Η παρακαταθήκη του Αυξεντίου

Print Friendly, PDF & Email

3/3/2019

του   Δρ. Αυγουστίνου Αυγουστή

Είτε ζήσουμε, είτε πεθάνουμε, ένα θα είναι το έπαθλο του αγώνα μας, για νεκρούς και ζώντας: Η Κύπρος να γίνει ελληνική και να ζήσει ελεύθερη και ευτυχισμένη. Όσοι δε επιζήσουν να μην επιδιώξουν ανταμοιβές και αξιώματα, γιατί οι υπηρεσίες στην πατρίδα ποτές δεν εξαργυρώνονται».  

Κάθε που έρχεται ο Μάρτης ο όπου γης Ελληνισμός σκύβει και προσκυνά ευλαβικά στον τόπο της θυσίας του Γρηγόρη Αυξεντίου, του γιου του Πιερή και της Αντωνούς από την ηρωομάνα Λύση, του αθεράπευτου Έλληνα, του ευσεβούς χριστιανού, του αγνού πατριώτη που έγινε ολοκαύτωμα για την πανώρια λευτεριά και την αιώνια Ελλάδα.   

«Το μόνο που αγαπούσε από μωρό ήταν η Ελλάδα και η Ελευθερία» αφηγείται η μάνα του. «Δεν ήταν σαν τα άλλα παιδιά», αναφέρει ο πατέρας του. «Από παιδί με ρωτούσε και με ξαναρωτούσε για τους ήρωες του ’21, για τους αγώνες του γένους». «Ο Γρηγόρης πολέμησε μόνο για την ΕΝΩΣΗ! Μελετούσε τους μεγάλους αγωνιστές του ΄21 και όλους τους ήρωες. Είχε πάθος με την Ελλάδα ο Γρηγόρης…», λέει η αδελφή του Χρυσταλλού.

Το 1949 ο Γρηγόρης πήγε στην Αθήνα. Αποτυγχάνει να εισέλθει στη Σχολή Ευελπίδων που ήταν και το μεγάλο του όνειρο. Γίνεται έφεδρος αξιωματικός και υπηρετεί στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Εκεί θα γνωριστεί με τον Κυριάκο Μάτση που σπουδάζει στη Γεωπονική Σχολή της Θεσσαλονίκης και μαζί στοχάζονται και προετοιμάζονται για τον υπέρ πάντων αγώνα. Η ελληνική κυβέρνηση θα αρνηθεί να τον προάγει σε μόνιμη θέση ανθυπολοχαγού. Η πίκρα του είναι μεγάλη και η επιστροφή στο νησί του αναπόφευκτη. 

Πρώτα γίνεται εργάτης γης κι ύστερα οδηγός, μεταφέροντας μεροκαματιάρηδες στην αγγλική βάση της Δεκέλειας. Εντάσσεται από τους πρώτους στο αντάρτικο της Ε.Ο.Κ.Α. Αντί του καθιερωμένου όρκου, ο Αρχηγός Διγενής δέχτηκε τον λόγο της στρατιωτικής του τιμής. Το πρώτο περίστροφο του Γρηγόρη το αγόρασε ο ίδιος ο πατέρας του. Με την ευχή να το τιμήσει στα βουνά της Κύπρου. 

Η στρατιωτική του κατάρτιση, το θάρρος και οι μεγάλες μάχες που έδωσε τον ανέδειξαν ως τον πρώτο μεταξύ των πρώτων μαχητών της Ε.Ο.Κ.Α. Ο Διγενής διαβλέποντας τις τεράστιες ικανότητές του, θα τον ανακηρύξει υπαρχηγό του. Κατά καιρούς του δόθηκαν τα ψευδώνυμα «Ζήδρος»*, «Ρήγας», «Αίαντας», «Άρης», «Μάστρος», «Ανταίος» και «Ζώτος».

Ο Αυξεντίου ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Εγγλέζων. Στις 11 Δεκεμβρίου 1955, στην ιστορική μάχη των Σπηλιών θα αναδειχθούν οι εξαίρετες στρατιωτικές του ικανότητες, όταν με τις παράτολμες ενέργειες και τους άριστους σχεδιασμούς του θα καταφέρει να αλληλοσυγκρουστούν μεταξύ τους οι αποικιοκρατικές δυνάμεις με πολλούς νεκρούς και τραυματίες. 

Το Πάσχα του 1956 βρίσκει τον Αυξεντίου ν’ αναρρώνει μετά από εγχείρηση στο ιστορικό μοναστήρι του Μαχαιρά (ιδρύθηκε το 1148). Εκεί θα συμβεί και το πρωτοφανές της εμφάνισής του ενώπιον των Άγγλων στρατιωτών, όταν αυτοί θα περικυκλώσουν το Μοναστήρι. Μεταμφιεσμένος σε καλόγερο ο Γρηγόρης θα παρουσιαστεί και θα συστηθεί στον Άγγλο επικεφαλής αξιωματικό ως ο «πάτερ-Xρύσανθος» και στη συνέχεια θα τους κεράσει γλυκό! 

Στις 31 Δεκεμβρίου του 1956, παραμονή Πρωτοχρονιάς, κυκλώνεται μαζί με τα παλληκάρια του στο χωριό Ζωοπηγή. Ακολούθησε σφοδρή σύγκρουση. Ο Αυξεντίου τραυματίζεται, αλλά διαφεύγει. Στη μάχη αυτή, όμως, χάνει τον αγαπημένο του συναγωνιστή Μάκη Γεωργάλλα.

Στις 3 Μαρτίου 1957, Άγγλοι στρατιώτες κατόπιν πληροφοριών ζώνουν από παντού το κρησφύγετό του, λίγο πιο κάτω από τη Μονή Μαχαιρά. «Ο Θεός να με βγάλει ψεύτη, προδοθήκαμε», λέει στους συντρόφους του. «Αρχηγέ, μαζί σου και στον θάνατο» ήταν η απάντησή τους. Οι σιδερόφρακτοι βρίσκονταν ήδη μπροστά στην κρύπτη της σπηλιάς. «Παραδοθείτε» πρόσταξαν, χωρίς να λάβουν καμία απάντηση. 

«Μέχρι σήμερα μαθαίνατε πώς πολεμούν οι Έλληνες. Σήμερα θα μάθετε και πώς πεθαίνουν», είπε, και προστάζει τους συντρόφους του να βγουν έξω από το κρησφύγετο! Σε λίγο η άνιση μάχη αρχίζει. Το «Μολών λαβέ» του Λεωνίδα αντιλαλεί και ο σάλαγος της μάχης φθάνει ώς τα πέρατα της γης. Ο Αυξεντίου πολεμά μόνος αλλά αντέχει! Οι Άγγλοι καταφεύγουν στην εύκολη λύση! Ένα ελικόπτερο καταβρέχει με βενζίνη το κρησφύγετο! 

Ο ήλιος είχε δύσει για τα καλά, όταν έφθανε στη Λύση το μαύρο μαντάτο. Το ελεγχόμενο από τους αποικιοκράτες κυπριακό ραδιόφωνο θριαμβολογούσε: «… Δυνάμεις Ασφαλείας, που ενεργούσαν κατόπιν πληροφοριών, εφόνευσαν σήμερον την μεσηβρίαν εις περιοχήν παρά την Μονή Μαχαιρά, τον επικηρυγμένο διά ποσού 5.000 λιρών γνωστό Υπαρχηγό της Ε.Ο.Κ.Α. και πρώην αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού, τρομοκράτη Γρηγόριο Αυξεντίου. Εν τω μεταξύ κατόπιν πληροφοριών, ότι επ’ ευκαιρία του θανάτου και της κηδείας του φονευθέντος τρομοκράτου προετοιμάζονται εις την γενέτειραν του Λύση διά κοσμοσυρροή εξ όλων των μερών της Νήσου αντιβρετανικαί εκδηλώσεις με κίνδυνον να εξελιχθούν, ως εκ της εξάψεως των πνευμάτων από σχεδιαζόμενον επικήδειον λόγον της μητρός του, εις αναταραχήν και πράξεις αντεκδικήσεως, επεβλήθη εκεί γενικός κατ’ οίκον περιορισμός και η Α.Ε., ο κυβερνήτης διέταξε όπως ο νεκρός τρομοκράτης μεταφερθεί προς ταφήν εις τας κεντρικάς φυλακάς της Λευκωσίας». 

Ο ηρωικός θάνατος του Αυξεντίου και η επαίσχυντη συμπεριφορά των Άγγλων συγκλόνισε το πανελλήνιο και τις όπου γης φιλελεύθερες και δημοκρατικές ψυχές. Στην ελεεινή προσπάθεια των δυνάμεων κατοχής να μειώσουν την αξία της θυσίας του Αυξεντίου απαντούν δικοί τους άνθρωποι: «Ο Αυξεντίου διεξήγαγε μίαν τρομεράν και εμπνευσμένη μάχη επί δέκα ώρες», θα πει ο συνταγματάρχης Μόραν που διεύθυνε την επιχείρηση. Η Αγγλίδα δημοσιογράφος Fyllis Talf θα γράψει στην εφημερίδα «Times of Cyprus»: «… Όταν ένας αποκλεισθεί και πρέπει να αποθάνει ή να παραδοθεί, και εκλέξει αυτοβούλως τον αγώνα, μόνος εναντίον αγνώστου αριθμού στρατιωτών, γνωρίζων ότι ο θάνατός του είναι αναπόφευκτος, τότε ούτος είναι γενναίος, εις οιανδήποτε γλώσσαν. Η γενναιότης του αξίζει να τύχη του σεβασμού, με τον οποίο περιβάλλει πάντοτε η εκδήλωσις θάρρους καθ’ όλην την ιστορία της ανθρωπότητος. Με το να υποτιμά τις τούτο, δεν υποβιβάζεται το γοήτρον του ανδρός που επολέμησε και απέθανε, αλλά του ανδρός που ζη και χλευάζει. Ούτος προσβάλει τους συμπατριώτες του». 

*Αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. a.avgoustis@hotmail.com

ΠΗΓΗ:http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/664596/i-parakatathiki-toy-afxentioy