Πολιτική ισότητα και «Γαλάζια Πατρίδα»

Print Friendly, PDF & Email

24 Φεβρουάριος 2019, 18:00

Του Αντρέα Πενταρά*

Με τον όρο «Γαλάζια Πατρίδα», η Τουρκία θέλει να δώσει το μήνυμα ότι η θάλασσα αυτή, το 80% της οποίας ανήκει στις ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδας, αποτελεί προέκταση του χερσαίου εδάφους της Τουρκίας και, κατά συνέπειαν, μπορεί να ασκεί πλήρη κυριαρχία επ’ αυτής, όπως και στο χερσαίο έδαφος

Το τελευταίο διάστημα διαπιστώνουμε ότι το αφήγημα της πολιτικής ισότητας βρίσκεται πρώτο στις προτεραιότητες της τουρκικής και τ/κ πλευράς, σε σχέση με ό,τι μέχρι τώρα και οι δύο πλευρές (Ε/κ και Τ/κ) θεωρούσαν κλειδιά στη λύση του Κυπριακού, δηλαδή τις εγγυήσεις και την παραμονή στρατευμάτων. Δεν είναι τυχαίο και δεν πρέπει να προσπεράσει η πλευρά μας το γεγονός ότι στις δημόσιες δηλώσεις των κ. Τσίπρα και Ερντογάν, μετά τη πρόσφατη συνάντησή τους στην Άγκυρα, το μόνο ζήτημα στο οποίο αναφέρθηκε ο Τούρκος Πρόεδρος αναφορικά με το Κυπριακό ήταν αυτό της πολιτικής ισότητας και, μάλιστα, όπως τόνισε, έναντι οποιασδήποτε μορφής λύση, εννοώντας είτε την ομοσπονδία είτε τη συνομοσπονδία, είτε, ακόμα, και τα δύο κράτη.

Γιατί, όμως, η Τουρκία επιμένει τόσο πολύ στην πολιτική ισότητα; Η απάντηση είναι απλή: Γιατί είναι ο μόνος θεσμικός τρόπος, προκειμένου η Τουρκία να ασκεί τον γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό έλεγχο όχι μόνον ολόκληρης της Κύπρου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Με λίγα λόγια, να επιτρέπει ή να απαγορεύει οποιαδήποτε δραστηριότητα εν ειρήνη και εν πολέμω στο FIR Λευκωσίας, στην ΑΟΖ της Κύπρου, καθώς και σε θέματα έρευνας και διάσωσης.

Έχουμε κατ’ επανάληψιν τονίσει σε προηγούμενη αρθρογραφία ότι το ενδιαφέρον της Τουρκίας σχετικά με τη Κύπρο δεν έχει σχέση ούτε με το έδαφος, ούτε με τον πληθυσμό της. Αν δεν υπήρχε στον χάρτη η Κύπρος ή αν υπήρχε και δεν είχε κανέναν κάτοικο, η Τουρκία δεν θα έδειχνε κανένα ενδιαφέρον γι’ αυτή. Τους στρατηγικούς της στόχους, ήτοι την ασφάλεια του μαλακού της υπογαστρίου, τον στρατηγικό έλεγχο της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου και τους ενεργειακούς της σχεδιασμούς στη λεκάνη της Λεβαντίνης, τους επιτυγχάνει από τα νότια παράλιά της, στα οποία φρόντισε να εγκαταστήσει τέσσερεις ναυτικές και ισάριθμες αεροπορικές βάσεις.

Εκείνο που φοβάται η Τουρκία στην Κύπρο, είναι η ύπαρξη κράτους μη φιλικού (ελεγχόμενου) από αυτήν. Και τούτο, διότι η ύπαρξη κράτους, και δη νησιωτικού, όπως είναι η Κύπρος, πέραν της κυριαρχίας που εξ υπαρχής αποκτά στο χερσαίο έδαφος, στην αιγιαλίτιδα ζώνη και στον εθνικό εναέριο χώρο, το διεθνές δίκαιο τού παραχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, καθώς και δύο αποκλειστικές αρμοδιότητες. Τη διαχείριση του FIR Λευκωσίας και την ευθύνη έρευνας και διάσωσης εντός της θαλάσσιας περιοχής που περικλείεται από την κάθετη προβολή του FIR.

Το κυπριακό κράτος, μέσω της άσκησης της κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων και των διεθνών αρμοδιοτήτων, εμποδίζει την Τουρκία να ασκήσει τα αντίστοιχα δικά της στον ζωτικό χώρο της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου και ουσιαστικά την περιορίζει στα στενά όρια της Κιλικίας. Ως εκ τούτου, απώτερος στόχος της Τουρκίας ήταν και είναι, μέσω θεσμικών διαδικασιών που θα προβλέπονται στη συμφωνία λύσης του Κυπριακού, να καταστήσει αδύναμο το κυπριακό κράτος να ασκεί την κυριαρχία, τα κυριαρχικά του δικαιώματα και τις διεθνείς αρμοδιότητες.

Και η μόνη θεσμική διαδικασία σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο είναι το βέτο (ή η θετική ψήφος) της τ/κ κοινότητας -δηλαδή της Τουρκίας- σε όλες τις αποφάσεις που θα έχουν και την παραμικρή σχέση με την εξωτερική πολιτική, την άμυνα και ασφάλεια, την οικονομία, τη διαχείριση της ΑΟΖ, την πολιτική αεροπορία, την έρευνα και διάσωση και σε πολλά άλλα παρεμφερή ζητήματα.

Σύνδεση πολιτικής ισότητας και «Γαλάζιας Πατρίδας»

Ακόμα και στην ακραία περίπτωση της λύσης των δύο κρατών, η Τουρκία δεν εννοεί τη θεσμική τους υπόσταση και τη λειτουργία τους, όπως δύο ανεξάρτητων και φυσιολογικών κρατών. Θα φροντίσει, ώστε, με όχημα την πολιτική ισότητα, οι αποφάσεις του ενός κράτους, ιδιαίτερα για τα προαναφερθέντα θέματα, να έχουν είτε την έγκριση του άλλου κράτους είτε ενός κοινού διευθυντηρίου, όπου οι εκπρόσωποι των δύο κοινοτήτων να έχουν το δικαίωμα του βέτο ή της θετικής ψήφου.

Αυτό ακριβώς εννοούσε ο κ. Ερντογάν όταν μίλησε στον κ. Τσίπρα για πολιτική ισότητα έναντι οποιασδήποτε μορφής λύσης. Το θέμα αυτό, άλλωστε, δεν είναι τωρινό. Στη γνωστή διάσκεψη του Λονδίνου (Αυγ. 1955), ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ζορλού δήλωσε ότι «εάν η Κύπρος κατέχεται από εχθρικό κράτος, η Τουρκία θα πρέπει να αυτοκτονήσει». Ο δε Νιχάτ Ερίμ στην παράγραφο 4 του σχεδίου του (1956), καθόριζε ότι «για τα θέματα ασφάλειας του μέρους της Κύπρου που θα ελέγχουν οι Ρωμιοί, τον πρώτο λόγο θα έχει η Τουρκία, ενώ για το μέρος που θα ελέγχουν οι Τούρκοι δεν θα συμβαίνει το ίδιο με την Ελλάδα. Και τούτο, επειδή η Κύπρος απέχει από την Τουρκία μόνο 40 μίλια, ενώ από την Ελλάδα 600».

Η πρόταξη από την Τουρκία της πολιτικής ισότητας ως πρώτης προτεραιότητας στη διαδικασία λύσης του Κυπριακού, δεν είναι άσχετη και με τη στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας» των 462 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων που διακήρυξε η Τουρκία πρόσφατα. Η ονομασία από την Τουρκία μιας θαλάσσιας περιοχής ως «Γαλάζιας Πατρίδας» δεν είναι τυχαία. Στη συνείδηση των λαών, η πατρίδα έχει την έννοια του χερσαίου εδάφους, στο οποίο το κράτος ασκεί πλήρη κυριαρχία.

Με τον όρο «Γαλάζια Πατρίδα», η Τουρκία θέλει να δώσει το μήνυμα ότι η θάλασσα αυτή, το 80% της οποίας ανήκει στις ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδας, αποτελεί προέκταση του χερσαίου εδάφους της Τουρκίας και, κατά συνέπειαν, μπορεί να ασκεί πλήρη κυριαρχία επ’ αυτής, όπως και στο χερσαίο έδαφος. Και επειδή η «Γαλάζια Πατρίδα» δεν μπορούσε να επεκταθεί και ανατολικότερα, ώστε να καλύπτει ολόκληρη την ΑΟΖ της Κύπρου, λόγω, προφανώς, εκτιμώμενων αντιδράσεων της διεθνούς κοινότητας, αλλά και των γειτονικών χωρών με τις οποίες η Κύπρος υπέγραψε συμφωνίες διαχωρισμού της ΑΟΖ, έπρεπε η περιοχή αυτή να ελεγχθεί με άλλον τρόπο από την Τουρκία. Και ο τρόπος αυτός είναι η πολιτική ισότητα, όπως, βέβαια, την εννοεί η Τουρκία, μέσω της λύσης του Κυπριακού, κάτω από οποιαδήποτε μορφή.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, τις οποίες η Τουρκία διαμορφώνει με την αναθεωρητική νεο-οθωμανική της πολιτική, το κυπριακό πρόβλημα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο, η λύση απομακρύνεται και ο Ελληνισμός της νήσου για πρώτη φορά στην τρισχιλιετή ιστορία του κινδυνεύει με αφανισμό.


*Αντιστράτηγος ε.α.

ΠΗΓΗ:http://www.sigmalive.com/simerini/politics/555929/politiki-isotita-kai-galazia-patrida