30/4/2019
του Φοίβου Κλόκκαρη*
Τα τελευταία χρόνια ο εκσυγχρονισμός και η ενίσχυση των Τουρκικών δυνάμεων κατοχής (ΤΔΚ) στη Κύπρο, έχουν αυξήσει τον βαθμό κινδύνου για την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ), σε συνδυασμό με την επέκταση της Τουρκικής Κατοχής και στην ΑΟΖ της Κύπρου, την οποία διεκδικεί παράνομα σχεδόν στο σύνολο της, για την ίδια και την υποτελή διοίκηση που εγκατέστησε στο νησί.
Κατά την εκτίμηση του βαθμού κινδύνου (riskassessment) για την ασφάλεια ενός κράτους, αυτό που λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν είναι οι δυνατότητες του αντιπάλου δηλαδή τι είναι φυσικά ικανός ο αντίπαλος να πράξει. Είναι αναγκαίο να γίνει διάκριση μεταξύ των προθέσεων και των δυνατοτήτων ενός αντιπάλου. Οι προθέσεις φιλικές ή εχθρικές μπορούν να μεταβληθούν εύκολα, αλλά οι δυνατότητες δεν μεταβάλλονται εύκολα. Η απόκτηση δυνατοτήτων απαιτεί χρόνο, χρήμα, εκπαίδευση, υποδομές, μέσα, εξοπλισμούς, προσωπικό και καταβολή μεγάλης προσπάθειας από το καιρό της ειρήνης. Αν για παράδειγμα μια χώρα δεν έχει πολεμικό ναυτικό ή πολεμική αεροπορία , είναι αδύνατο να αποκτήσει σε μια κρίση.
Στην αξιολόγηση των απειλών, η μεγαλύτερη βαρύτητα δίδεται στις δυνατότητες τού αντιπάλου. Η Τουρκία στα 45 χρόνια κατοχής της Κύπρου, ενισχύει συστηματικά τις στρατιωτικές δυνατότητες της στο νησί, γιατί αυτές αποτελούν το πιο αποτελεσματικό μέσο, εξυπηρέτησης της στρατηγικής τού εξαναγκασμού(compellence), που ακολουθεί για την Κύπρο. Αυτή συνίσταται στην απειλή ή χρήση ισχύος, για να αναγκάσει τους Έλληνες της Κύπρου να ενεργήσουν αντίθετα από τη βούληση τους. Να αποδεχθούν λύση Τουρκικών όρων στο Κυπριακό, που θα θέσει ολόκληρη τη νήσο, υπό τον στρατηγικό έλεγχο της Τουρκίας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έχει επι 45 χρόνια την Κύπρο υπο την στρατιωτική ομηρία της.
Την τελευταία τριετία, η Τουρκία ενίσχυσε τις ΤΔΚ με κατ’ εξοχήν επιθετικά όπλα (Γερμανικά άρματα μάχης Leopard και αυτοκινούμενα πυροβόλα 155χιλ.) και έχει ανατρέψει ακόμα περισσότερο, την υφιστάμενη ανισορροπία ισχύος, σε σύγκριση με τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), ενώ παράλληλα εντείνει την επιθετικότητα της κατά της ΑΟΖ της Κύπρου με συντονισμένες ενέργειες σε όλα τα επίπεδα (πολιτικό, στρατιωτικό, διπλωματικό, ενεργειακό).
Η ενίσχυση αυτή σε συνδυασμό και με τα άλλα στρατιωτικά πλεονεκτήματα των ΤΔΚ, έχουν αυξήσει τις επιθετικές δυνατότητες τους. Συγκεκριμένα να διεξαγάγουν ταχέως και αιφνιδιαστικά επιθετικές επιχειρήσεις νύκτα και ημέρα και να επιτύχουν, εντός μικρού χρονικού διαστήματος και σε μικρό βάθος στρατηγικά πλεονεκτήματα επί του εδάφους, για να εξαναγκάσουν την ΚΔ να αποδεχθεί λύση τουρκικών όρων στο Κυπριακό .Παράλληλα η Τουρκία προγραμμάτισε και απόκτησε την δυνατότητα εκτέλεσης θαλασσίων γεωτρήσεων με δικά της μέσα και σχεδιάζει να το πράξει στην ΑΟΖ της ΚΔ ,για να ανακόψει το ενεργειακό πρόγραμμα της και να σφετερισθεί το φυσικό αέριο της.
Τα στρατιωτικά πλεονεκτήματα των ΤΔΚ, πέραν της αναλογίας δυνάμεων και ποιότητας των μέσων προς όφελος τους σε σύγκριση με την ΕΦ, είναι η πλήρης επάνδρωση των μονάδων τους, χωρίς να απαιτείται επιστράτευση ή ενίσχυση από την Τουρκία, η προωθημένη διάταξη τους εντεύθεν του Πενταδάκτυλου με επικίνδυνη εισέχουσα της γραμμής αντιπαράταξης στόν χώρο μεταξύ Λευκωσίας και Λάρνακας, το πεδινό τού εδάφους ,τα επιθετικά οπλικά συστήματα και η δυνατότητα αεροπορικής και ναυτικής κυριαρχίας.
Η ΕΦ πέραν τής σε βάρος της αναλογία δυνάμεων σε προσωπικό και οπλικά συστήματα καθώς και ποιότητας των μέσων, παρουσιάζει και άλλες αδυναμίες. Την μεγάλη εξάρτηση της από την επιστράτευση για την επάνδρωση των μονάδων της, που απαιτεί πολύτιμο χρόνο, την μη ύπαρξη σοβαρών εδαφικών κωλυμάτων στη γραμμή αντιπαράταξης και την προωθημένη διάταξη ζωτικών χώρων , όπως η Λευκωσία (πρωτεύουσα, έδρα της κυβέρνησης) η Λάρνακα (διεθνής αερολιμένας, λιμάνι) και η περιοχή των Κοκκινοχωρίων, που παρουσιάζουν μεγάλη τρωτότητα, στiς επιθετικές δυνατότητες των ΤΔΚ . Πέραν τούτων η απουσία ουσιαστικά πολεμικής αεροπορίας και πολεμικού ναυτικού από την ΕΦ, η υποβάθμιση του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΕΑΧ) Κύπρου -Ελλάδας, η μείωση της στρατιωτικής θητείας και η μη διάθεση στην ΕΦ όλων των πόρων του Ταμείου Αμυντικής Θωράκισης με επιπτώσεις στον εκσυγχρονισμό και την συμπλήρωση των οπλικών συστημάτων της, επιβαρύνουν τις αμυντικές δυνατότητες της.
Η αύξηση του βαθμού κινδύνου για την ασφάλεια της ΚΔ, λόγω της τουρκικής επεκτατικότητας σε βάρος της ΑΟΖ της και της ενίσχυσης των επιθετικών δυνατοτήτων των ΤΔΚ, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως θέμα ύψιστης προτεραιότητας για την κυβέρνηση μας και τον πολιτικό κόσμο της Κύπρου. Είναι αδήριτη ανάγκη η ταχεία ενίσχυση της ΕΦ, η οποία υλοποιεί το δικαίωμα αυτοάμυνας της Κ.Δ., που κατοχυρώνεται από το άρθρο 51 του καταστατικού χάρτη των ΗΕ. Οι ένοπλες δυνάμεις μιάς χώρας αποτελούν τον θεμέλιο λίθο στον οποίο οικοδομείται οποιοδήποτε σύστημα ασφάλειας (συμμαχίες, συμμετοχή σε οργανισμούς συλλογικής ασφάλειας). Αν ο θεμέλιος λίθος είναι σαθρός, θα καταρρεύσει όλο το οικοδόμημα ασφάλειας.
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη περίοδο, μεγέθυνσης της Τουρκικής απειλής κατά του Ελληνισμού στο Αιγαίο και την Κύπρο, η άμυνα της οποίας είναι αποδυναμωμένη. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη στρατηγικής αντίληψης για την ασφάλεια και συγκεκριμένα της υποτίμησης δύο βασικών παραγόντων. Της Τουρκικής στρατηγικής (που έχει ώς αμετακίνητο στόχο τον έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου ) και της σημασίας του παράγοντα της στρατιωτικής ισχύος.
Είναι επείγουσα ανάγκη, η αναθεώρηση από την κυβέρνηση της αμυντικής πολιτικής της ΚΔ , με την συνδρομή όλων των κομμάτων και φορέων , σε μια πανεθνική προσπάθεια αναγκαία για την επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού, που διατρέχει θανάσιμο κίνδυνο από την Τουρκική επιθετικότητα, που εκδηλώνεται σε μια περίοδο ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων και ανακατατάξεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με επίκεντρο τη σύγκρουση συμφερόντων ιδιαίτερα στα θέματα ενέργειας και ασφάλειας, με την εμπλοκή και των μεγάλων δυνάμεων.
Η αμυντική πολιτική της ΚΔ να επικεντρωθεί
(1) Στην ενίσχυση της ΕΦ, δηλαδή της δυνατότητας αυτοάμυνας της
(2) Στην προσπάθεια αναζωογόνησης του δόγματος του ΕΑΧ Κύπρου -Ελλάδας και
(3) Στην προσπάθεια, να μετατρέψει τις στρατηγικές συνεργασίες της με γειτονικές και άλλες χώρες σε αμυντικές συμμαχίες, στη βάση κοινών συμφερόντων, ιδιαίτερα στα θέματα ενέργειας-ασφάλειας, αλλά και κοινής συνεισφοράς στα θέματα ασφάλειας,που προϋποθέτει ενίσχυση της ΕΦ στη ξηρά την θάλασσα και τον αέρα.
Η αναθεώρηση της αμυντικής πολιτικής της ΚΔ , απαιτεί πολιτική βούληση και για να υπάρχει πολιτική βούληση, θα πρέπει να αναθεωρηθεί η επικρατούσα αντίληψη για την ασφάλεια ,που υποτιμά την Τουρκική απειλή και την σημασία του παράγοντα της στρατιωτικής ισχύος.
*αντιστράτηγος ε.α
Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.