση όλων των ελληνοκυπριακών κομμάτων. Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι η δική μας πλευρά «παίρνει κάτι από εγγυήσεις», τότε θα μπορέσει να καθησυχάσει όσους έχουν ξεσηκωθεί στα κατεχόμενα για την περίπτωση της Μόρφου, την οποία υπολογίζει να κάνει «ομοσπονδιακό έδαφος».
Αλλά τι είναι αυτό το «κάτι» σχετικά με τις εγγυήσεις; Έσχατη υποχώρηση, με την οποία υπολογίζει η τουρκική πλευρά να αιφνιδιάσει, φαίνεται να είναι η πρόταση που μετέφερε η Αμερικανίδα υφυπουργός. Δηλαδή ένα μέρος του τουρκικού στρατού να παρουσιαστεί ως «στρατιωτική βάση» μένοντας στα κατεχόμενα, για να «επιτηρεί την εφαρμογή της συμφωνίας» και για να παρέχει «προστασία στους Τουρκοκυπρίους». Κάτι τέτοιο, εξηγήθηκε, δεν θα απαιτεί «επεμβατικά δικαιώματα». Ωστόσο διεθνολόγοι και άλλοι στη δική μας πλευρά, αμέσως εξήγησαν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι κάτι τέτοιο θα είναι χειρότερο και από εγγυήσεις!
Οι μπανανόφλουδες και «το χατίρι του Μουσταφά»
Με παρόμοια λογική σε όλο το «πάρε-δώσε» και βάζοντας μέσα και το θέμα του «4:1» και της «εκ περιτροπής» και κάποιων αρμοδιοτήτων των κρατιδίων και άλλα διάφορα, ο Μουσταφά Ακιντζί θεωρεί ότι άμα υπάρχει πραγματικά «τελική ευθεία», κάπου εκτός Κύπρου, ο Νίκος Αναστασιάδης «θα τεθεί ενώπιον των ευθυνών του». Πληροφορίες λένε, μάλιστα, ότι είναι γι’ αυτά τα θέματα που ζήτησε το ΑΚΕΛ να τον δει αποκλειστικά. Γιατί στην Εζεκία Παπαϊωάννου έχουν και τις δικές τους ανάλογες πληροφορίες.
Ο ίδιος ο πρόεδρος μεταδίδει βέβαια ότι «δεν πρόκειται να πατήσει τέτοιες μπανανόφλουδες». Συγκεκριμένα, από το περιβάλλον του ακούσαμε ότι «το χατίρι του Μουσταφά τελειώνει μέχρι το ταξίδι στην Ελβετία» και ότι δεν πρόκειται εκεί να στηθεί σκηνικό γενικού «πάρε-δώσε». Ο λόγος μάλιστα που παρά την πρόθεσή του μάλλον δεν θα συνοδευτεί από τους αρχηγούς των κομμάτων είναι για να μη βάλει πίεση στον Ακιντζί. Διότι ο τελευταίος δεν θα μπορούσε να κάνει το ίδιο και θα άκουγε επικρίσεις. Να πάρει εκεί μαζί του τους Τουρκοκύπριους κομματάρχες θα ισοδυναμούσε με ακύρωση του οφέλους που θα είχε η συζήτηση στο εξωτερικό.
Τελικά θα μάθουμε μετά το σημερινό Εθνικό Συμβούλιο τι θα γίνει. Οι πληροφορίες είναι ότι ο Πρόεδρος θα ανοίξει λίγο περισσότερο τα χαρτιά του στους ηγέτες των κομμάτων ζητώντας κατανόηση. Άλλες πληροφορίες λένε όμως ότι κάποιοι από αυτούς πηγαίνουν εκεί «ψάχνοντας αφορμές» γιατί δεν θέλουν να συνδέσουν το όνομά τους με τις παγίδες, στις οποίες προχωρεί ο Πρόεδρος.
Σύντομα οι απαντήσεις
Το ερώτημα είναι εάν δεν επιβεβαιωθεί το «σενάριο Ακιντζί», τι άλλο μπορεί να γίνει; Υπάρχει πράγματι «σενάριο Αναστασιάδη» που θέλει να το φέρει κυριολεκτικά «στο παρά πέντε» και μετά να επιζητήσει μια νέα διαδικασία και με τον νέο Γενικό Γραμματέα; Κάτι τέτοιο θα χρειαζόταν «ενδιάμεση συμφωνία», την οποία ο Πρόεδρος σωστά φοβάται όπως ο διάολος το λιβάνι. Υπάρχουν άλλοι εναλλακτικοί τρόποι; Ή μήπως τελικά ψάχνοντας επιδέξιους χειρισμούς η ελληνική πλευρά θα βρεθεί παγιδευμένη σε ένα-δυο φαινομενικά «δώσε» της τουρκική πλευράς και εκτεθειμένη διότι εκείνη με τη σειρά της δεν «δίνει»;
Πάντως απαντήσεις θα έχουμε πολύ πριν τις 45 ημέρες. Το ερώτημα είναι αν θα είναι ξεκάθαρες ή αν θα συνεχιστεί η «εποικοδομητική συσκότιση», την οποία καταγγέλλει διαρκώς κυρίως το ΔΗΚΟ. Και πόσο αντέχει αυτή η «διάχυτη ελπίδα», που έχει δημιουργήσει η διαχείριση Αναστασιάδη σε «φιλολυσικές δυνάμεις».
Πηγή:http://www.sigmalive.com/blog/tsouroullis/2016/10/1884/45-meres-kai-kati-mines
