Πιέζουν για λύση ΟΗΕ και Συμβούλιο Ασφαλείας

Print Friendly, PDF & Email

29 Ιούλιος 2018, 18:00

Του Χρίστου Χαραλάμπους

ΣΑΦΕΣΤΑΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ ΓΙΑ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ. ΠΑΕΙ ΤΟΥΡΚΙΑ Η ΤΖΕΪΝ ΧΟΛ ΛΟΥΤ ΚΑΙ Η ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΑΝΑΜΕΝΕΙ

Υπό σαφή και ενδεχομένως ελλοχεύουσα συγκεκριμένους κινδύνους πίεση τίθενται πλέον οι εμπλεκόμενες πλευρές στο Κυπριακό, με το ψήφισμα για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ -που ευτυχώς ανανεώνει τη θητεία της για ένα εξάμηνο χωρίς αλλαγή όρων εντολής ή δυναμικότητας προσωπικού- να λειτουργεί, είτε το παραδέχονται όλοι είτε όχι, ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια απάντων. Πολλώ δε μάλλον πάνω από τα κεφάλια του θύματος, της ε/κ πλευράς, που μπαίνει σε μια κρίσιμη περίοδο, γνωρίζοντας ότι η σαφής διασύνδεση της πολιτικής διαδικασίας με την παρουσία των κυανόκρανων ουδόλως χαλά τη μαγιά για την τουρκική και τ/κ πλευρά, που χωρίς φειδώ έδειξαν ότι το ευνοούν.

Δεδομένα που προφανέστατα ανεβάζουν τον πήχη των δυσκολιών και επιβάλλουν σε πολιτική και πολιτειακή ηγεσία να μαζέψουν το μυαλό τους και, μπαίνοντας σε μια νέα διαδικασία, να έχουν έτοιμα εκείνα τα όπλα και τακτικές που θα διασφαλίσουν πως, αν ο μη γένοιτο δεν υπάρξει θετική κατάληξη σε συμφωνημένη λύση, που να μπορεί να γίνει αποδεκτή, να αποδοθούν τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και να απορροφήσει όλη την ευθύνη ο θύτης (Τουρκία) και τα ηχηρά φερέφωνά του (κατοχικό καθεστώς).

Στηρίζουν Λουτ και παρακολουθούν

Αν και για πρώτη φορά, το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ παραπέμπει στο εξαιρετικό για τα συμφέροντα της Δημοκρατίας ψήφισμα 1179/1998 (το οποίο αναφέρεται σε ανεξαρτησία, κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα και όχι μόνο), όπως επίσης κάνει έκκληση με ιδιαίτερη αναφορά στην τ/κ πλευρά για συνεργασία, εντούτοις ουσιαστικά δημιουργεί έναν μονόδρομο. Αυτόν που ακούει στο όνομα Τζέιν Χολ Λουτ, την πρωτοβουλία της οποίας το Σώμα όχι μόνο στηρίζει σθεναρά, αλλά και θεωρεί ως την κατάλληλη ευκαιρία για μια νέα επιτυχή πολιτική διαδικασία.

Δεδομένου τούτου είναι σαφές πλέον ότι η Αμερικανίδα διπλωμάτης κρατάει και το μαχαίρι και το πεπόνι και έχοντας υπόψη ότι θέλει να φέρει σε πέρας την αποστολή της, θα είναι δύσκολο μέχρι και αυτοκτονικό οποιαδήποτε πλευρά να φέρει ενστάσεις σε επανέναρξη της διαδικασίας, προβάλλοντας είτε αξιώσεις είτε προϋποθέσεις, είτε ακόμη και προσκόμματα.

Βεβαίως, τούτων λεχθέντων, θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό αποτελεί στην ουσία ασπίδα και δόρυ για τη Λευκωσία, αφού είναι σαφέστατη απάντηση στα όσα η τουρκική και τ/κ πλευρά δηλώνουν περί μη επανέναρξης της διαδικασίας κ.λπ. Την ίδια ώρα, ωστόσο, θα πρέπει να εκτιμηθεί και σε βάθος χρόνου, υπό την έννοια ότι ενδεχόμενη επανασύγκληση διάσκεψης για την Κύπρο θα μετατραπεί σε διαδικασία «ή ταν ή επί τας».

Πιθανές αρνητικές εξελίξεις, όπως αυτές π.χ. καταγράφηκαν το περασμένο καλοκαίρι στο Κραν Μοντανά, θα ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου. Υπό την έννοια ότι αυτήν τη φορά το αφήγημα της ε/κ πλευράς θα πρέπει να είναι αποδεκτό από άπαντες τους συμμετέχοντες και όχι να αποτελεί μονομερές αφήγημα που δεν θα αντανακλάται στις επίσημες τουλάχιστον απόψεις του ιδίου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

Η πρωτοβουλία κινήσεων

Επί της ουσίας της εν εξελίξει πρωτοβουλίας τα πράγματα παραμένουν θολά, αν και αναμένεται τις αμέσως επόμενες μέρες να ανακοινωθεί το κρίσιμο, από κάθε άποψη, ταξίδι της νέας ειδικής απεσταλμένης του Γ.Γ. στην Τουρκία. Η Λευκωσία έχει ήδη ενημερωθεί για το επικείμενό της ταξίδι και κρατάει ξεκάθαρα στάση αναμονής ως προς το τι αυτό θα φέρει για την ουσία της προσπάθειας.

Πληροφορίες της «Σημερινής» της Κυριακής αναφέρουν ξεκάθαρα ότι η Αμερικανίδα, μετά την ολοκλήρωση της περιοδείας της, θα αναμένει την ανάληψη πρωτοβουλιών από τους ίδιους τους εμπλεκομένους. Και αυτές οι πρωτοβουλίες, μας έλεγαν διπλωματικοί κύκλοι στη Λευκωσία, δεν μπορούν παρά να κινούνται σε δύο επίπεδα. Σε επίπεδο Κύπρου της έναρξης μίας διαδικασίας που θα ανοίξει τον απουσιάζοντα εδώ και ένα χρόνο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων, κυρίως μεταξύ των ηγετών, μη αποκλειομένης και μιας νέας μεταξύ τους συνάντησης.

Το δεύτερο επίπεδο πρωτοβουλίας, που φαίνεται επίσης να τροχοδρομείται, είναι η έναρξη προπαρασκευαστικών συζητήσεων μεταξύ Αθηνών και Άγκυρας, με θέμα συζήτησης ασφάλεια/εγγυήσεις, όπως ακριβώς είναι και η θέση Τσίπρα-Κοτζιά. Αμφότερα τα επίπεδα πρωτοβουλιών θεωρούνται από το Προεδρικό σημαντικά, ωστόσο επιμένουν να κρατούν μικρό καλάθι γιατί, όπως μας λέχθηκε χαρακτηριστικά, υπήρξαν και στο παρελθόν παρόμοιες πρωτοβουλίες, οι οποίες, όμως, ουδέποτε υλοποιήθηκαν, ή, αν υλοποιήθηκαν, δεν έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Κομβικός Σεπτέμβρης

Είτε έτσι τα ερμηνεύσει κάποιος είτε αντίστροφα, ένα είναι πάντως το δεδομένο, το οποίο παραδέχονται και στο Προεδρικό. Ότι Σεπτέμβριο μήνα θα κριθούν πολλά, αν όχι όλα. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες θα εκμεταλλευτεί την εκεί παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και του κατοχικού ηγέτη (είναι η Γ.Σ. του ΟΗΕ) και θα κρίνει με βάση την έκθεση Λουτ και την προσωπική του κρίση κατά πόσον θα αναλάβει ή όχι πρωτοβουλία για επανασύγκληση της Διάσκεψης για την Κύπρο.

Στη μεγάλη εικόνα υπάρχουν χρονοδιαγράμματα, φυσικά και όχι τεχνητά (όπως τα θέλει η Τουρκία) καθώς όσο και αν η Δημοκρατία προχωρεί κανονικά στους σχεδιασμούς της, οι προγραμματιζόμενες για τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο αμερικανικές γεωτρήσεις δεν μπορούν να αγνοηθούν. Αντίθετα, η τουρκική πλευρά φροντίζει να αναδεικνύει το εν λόγω ορόσημο, απειλώντας με δικές της γεωτρήσεις.

Όσο, λοιπόν, και αν αυτό δεν αναιρεί την αποφασιστικότητα της Λευκωσίας, δεν είναι η ίδια η προσέγγιση του διεθνούς παράγοντα. Που μπορεί να μην το θεωρεί χρονοδιάγραμμα, αλλά ορόσημο, το οποίο καθορίζει πασιφανώς το παράθυρο ευκαιρίας που διανοίγεται. Και αυτό θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη από τη Λευκωσία, η οποία καλείται στην αυριανή Σύσκεψη Αρχηγών, στο Προεδρικό, να αρχίσει σε βάθος προετοιμασίες για διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων.

Είναι, δε, βέβαιο ότι η ενέργεια και το Κυπριακό δεν συνδέονται αλλά αλληλοεπηρεάζονται. Και όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο, απλώς δεν βλέπει καθαρά την εικόνα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το Συμβούλιο Αρχηγών θα ενημερωθεί και για τα δύο. Από τη μια για τα αποτελέσματα της συνάντησης Αναστασιάδη – Λουτ από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και από την άλλη για τις ενεργειακές εξελίξεις και σχεδιασμούς από τον αρμόδιο Υπουργό Ενέργειας Γιώργο Λακκοτρύπη. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή και καλός σχεδιασμός.

Διαφορετικές αναγνώσεις του πλαισίου Γκουτέρες

ΤΙ ΛΕΕΙ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

  1. ΑΣΦΑΛΕΙΑ/ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ: Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτό που θέλουμε είναι ένα νέο καθεστώς ασφάλειας και όχι συνέχιση του παλαιού. Θέλουμε τον τερματισμό του μονομερούς επεμβατικού δικαιώματος και της Συνθήκης Εγγυήσεων. Η παρούσα κατάσταση πρέπει να αντικατασταθεί από ένα ολοκληρωμένο σύστημα διασφαλίσεων που όλοι οι Κύπριοι και από τις δύο κοινότητες θα νιώθουν ασφαλείς. Και από έναν εύρωστο μηχανισμό εφαρμογής και παρακολούθησης, που θα περιλαμβάνει εξωτερικά στοιχεία (διεθνές τμήμα: ΗΕ, πολυεθνική δύναμη και φιλικές χώρες). Οι εγγυήτριες δεν μπορούν να εφαρμόζουν και να ελέγχουν τον εαυτό τους.

2. ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ: Θα υπάρξει ραγδαία μείωση από την πρώτη μέρα και μετά μείωση σε αριθμούς ισότιμους με την παλαιά Συνθήκη Συμμαχίας (το χρονοδιάγραμμα και ο μηχανισμός επιβεβαίωσης πρέπει να συμφωνηθούν). Σε σχέση με το θέμα της ρήτρας αναθεώρησης ή καταληκτικής ρήτρας, αυτό θα πρέπει να συζητηθεί σε ανώτατο επίπεδο. Πρέπει να συζητηθούν επίσης οι όροι εντολής, οι στόχοι, οι υποχρεώσεις κ.λπ.

3. ΕΔΑΦΙΚΟ: Η τ/κ πλευρά πρέπει να προσαρμόσει τον χάρτη της με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις ανησυχίες της ε/κ πλευράς σε σχέση με συγκεκριμένες περιοχές, κυρίως σε ό,τι αφορά τη Μόρφου.

ΤΙ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ ΟΙ Τ/Κ

  1. ΑΣΦΑΛΕΙΑ/ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ: Η συνθήκη εγγυήσεων θα πρέπει να προσαρμοστεί μόλις ολοκληρωθούν οι αλλαγές (mutatis mutandis) στη νέα τάξη πραγμάτων και η εφαρμογή της λύσης θα πρέπει να παρακολουθείται από μια επιτροπή που θα συσταθεί από τη Συνθήκη της Νέας Τάξης Πραγμάτων. Θα υπάρξει αναθεώρηση και όχι καταληκτική ρήτρα μετά από τρεις προεδρικές θητείες.

2. ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ: Θα υπάρξει σημαντική (όχι ραγδαία) μείωση και με βάση την πορεία εφαρμογής τα στρατεύματα θα μειώνονται σταδιακά. Θα υπάρξει μόνιμη δύναμη που δεν θα υπόκειται σε καταληκτική ρήτρα, ενώ στη Συνθήκη της Νέας Τάξης Πραγμάτων θα πρέπει να ενσωματωθούν ένα πρωτόκολλο της Συνθήκης Συμμαχίας καθώς και οι μεταβατικές συμφωνίες ασφάλειας.

3. ΕΔΑΦΙΚΟ: Η τ/κ πλευρά είναι έτοιμη να ολοκληρώσει τις προτάσεις της με την προϋπόθεση ότι στη συνολική συμφωνία θα επισυναφθεί ολοκληρωμένο έγγραφο, που θα εγκαθιδρύει τον τρόπο επανεγκατάστασης όσων θα μετακινηθούν σε παρόμοια περιουσία και θα λαμβάνει υπόψη όλα τα οικονομικά δεδομένα.

ΠΗΓΗ:http://www.sigmalive.com/simerini/politics/521739/piezoun-gia-lysi-oie-kai-symvoulio-asfaleias