Από πράσινη τη θέλουν γκρίζα τη γραμμή

Print Friendly, PDF & Email

8/3/2020

του   Ανδρέα Πιμπίσιη 

ΗΛευκωσία χωρίστηκε στα δύο από τους Βρετανούς με μια πράσινη γραμμή το 1964 και δέκα χρόνια αργότερα η διαχωριστική γραμμή αυτή επεκτάθηκε κατά μήκος του νησιού. Με τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους να τοποθετούνται ένθεν και ένθεν της νεκρής ζώνης, η οποία δημιουργήθηκε προκειμένου να αποφευχθούν οι περαιτέρω συγκρούσεις ανάμεσα στα τουρκικά στρατεύματα που είχαν εισβάλει στο νησί και τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς. Η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών τοποθετήθηκε στη μέση των αντιμαχομένων πλευρών διατηρώντας την κατάπαυση του πυρός κατά μήκος αυτής της νεκρής ζώνης. 

Με την πάροδο του χρόνου και έχοντας εμπεδωθεί κατά κάποιο τρόπο στη συνείδηση αμφότερων των πλευρών, άρχισαν να γίνονται κινήσεις οι οποίες μείωναν τη στρατιωτική παρουσία χωρίς ωστόσο να διαφοροποιείται η κατάσταση πραγμάτων επί του εδάφους και ο διαχωρισμός ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Τον Απρίλιο του 2003 η πρώτη κυβέρνηση Ερντογάν στην Τουρκία πήρε την απόφαση και ανάγκασε τον Ραούφ Ντενκτάς να προχωρήσει σε άνοιγμα οδοφραγμάτων όπου κάτω από προϋποθέσεις επιτράπηκε μερική διακίνηση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων προς τα κατεχόμενα και τις ελεύθερες περιοχές αντίθετα. Ο Ραούφ Ντενκτάς έβλεπε τον στόχο του για μετατροπή ολόκληρης της νεκρής ζώνης σε πραγματικό σύνορο να σβήνει. 

Περνώντας τα χρόνια και κάτω από την πίεση αμφοτέρων των πλευρών άνοιξαν περισσότερα σημεία διέλευσης. Εννέα συνολικά: Πύργος, Απλίκι, Αστρομερίτης, Άγιος Δομέτιος, Λήδρα Πάλας, οδός Λήδρας, Πέργαμος, Στροβίλια και Δερύνεια. 

Για να ανοίξουν τα περισσότερα από τα οδοφράγματα αυτά δεν αρκούσε η πίεση των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων ούτε και αρκούσε η καλή θέληση κάποιων ηγετών αλλά καθοριστικό ρόλο έπαιζε πάντα η ηγεσία του τουρκικού στρατού στο νησί. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο, δεν έχουν ανοίξει και κάποια από τα σημεία διέλευσης που ζητά η ελληνοκυπριακή πλευρά όπως αυτό στο Πυρόι. Παρ’ όλες τις εκκλήσεις και τις προσπάθειες που έχουν γίνει από πλευράς Προέδρων της Δημοκρατίας οι εκάστοτε Τουρκοκύπριοι συνομιλητές τους αρκούνται στο να συμφωνήσουν στην ανάγκη να ανοίξει το οδόφραγμα στο Πυρόι πλην όμως δηλώνουν αδυναμία να επιβληθούν στους αξιωματικούς του τουρκικού στρατού. 

Ταυτόχρονα, με τη διάνοιξη των εννέα σημείων διέλευσης χαλάρωσαν και οι έλεγχοι που γίνονταν. Η χρονοβόρα διαδικασία που απαιτείτο το πρώτο διάστημα κατέστη τυπική και ολιγόλεπτη τα τελευταία χρόνια. 

Ερμηνεύεται ως ομαλοποίηση…

Όσοι γεννήθηκαν στην Κύπρο μετά το 2003 έχουν μια εντελώς διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων είτε σ’ ότι αφορά τη Λήδρας είτε τον Άγιο Δομέτιο ή αλλού. Κι αυτή η αλλαγή δεδομένων στα 17 χρόνια που πέρασαν οδηγούν τα Ηνωμένα Έθνη στο συμπέρασμα ότι επήλθε μιας μορφής ομαλοποίηση στο νησί. 

«Το άνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003 επέτρεψε στους Κύπριους να διακινούνται ελεύθερα σε όλο το νησί, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση των φυσιολογικών συνθηκών και διεκολύνη την επαφή και την αλληλεπίδραση. Είναι σημαντικό οι δύο πλευρές να διατηρήσουν το διάλογο και το συντονισμό που επέδειξαν, συμφωνώντας στη διάνοιξη των σημείων διέλευσης, κάτι που κρίνεται ως σημαντικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια των τελευταίων 17 ετών», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΟΥΝΦΙΚΥΠ, με την οποία παίρνει θέση στην απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να κλείσει τέσσερα από τα εννέα οδοφράγματα προκειμένου να μπορεί να ασκεί καλύτερο έλεγχο υγειονομικό έλεγχο. Ένα μέτρο που αποφασίστηκε λόγω της έξαρσης του κορωνοϊού παγκοσμίως, αλλά προκάλεσε μια ιδιόμορφη αντίδραση που έχει βαθύτερα αίτια. 

Η ανακοίνωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ήρθε να προστεθεί σε μια σειρά από τα πολλά σημεία τριβής που καταγράφονται εδώ και καιρό στις σχέσεις της κυπριακής κυβέρνησης με την πολιτική ηγεσία της ειρηνευτικής δύναμης στο νησί. Για τη Λευκωσία την ευθύνη για τη δημιουργία ενός ακόμα σημείου τριβής ανάμεσα στις δύο πλευρές θεωρεί ότι την έχει η ειδική αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ:

 Πρώτον, παραγνώρισε τους πραγματικούς λόγους γιατί η κυπριακή κυβέρνηση ενήργησε κατά το συγκεκριμένο τρόπο, που ήταν καθαρά τεχνικός και λόγω έλλειψης προσωπικού. Όπως φάνηκε και από την ενημέρωση της πολιτικής ηγεσίας στο Εθνικό Συμβούλιο, το πρόβλημα ήταν η αδυναμία στελέχωσης των σημείων διέλευσης. 

Δεύτερον, σε ένα γενικά καχύποπτο πολιτικά κλίμα όπως αυτό της Κύπρου η έκδοση μιας ανακοίνωσης που, είτε έμμεσα είτε άμεσα, στρέφεται κατά μιας εκ των πλευρών, την επομένη μιας συνάντησης  προκαλεί ερωτήματα. Η ανακοίνωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ εκδόθηκε την Πέμπτη (ενώ συνεδρίαζε το Εθνικό Συμβούλιο) και την Τετάρτη είχε πραγματοποιηθεί συνάντηση της Ελίζαμπεθ Σπέχαρ με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Μουσταφά Ακιντζί. 

Τρίτον, εγείρονται ουκ ολίγα ερωτηματικά για το πώς κατέληξε στο συμπέρασμα η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ ότι από το 2003 μέχρι σήμερα επικρατούσαν συνθήκες ομαλότητας στο νησί λόγω της διάνοιξης των οδοφραγμάτων. Όταν η ίδια πριν μερικές εβδομάδες στην έκθεσή της προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών εξηγούσε γιατί έπρεπε να διατηρηθεί ως έχει η ΟΥΝΦΙΚΥΠ γιατί το επέβαλλαν τα δεδομένα επί του εδάφους. Εάν υπήρχε η ομαλότητα, όπως την παρουσιάζει στην ανακοίνωση, σίγουρα δεν θα χρειαζόταν η ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Βάζουν πίεση για «σύνορα»

Η «πράσινη γραμμή» ή η «γραμμή καταπαύσεως του πυρός» ή η «νεκρή ζώνη» είναι μια ιδιόμορφη κατάσταση πραγμάτων. Χωρίζει μεν δύο περιοχές αλλά δεν αποτελεί ένα σκληρό σύνορο, καθότι στην άλλη πλευρά δεν υπάρχει ένα άλλο κράτος. Κι αυτό η ΚΔ προσπάθησε όλα τα προηγούμενα χρόνια, λόγω και της ένταξης στην ΕΕ, να το διασφαλίσει. Ότι δηλαδή η νεκρή ζώνη δεν θα μετατραπεί σε ένα σκληρό σύνορο. 

Την ίδια ώρα, καθίσταται σαφές ότι η Λευκωσία δεν θέλει η γραμμή καταπαύσεως του πυρός να διαφοροποιηθεί και από πράσινη να καταστεί γκρίζα, κάτι που επιδιώκει εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα ο κατοχικός στρατός. 

Εάν περάσει η λογική που πλασάρει η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ περί «ομαλής κατάστασης», ουσιαστικά θα έχουμε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ δύο πλευρών. Μια γκρίζα ζώνη, η οποία δέχεται συνεχώς πίεση και μέσα από τις ροές παράτυπων μεταναστών που μεταφέρονται αεροπορικώς από την Τουρκία στα κατεχόμενα και εν συνεχεία προωθούνται προς τις ελεύθερες περιοχές. 

Εάν συνεχιστεί αυτή κατάσταση πραγμάτων η ΚΔ δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να λάβει πρόσθετα μέτρα για αποτροπή της ανεξέλεγκτης διακίνησης μεταναστών. Και ο μόνος τρόπος να το πετύχει αυτό είναι ο μεγαλύτερος έλεγχος των σημείων απ’ όπου περνούν οι μετανάστες, δηλαδή πιο αποτελεσματικός έλεγχος της γραμμής καταπαύσεως του πυρός. Και ο καλύτερος τρόπος να το κάνει αυτό, όπως σε όλες τις άλλες χώρες, είναι η ενίσχυση της παρουσίας της Εθνικής Φρουράς. 

Αυτή θα είναι κίνηση προς την κατεύθυνση της μετατροπής της γραμμής καταπαύσεως του πυρός σε μιας μορφής σκληρό σύνορο. Κάτι για το οποίο όλοι θα σπεύσουν να φορτώσουν την ευθύνη στην κυπριακή κυβέρνηση. Μια κυβέρνηση που πρακτικά δεν έχει άλλο τρόπο να αποτρέψει τη μαζική κάθοδο μεταναστών από την ώρα που η γραμμή καταπαύσεως του πυρός δεν θεωρείται και δεν είναι εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Ακιντζι προσπάθησε να κερδίσει πόντους 

Είναι εμφανές ότι μέσα από τον θόρυβο που προκλήθηκε λόγω του κλεισίματος τεσσάρων οδοφραγμάτων ο Μουσταφά Ακιντζί προσπάθησε να το εκμεταλλευτεί πολιτικά, ελέω και των «εκλογών» που έρχονται στα κατεχόμενα. Αυτό που πρωτίστως τον ενδιαφέρει ήταν να κερδίσει πόντους έναντι του Νίκου Αναστασιάδη για πολλούς και διάφορους λόγους. Γι’ αυτό και κινήθηκε με τον τρόπο που κινήθηκε με επιστολές και επισκέψεις στην οδό Λήδρας. 

Ωστόσο, μέσα από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών καταγράφηκε εκ νέου η αδυναμία τόσο του ιδίου όσο και των εκάστοτε Τουρκοκύπριων ηγετών να κινηθούν πέραν από το σημείο που τους καθορίζει ο στρατιωτικός διοικητής από την Τουρκία. Διαμαρτύρεται για τέσσερα οδοφράγματα που έκλεισαν προσωρινά αλλά δεν είναι σε θέση να πάρει απόφαση για να ανοίξουν άλλα οδοφράγματα επειδή δεν το επιτρέπει ο στρατιωτικός διοικητής από την Τουρκία. Στέλνει η Τουρκία μέσα σε αεροπλάνα λαθρομετανάστες για να προωθηθούν προς τις ελεύθερες περιοχές και ο Μουσταφά Ακιντζί παρακολουθεί εξ αποστάσεως, καθότι δεν είναι σε θέση να ζητήσει ή πολύ περισσότερο να επιβάλει τερματισμό αυτού του φαινομένου.

Είναι εμφανής η σκοπιμότητα

Δεκάδες άτομα ξεκινούν από τα κατεχόμενα και διέρχονται από συγκεκριμένα σημεία της γραμμής καταπαύεσεως του πυρός προς τις ελεύθερες περιοχές με στόχο να ζητήσουν πολιτικό άσυλο. Η πορεία που ακολουθούν τα άτομα αυτά εγείρει συγκεκριμένα ερωτήματα: 

Πρώτον, πώς είναι δυνατό άτομα που έρχονται από την Αφρική και από χώρες της Ασίας και τα οποία μέχρι πρόσφατα δεν ήξεραν πού είναι η Κύπρος, να γνωρίζουν πολύ καλά από πού να περάσουν. Να γνωρίζουν σημεία κατά μήκος της νεκρής ζώνης που ούτε οι ίδιοι οι κάτοικοι στου νησιού δεν ξέρουν. 

Δεύτερον, είναι άξιον απορίας το ότι όλοι αυτοί (που δεν είναι μονάδες για να πεις ότι δεν φαίνονται) να μην γίνονται αντιληπτοί από τους Τούρκους στρατιώτες που επανδρώνουν φυλάκια ή από τα περίπολα τα Ηνωμένων Εθνών. Σίγουρα εάν ακολουθήσει κάποιος την αντίθετη πορεία, από νότια προς βόρεια, δεν είναι σίγουρο εάν θα καταφέρει να περάσει χωρίς να σημάνει συναγερμός στις μονάδες που θα βρίσκονται στην περιοχή και δεν θα κινητοποιηθεί σύσσωμη η ειρηνευτική δύναμη. 

Είναι εμφανής η σκοπιμότητα, η οργανωμένη προσπάθεια που υπάρχει από τουρκικής πλευράς για να βάλει πίεση προς την κυπριακή κυβέρνηση και με το θέμα των μεταναστών. Πίεση η οποία θα την αναγκάσει, με μαθηματική ακρίβεια, να λάβει πρόσθετα μέτρα. Και με ορατό τον κίνδυνο να κατηγορηθεί εκ νέου για ότι λαμβάνει μέτρα που τάχατες εδραιώνουν το στάτους κβο. 

ΠΗΓΗ:https://www.philenews.com/eidiseis/politiki/article/891614/apo-prasini-ti-theloyn-ggriza-ti-gammi