18 Φεβρουάριος 2018, 18:00
Με τον Νίκο Σύκα*
Τα πάντα στο εύθραυστο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό περιβάλλον της περιοχής μας -από τη θωράκιση των ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου μέχρι τη βιωσιμότητα της λύσης του Κυπριακού- μπορούν να αξιολογηθούν, με μαθηματική ακρίβεια, με τη βοήθεια του μοντέλου «Antifragility» και τη θεωρία του «Μαύρου Κύκνου», που ανέπτυξε ο Καθηγητής Νασίμ Ταλέμπ, ο κορυφαίος παγκοσμίως ειδικός στο Risk Management.
Ο «Μαύρος Κύκνος» συνιστά ένα απροσδόκητο γεγονός με τεράστιο αντίκτυπο, είτε αρνητικό είτε θετικό, που μπορεί να αλλάξει δραματικά τα δεδομένα. Υπάρχουν θετικοί Μαύροι Κύκνοι (ευκαιρίες) και αρνητικοί Μαύροι Κύκνοι (με καταστροφικές συνέπειες). Μια από τις ιδιότητες του Μαύρου Κύκνου είναι η ασυμμετρία στις συνέπειες – θετικές ή αρνητικές. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Μαύρου Κύκνου είναι ο τεράστιος αντίκτυπος και οι πολύ σοβαρές συνέπειες που επιφέρει.
Πριν από λίγες ημέρες, τουρκικά πολεμικά πλοία παρεμπόδισαν τον πλουν του γεωτρύπανου «Σάιπεμ 12000», προς το τεμάχιο 3 της κυπριακής ΑΟΖ, προκειμένου να διενεργήσει γεώτρηση στον στόχο «Σουπιά» για λογαριασμό της ιταλικής εταιρείας «ΕΝΙ». Το συμβάν αυτό είναι ένας «Μαύρος Κύκνος».
Οι ενέργειες του τουρκικού στόλου στην ΑΟΖ της Κύπρου σηματοδοτούν και τη μετάβαση της αναθεωρητικής πολιτικής της Τουρκίας από την επικοινωνία στην πράξη. Η Τουρκία επιδεικνύει προκλητικά ότι είναι εκείνη που ελέγχει στρατηγικά και στρατιωτικά τις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου. Το «νέο κυπριακό πρόβλημα» αποτελεί πλέον μια ενεργό διένεξη, η οποία επηρεάζει τα στρατηγικά συμφέροντα πολλών κρατών, καθώς και τα συμφέροντα πολυεθνικών κολοσσών.
Οι σχεδιασμοί και οι στοχευμένες πολιτικές της Τουρκίας για τη διεκδίκηση ενός χώρου γεωστρατηγικών συμφερόντων -του «στρατηγικού βάθους»- προαναγγέλλονται με τα θεωρητικά κείμενα και τις πολιτικές εξάρσεις/δηλώσεις του Ερντογάν. Οι στοχευμένοι χώροι είναι ταυτόχρονα και απειλούμενοι χώροι και οφείλουν οι λαοί τους να διαγιγνώσκουν αυτές τις επεκτατικές πολιτικές εγκαίρως και να προετοιμάζονται αποτρεπτικώς.
Όπως υποδεικνύει ο Ν. Ταλέμπ, μπορούμε να έχουμε μια γενική ιδέα για το ενδεχόμενο εμφάνισης ενός Μαύρου Κύκνου, να κατανοήσουμε τη «δυναμική» του φαινομένου και τις πιθανές συνέπειες και να είμαστε προετοιμασμένοι. Μπορούμε να μετατρέψουμε ένα Μαύρο Κύκνο σε Γκρίζο Κύκνο.
Η εύρεση νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και η ενίσχυση της οικονομικής, διπλωματικής και στρατιωτικής αποτροπής μέσω νέων στρατηγικών συμμαχιών και συνεργασιών, θα θωρακίσουν την ΑΟΖ της Κύπρου και θα ενδυναμώσουν την Κυπριακή Δημοκρατία έναντι του ετεροβαρούς συσχετισμού δυνάμεων με την Άγκυρα.
Το στρατηγικό εργαλείο «Antifragility», που ανάπτυξε ο Ν. Ταλέμπ:
1. Προσμετρά τη μεταβλητότητα, την αστάθεια, την αβεβαιότητα, τις αλληλεξαρτήσεις, την πιθανότητα λανθασμένων προβλέψεων, τους ασύμμετρους κινδύνους και τα εκρηκτικά ρίσκα που χαρακτηρίζουν τέτοια πολύπλοκα γεωπολιτικά ζητήματα.
2. Παρέχει τη δυνατότητα επιστημονικής τεκμηρίωσης και ενίσχυσης της συνολικής βιωσιμότητας των εναλλακτικών σεναρίων και των πιθανών λύσεων σε εξαιρετικά απρόβλεπτα ή/και εύθραυστα συστήματα μέσα από: α) τον εντοπισμό και αφαίρεση των ευθραυστοτήτων και β) την πρόσθεση στοιχείων που ενισχύουν την ανθεκτικότητα.
3. Θέτει τους κανόνες για τη μετάβαση από το εύθραυστο στο ανθεκτικό. Βοηθά τους οργανισμούς να τροποποιούν την έκθεσή τους (modify their exposure), ώστε να είναι: α) λιγότερο εκτεθειμένοι σε αρνητικά συμβάντα που μπορεί να προκύψουν (να ελαχιστοποιούν το ρίσκο και τη ζημιά από αρνητικές ασυμμετρίες) και
β) περισσότερο ανοικτοί σε θετικά συμβάντα που μπορεί να προκύψουν (να μεγιστοποιούν το όφελος από θετικές ασυμμετρίες).
*Σύμβουλος Στρατηγικής & Καινοτομίας
ΠΗΓΗ:http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/489158/mavroi-kyknoi-pano-apo-ti-soupia
