26/8/2018
Παγιδευμένος στους δικούς του πόθους και δοξασίες αλλά και στις κολακείες του άμεσου περιβάλλοντός του βρίσκεται ο Ταγίπ Ερντογάν με αποτέλεσμα να αδυνατεί πλέον να κυβερνήσει με τρόπο που είναι είναι κατανοητός και από τον υπόλοιπο κόσμο.
Αναλυτές και διπλωμάτες στην Τουρκία δεν βρίσκουν άλλη οδό για να εξηγήσουν το πώς ο Πρόεδρος της χώρας επιμένει σε στάσεις και πολιτικές που ωθούν την, ήδη από καιρό, ευάλωτη τουρκική οικονομία στην πλήρη κατάρρευση, απλώς και μόνο για το γινάτι και για να διατηρήσει την εικόνα του ισχυρού διεθνούς παίκτη που έχει συστηματικά καλλιεργήσει στο εσωτερικό του ακροατήριο.
Παράδειγμα αυτής της ακατανόητης για πολλούς στάσης είναι η επιμονή του Τούρκου Προέδρου να μην απελευθερώνει τον Αμερικανό πάστορα, Άντριου Μπράνσον, που κρατείται στην Τουρκία, ως γκιουλενιστής και κατάσκοπος, από το 2016. Το γεγονός εξοργίζει τον Λευκό Οίκο, που επεκτείνει τις οικονομικές και πολιτικές κυρώσεις κατά της Άγκυρας.
Στην Τουρκία, αυτή τη στιγμή, η μεγάλη υποτίμηση της λίρας δεν έχει πλήξει σοβαρά την καθημερινή ζωή των πολιτών. Αν συνεχιστεί, όμως, η ίδια πολιτική τα πράγματα θα αλλάξουν, με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί σημαντικά η αξιοσημείωτη βάση υποστήριξης που απολαμβάνει ακόμα ο Τούρκος Πρόεδρος. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι ο κ. Ερντογάν ελέγχει το 90% των παραδοσιακών Μέσων Ενημέρωσης.
Με τις σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ να βρίσκονται στο ναδίρ και την οικονομία σε μεγάλη ύφεση, ο Πρόεδρος της χώρας στρέφεται πλέον προς την ΕΕ για βοήθεια. Σε αυτό το πλαίσιο, κι επειδή χρειάζεται προσβάσεις στην Ευρώπη, οι αναλυτές στην Τουρκία θεωρούν πως ο Ταγίπ Ερντογάν δεν θα επιχειρήσει να εξαγάγει την κρίση, προκαλώντας επεισόδια στο Αιγαίο ή την Κύπρο. Αφήνουν, πάντως, ανοικτά κάποια ενδεχόμενα επιθετικότητας, λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα του Τούρκου ηγέτη. Εκτιμούν, τέλος, ότι μεγάλα κέρδη απ’ αυτή την υπόθεση θα αποκομίσει η Ρωσία.
Λάθος υπολογισμοί
Τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας είχαν αρχίσει πολύ πριν την κρίση στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον, λόγω της συνεχιζόμενης κράτησης του πάστορα Άντριου Μπράνσον και άλλων Αμερικανών πολιτών, συνεργατών του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν. Ως γνωστόν, ο Ταγίπ Ερντογάν κατηγορεί τον ιμάμη ως τον εγκέφαλο του αποτυχημένου πραξικοπήματος εναντίον του τον Ιούλιο του 2016. Η επιμονή, όμως, του Τούρκου προέδρου να μην απελευθερώνει τον πάστορα, ώθησε την αμερικανική Κυβέρνηση και προσωπικά τον Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει βαριές οικονομικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Ο Γκάρεθ Τζένκινς, διακεκριμένος αναλυτής και παρατηρητής της τουρκικής πολιτικής σκηνής, ανέφερε στον «Φ» ότι όταν αρχικά έκλεισαν στη φυλακή τον πάστορα Μπράνσον το 2016, οι άνθρωποι του Ταγίπ Ερντογάν ήλπιζαν ότι οι Αμερικανοί θα τον αντάλλασσαν με τον Φετουλάχ Γκιουλέν.
«Στη συνέχεια αντελήφθησαν ότι δεν μπορούν να πάρουν τον Γκιουλέν. Έβλεπαν όμως ότι οι Αμερικανοί διαμαρτύρονταν πολύ σθεναρά για τον πάστορα Μπράνσον και σύμφωνα με την τουρκική λογική, σκέφθηκαν αφού τον θέλουν τόσο πολύ τότε κι εμείς θα ζητήσουμε άλλα πολλά ανταλλάγματα. Έτσι τους τελευταίους μήνες στις διαπραγματεύσεις, η τουρκική πλευρά ζητούσε να δοθεί στην Τουρκία ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Τράπεζας Χαλκ, ο οποίος ήταν αναμεμειγμένος στο γνωστό σκάνδαλο παραβίασης των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν και κρατείται γι’ αυτή την υπόθεση στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά από πολύκροτη δίκη. Αυτή την εβδομάδα γράφτηκε στον Τύπο ότι οι ΗΠΑ επρόκειτο να επιβάλουν ένα πολύ μεγάλο πρόστιμο στην Τράπεζα Χαλκ για την παραβίαση του εμπάργκο. Γράφτηκε, επίσης, ότι η Τουρκία επιδίωξε τις τελευταίες ώρες να πείσει την Ουάσινγκτον να μην επιβάλει το πρόστιμο, με αντάλλαγμα τον πάστορα Μπράνσον», ανέφερε στον «Φ» ο έγκριτος αναλυτής και συνέχισε, «έκαναν όμως το λάθος να πιέσουν πάρα πολύ. Και τώρα ο Ταγίπ Έρντογαν βρίσκεται πλέον σε πολύ δύσκολη θέση. Λέει δημόσια ότι δεν μπορεί να αφήσει ελεύθερο τον Μπράνσον, ότι στην Τουρκία είναι το δικαστικό σύστημα είναι ανεξάρτητο κ.λπ. Επιπλέον, τονίζει συνέχεια ότι οι ΗΠΑ έχουν κηρύξει οικονομικό πόλεμο κατά της Τουρκίας… Δυσκολεύεται πολύ, επομένως, να ελευθερώσει τον Μπράνσον, αφού δεν μπορεί να πει στον τουρκικό λαό, στους ψηφοφόρους του, ότι πήρε κάποιο μεγάλο αντάλλαγμα για να τον αφήσει να φύγει».
Στον κόσμο του…
Οι συνομιλητές του «Φ» στην Τουρκία συμφωνούν ότι αν ήταν οι ίδιοι στη θέση του κ. Ερνοτγάν δεν θα ενεργούσαν κατ’ αυτόν τον τρόπο. Λογικά, τονίζουν, θα πρέπει ο Τούρκος Πρόεδρος να ελευθερώσει τον πάστορα Μπράνσον. Και όντως υπήρχαν φήμες την περασμένη εβδομάδα ότι θα αφηνόταν ελεύθερος. Η χρονική στιγμή ήταν κατάλληλη, διότι άρχιζε το μπαϊράμι, οι άνθρωποι ήταν σε διακοπές και δεν παρακολουθούσαν πολύ τις ειδήσεις. Δεν έγινε, όμως, και τώρα δύσκολα μπορεί να δει κανείς πώς θα βγει ο Τούρκος Πρόεδρος από τη δύσκολη θέση. Ειδικά με την οικονομία, που ήταν πάντα το ισχυρό χαρτί του, να έχει υποστεί τεράστια ζημιά.
Διπλωματική πηγή ανέφερε στον «Φ» ότι αυτή η θλιβερή για την Τουρκία κατάσταση είναι αποτέλεσμα του ότι συγκεντρώθηκε μεγάλη εξουσία στα χέρια ενός προσώπου. «Στην ουσία θα μπορούσε ο Ερντογάν να ελευθερώσει τον Μπράνσον χωρίς κόστος. Κανείς δεν μπορεί να τον αμφισβητήσει με αξιώσεις. Είναι πανίσχυρος και δεν έχει αντίπαλο. Ίσως να έχανε σε δημοτικότητα για λίγες εβδομάδες, αλλά στην Τουρκία ο κόσμος ξεχνά γρήγορα και ο ίδιος θα συνέχιζε ούτως η άλλως να έχει την εξουσία. Είναι άνετος και θα μπορούσε να αντεπεξέλθει μια προσωρινή απώλεια γοήτρου. Πιθανότατα δεν αντιλαμβάνεται πλέον το πώς λειτουργούν τα πράγματα στον υπόλοιπο κόσμο. Περιβάλλεται από ανθρώπους που συμφωνούν με ό,τι λέει. Έχει φθάσει στο σημείο να πιστεύει ότι η Τουρκία υφίσταται έναν οικονομικό πόλεμο διότι δεν μπορεί να αποδεχθεί πως η οικονομία έχει βυθιστεί σε μεγάλη ύφεση», ανέφερε στον «Φ» η διπλωματική πηγή.
Αποδυναμώνεται η Τουρκία
Οι συνομιλητές μας συμφωνούν πως ο παίκτης που θα αποκομίσει τα πιο πολλά οφέλη από αυτή την κρίση είναι η Ρωσία. «Αν η Μόσχα ζητήσει κάτι, ο Ερντογάν δεν μπορεί να το αρνηθεί. Δεν μπορεί πλέον να ισορροπεί μεταξύ της σχέσης Τουρκίας – ΗΠΑ και Τουρκίας – Ρωσίας. Ως αποτέλεσμα, πιστεύω ότι θα αποδυναμωθεί η θέση της Τουρκίας στην περιοχή», ανέφερε στον «Φ» διπλωματική πηγή.
Ο αναλυτής Γκάρεθ Τζένκινς εξέφρασε πάντως ανησυχία. «Κατά βάθος ανησυχώ ότι μπορεί να κάνει κάτι που δεν το έχουμε φανταστεί, από τη στιγμή που είναι τόσο απρόβλεπτος. Τον περασμένο Ιανουάριο κατέλαβε το Αφρίν στη Συρία και το χρησιμοποίησε εσωτερικά για να ενισχύσει τη δημοτικότητά του. Και τα κατάφερε. Ήταν μια εύκολη νίκη. Δεν του κόστισε πολύ και το παρουσίασε στους πολίτες ως μεγάλη επιτυχία. Αν κοιτάξουμε ένα γύρο τώρα, δεν υπάρχει κάτι άλλο στη Συρία που μπορεί να κάνει, διότι η Ρωσία θα τον σταματήσει. Αν τα βάλει με την Κύπρο και την Ελλάδα, θα έχει την ΕΕ εναντίον του. Δεν νομίζω ότι έχει πολλές επιλογές, πολιτικά και οικονομικά, και αυτό με ανησυχεί», κατέληξε ο κ. Τζένκινς.
Επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των πολιτών
Οι συνομιλητές του «Φ» στην Τουρκία ανέφεραν πως η κρίση, προς το παρόν, δεν έχει επηρεάσει πολύ την καθημερινή ζωή των πολιτών. Οι μόνοι που στο στάδιο αυτό επηρεάστηκαν ήταν άνθρωποι που επιθυμούσαν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό και δεν μπορούσαν να πάρουν αρκετά ευρώ ή άλλο συνάλλαγμα από τις τράπεζες.
Στους δρόμους δεν κυριαρχεί πανικός, οι πολίτες δεν τρέχουν στις υπεραγορές να αγοράσουν τρόφιμα. Οι τιμές των προϊόντων έχουν ανέβει κάπως, αλλά όχι πολύ.
Αυτό, αν συνεχιστεί η κρίση με τις ΗΠΑ, σίγουρα θα αλλάξει. Η Τουρκία εισάγει πολλά προϊόντα, εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των καυσίμων που καταναλώνει. Και η υποτίμηση του νομίσματός της θα αυξήσει το κόστος μεταφοράς των προϊόντων, άρα και τις τιμές του. Κάτι τέτοιο, πάντως, δεν έχει γίνει ακόμα. Αναμένεται, όμως, να συμβεί στις επόμενες εβδομάδες.
Το γεγονός ενδέχεται να συρρικνώσει την αρκετά μεγάλη υποστήριξη που εξακολουθεί να απολαμβάνει ο Τούρκος Πρόεδρος.
«Οι πολίτες πραγματικά πιστεύουν όλη αυτή την παράνοια. Ελέγχει τα περισσότερα ΜΜΕ, εφημερίδες και τηλεοράσεις, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%. Και αυτοί που διαβάζουν ή βλέπουν το υπόλοιπο 10% των ΜΜΕ είναι άνθρωποι που, ούτως ή άλλως, μισούν τον Ερντογάν. Οι υποστηρικτές του πιστεύουν πραγματικά ότι οι ΗΠΑ ήταν πίσω από το πραξικόπημα του 2016 και ότι τώρα η Ουάσινγκτον επιτίθεται κατά της Άγκυρας οικονομικά, διότι η Τουρκία είναι σημαντική, έχει γίνει μια πολύ ισχυρή χώρα. Δεν ξέρω για πόσο καιρό θα πιστεύουν ότι υπάρχει συνωμοσία κατά της Τουρκίας. Αν ανοίξει κάποιος τα “κυβερνητικά” τηλεοπτικά δίκτυα, οι αναφορές στην ύφεση είναι ελάχιστες. Μεταδίδουν όμως ανελιπώς τις καθημερινές σχεδόν δηλώσεις του Ερντογάν για συνωμοσία των Αμερικανών. Πάντως, οι άνθρωποι δεν μπορούν να φάνε τη συνωμοσία, ούτε να την ταΐσουν στα παιδιά τους, ή να τους αγοράσουν με αυτήν ρούχα. Μένει να δούμε τι θα γίνει όταν αρχίσουν να νιώθουν στην τσέπη τους τις επιπτώσεις της μεγάλης ύφεσης. Η σκληρή υποστήριξη προς τον Ερντογάν υπολογίζεται γύρω στο 30%. Το υπόλοιπο 20% που τον ψηφίζει είναι δανεικές ψήφοι από πολίτες που θεωρούν πως δεν έχουν καλύτερη επιλογή», ανέφερε στον «Φ» ο αναλυτής Γκάρεθ Τζένκινς.
Η αίσθηση που κυριαρχεί μεταξύ των αναλυτών στην Τουρκία είναι πως ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έπρεπε να αφήσει τα πράγματα να εξελιχθούν τόσο άσχημα. Θα έπρεπε να είχε ελευθερώσει τον Μπράνσον εδώ και καιρό. Όσο περισσότερο διαρκεί η κρίση τόσο χειρότερα θα είναι τα πράγματα για την Τουρκία.
Αν κοιτάξει κανείς στο παρελθόν, στην Τουρκία οι άνθρωποι δανείζονταν από συγγενείς ή φίλους κι όχι από τις τράπεζες.
Τώρα αυτό έχει αντιστραφεί και τα περισσότερα δάνεια είναι για καταναλωτικά προϊόντα, ή παίρνουν δάνεια για να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες. Αυτό το βραχυπρόθεσμο χρέος θα πλήξει τους πολίτες πολύ σύντομα. Οι εταιρείες επίσης θα δεχθούν πλήγμα, καθώς δεν θα υπάρχει εύκολη πίστωση και αρκετές θα κλείσουν. Όσο περιμένει, τόσο χειρότερα θα γίνουν τα πράγματα.
Δεν συμφέρει η επιθετικότητα κατά της Κύπρου και της Ελλάδας
Όταν βρίσκεται στα δύσκολα, η Τουρκία συνηθίζει να εξάγει την κρίση με επιθετικές ενέργειες κατά των γειτόνων της, μεταξύ αυτών της Ελλάδας και της Κύπρου. Διεξάγεται ήδη μια ανοικτή συζήτηση για το κατά πόσον ο Ταγίπ Ερντογάν θα επιλέξει αυτή την τακτική για να αποσπάσει την προσοχή των πολιτών από τα πραγματικά προβλήματα.
Ο Γκάρεθ Τζένκινς θεωρεί απομεμακρυσμένο ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε αυτό το στάδιο. Ακριβώς λόγω του ότι η Άγκυρα έχοντας χάσει τις ΗΠΑ έχει ανάγκη να διατηρήσει δυτικές προσβάσεις στην ΕΕ.
«Δεν νομίζω να καταφύγει σε αυτές τις ενέργειες προς το παρόν. Ελευθέρωσε τους δύο Έλληνες στρατιώτες και αυτή την περίοδο η Τουρκία προσπαθεί να εμφανίσει ένα καλό πρόσωπο προς την ΕΕ. Προσπαθούν να ισορροπήσουν την κατάρρευση των σχέσεών τους με τις ΗΠΑ, με το να πλησιάσουν την ΕΕ. Είναι ενδιαφέρον το ότι η (σ.σ. καγκελάριος της Γερμανίας) Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε, πριν λίγες ημέρες, ότι η χώρα της δεν προτίθεται να δανείσει χρήματα στην Τουρκία και τα ΜΜΕ του Ερντογάν μετέδωσαν ότι η Τουρκία δεν χρειάζεται χρήματα! Προς το παρόν, πιστεύω ότι θα αποφύγει να προκαλέσει κάποιο θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο ή στην Κύπρο για να μην διαταράξει κι άλλο τις σχέσεις της με την ΕΕ. Πολλά εξαρτώνται από το πώς θα πάνε οι σχέσεις με την ΕΕ.
Ο Ερντογάν πηγαίνει στη Γερμανία στα τέλη Σεπτεμβρίου και ελπίζει ότι η Γερμανία θα δεχθεί να βοηθήσει την Τουρκία κατά κάποιον τρόπο. Θα ήταν ανόητο από πλευράς του να προκαλέσει επεισόδια που θα πλήξουν τις ελπίδες για ευρωπαϊκή βοήθεια», τόνισε ο διακεκριμένος αναλυτής.
ΠΗΓΗ:http://www.philenews.com/eidiseis/kosmos/article/572183/analysi-se-parallilo-kosmo-o-erntogn
