Άπλωσε στρατιωτικό ιστό σε 3 ηπείρους η Τουρκία

Print Friendly, PDF & Email

27/12/2020

γράφει ο   Aνδρέας Πιμπίσιης  

Η πρώτη αντίδραση της Τουρκίας στην απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να της επιβάλουν κυρώσεις είχε ένα συγκεκριμένο μήνυμα: ότι η τουρκική πολεμική βιομηχανία δεν θα επηρεαστεί από τα όποια μέτρα των Αμερικανών. Η τοποθέτηση αυτή των Τούρκων αξιωματούχων σε ανώτατο και ανώτερο επίπεδο στηρίχθηκε στην προϊστορία της χώρας. Σε ανάλογες περιπτώσεις (εμπάργκο όπλων) η τουρκική πολεμική βιομηχανία εξήλθε ενισχυμένη. Εάν στη συγκεκριμένη  περίπτωση οι Αμερικανοί εννοούν τις κυρώσεις, είναι κάτι που θα φανεί στην πορεία. 

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά το «πραξικόπημα» του 2016 ξεκίνησε να παίζει ένα διπλό παιχνίδι με τις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας.  Σε πρώτη φάση το «πραξικόπημα» λειτούργησε ως η δικαιολογία  προκειμένου να προβεί σε μια γενική εκκαθάριση του στρατεύματος, απομακρύνοντας και στέλλοντας στη φυλακή, όλους εκείνους που θεωρούνταν επικίνδυνοι για τον Ερντογάν. Και σ’ αυτή την εκκαθάριση «πολύτιμο όπλο» ήταν ο πρώην στρατιωτικός και νυν υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ. 

Έκτοτε ο Ερντογάν κάνει ένα πολύ στοχευμένο και μέχρι τώρα αποδοτικό παιχνίδι σε ό,τι αφορά τις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας. Φροντίζει να τις κρατεί απασχολημένες συνεχώς εκτός Τουρκίας, ενώ παράλληλα τις ενισχύει συνεχώς στον τομέα των εξοπλισμών. Παράλληλα, ο στρατός αποτελεί για τον Ερντογάν το πολυτιμότερο εργαλείο προκειμένου να καλύψει τα κενά που αφήνονται μέσα από την αποχώρηση/αδιαφορία  από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Κυρίως όμως αυτή τη στιγμή ο στρατός της Τουρκίας είναι ο μηχανισμός που προσφέρει θέσεις γεωστρατηγικής σημασίας για τον Ερντογάν και αρκετά σημεία του πλανήτη. 

Επί Κεμαλιστών ο τουρκικός στρατός δεν είχε να καταγράψει και πολλά εκτός της χώρας. Η εισβολή στην Κύπρο, οι δραστηριότητες κόντρα στην Ελλάδα στο Αιγαίο, οι επιχειρήσεις στα σύνορα με το Ιράκ εναντίον των Κούρδων και η συμμετοχή σε αποστολές του ΝΑΤΟ ήταν τα πεδία δράσης του.

Επί Ερντογάν όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια μέχρι και σήμερα ο τουρκικός στρατός πέραν της έντονης δραστηριότητας του στη Μέση Ανατολή και σε γειτονικές με την Τουρκία χώρες, βρίσκεται απλωμένος στην Ασία, στην Αφρική και στην Ευρώπη. Με την παρουσία να εδραιώνεται όλο και περισσότερο προσφέροντας στον Ερντογάν ένα ισχυρό διπλωματικό όπλο. 

Τουρκικές στρατιωτικές βάσεις 

>>Κύπρος: Ήταν η πρώτη στρατιωτική επέμβαση εκτός Τουρκίας και από το 1974 οπόταν εισέβαλε στο νησί εκμεταλλευόμενη τα γεγονότα που προηγήθηκαν και με πρόσχημα τη συνθήκη εγγυήσεως του 1960, διατηρεί μια σημαντική δύναμη. Η τουρκική στρατιωτική δύναμη στο βόρειο τμήμα της Κύπρου χαρακτηρίζεται ως «μόνιμη»  (με ό,τι αυτό συνεπάγεται πολιτικά). Διατηρείται για πέραν των τεσσάρων δεκαετιών και μέσα από μια σειρά συμφωνιών που υπέγραψε με το κατοχικό καθεστώς, έχει μετατρέψει το βόρειο τμήμα της νήσου σε ένα «τουρκικό αεροπλανοφόρο» στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπολογίζεται ότι η τουρκική στρατιωτική δύναμη στο νησί ανέρχεται στις 40 χιλιάδες άτομα. 

>>Συρία: Η Τουρκία αφού πρώτα επιχείρησε να συμμαχήσει με το καθεστώς Άσαντ, στη συνέχεια κινήθηκε προκειμένου να εκμεταλλευθεί την αστάθεια και τον εμφύλιο στη γειτονική χώρα. Προχώρησε σε τρεις στρατιωτικές επεμβάσεις στο έδαφος της Συρίας επικαλούμενη τη δημιουργία ζώνης ασφάλειας. Βασικός της στόχος ήταν να πλήξει τις κουρδικές δυνάμεις που δρούσαν στο έδαφος της Συρίας και τις οποίες η Άγκυρα χαρακτηρίζει ως «τρομοκρατικές» και προέκταση του ΡΚΚ. Παράλληλα, στόχος της Τουρκίας είναι η εδραίωση της στο συριακό έδαφος (στο πρότυπο της Κύπρου) εντός λεγόμενης ζώνης ασφάλειας. Εκτιμάται ότι διατηρεί μια σταθερή δύναμη 5.000 στρατιωτών εντός των συριακών εδαφών.

>>Ιράκ: Η Τουρκία εντός του Ιράκ διατηρεί τον μεγαλύτερο αριθμό στρατιωτικών βάσεων. Με διμερείς συμφωνίες που υπογράφηκαν με την κεντροδεξιά κυβέρνηση του KDP της περιφερειακής κυβέρνησης του ιρακινού Κουρδιστάν, η Τουρκία χρησιμοποιεί 13 στρατιωτικές βάσεις στο ιρακινό έδαφος. Στις βάσεις αυτές εκπαιδεύονται Ιρακινοί και Κούρδοι της περιοχής τους οποίους εν συνεχεία φροντίζει να χρησιμοποιεί στις επιχειρήσεις κατά αριστερών κουρδικών ομάδων και κυρίως εναντίον του PKK.

>>Αφγανιστάν: Ως μέρος των επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, η Τουρκία συμμετέχει στη διατήρηση της ειρήνης, στην εκπαίδευση του αφγανικού στρατού και συμμετέχει κυρίως στη δύναμη SEEBRIG. Η Τουρκία είναι μεταξύ των πέντε κρατών με τη μεγαλύτερη συνεισφορά δυνάμεων στο Αφγανιστάν.

>>Κοσσυφοπέδιο: Ως μέρος της δύναμης KFOR του ΝΑΤΟ, η Τουρκία τοποθετεί 400 στρατιώτες στο Κοσσυφοπέδιο και είναι σήμερα η τέταρτη μεγαλύτερη δύναμη. Ο τουρκικός στρατός έπαιξε καθοριστικό και κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια του Κοσόβου να ανεξαρτητοποιηθεί. Με πρόσχημα τους πολιτισμικούς και θρησκευτικούς δεσμούς η τουρκική εμπλοκή στο Κοσσυφοπέδιο ήταν καθοριστική.

>>Κατάρ: Μετά την κρίση στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council) και μετά τον αποκλεισμό του Κατάρ από άλλες χώρες της περιοχής, με την ένταση να κλιμακώνεται και με ορατό τον κίνδυνο ενός πολέμου στο Κατάρ, η Τουρκία εμφανίστηκε ως προστάτης του εμιράτου. Η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με το Κατάρ για μόνιμη τουρκική στρατιωτική βάση στη χώρα. Σήμερα βρίσκονται στο Κατάρ γύρω στους 300 Τούρκους στρατιωτικούς, αλλά οι εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν στη χώρα μπορεί να φιλοξενήσουν τρεις έως και πέντε χιλιάδες στρατό.

>>Σομαλία: Η Τουρκία συμμετέχει στη Σομαλία τόσο διμερώς όσο και ως μέρος αποστολών υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η Τουρκία εκπαιδεύει και προμηθεύει τον στρατό της Σομαλίας και προστατεύει τα τουρκικά εμπορικά και στρατιωτικά πλοία χρησιμοποιώντας τον Κόλπο του Άντεν.

>>Βοσνία-Ερζεγοβίνη: Ως μέρος της πρώην αποστολής υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ, η Τουρκία συνεχίζει να υπηρετεί κάτω από την ομπρέλα των EUFOR της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Επιχείρησης Althea στη Βοσνία με δύναμη 250 στελεχών. Με πρόσχημα την ύπαρξη θρησκευτικών/πολιτισμικών δεσμών η Τουρκία είναι μέλος της EUFOR στη Βοσνία που δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

>>Αζερμπαϊτζάν: Η Τουρκία διατηρεί στενούς στρατιωτικούς και διπλωματικούς δεσμούς καθώς και πολιτιστικούς δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν. Ο πόλεμος κατά των Αρμενίων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ έδειξε την πλήρη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών, με την Τουρκία να παίζει καθοριστικό ρόλο. Μέσω ενός πρωτοκόλλου που επιτεύχθηκε το 2016, η συνεργασία έγινε επίσημη και οι τουρκικές δυνάμεις χρησιμοποιούν μια βάση στο Μπακού. 

>>Λίβανος: Ως μέρος των αποστολών των Ηνωμένων Εθνών, η Τουρκία υποστηρίζει την UNIFIL στο Λίβανο για πάνω από 10 χρόνια, με 100 στρατιώτες.

>>Μάλι: Στο πλαίσιο της αποστολής MINUSMA του ΟΗΕ, η Τουρκία συμμετέχει με λιγότερους από 50 στρατιώτες στο Μάλι για να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις.

>>Κεντροαφρικανική Δημοκρατία: Στο πλαίσιο της αποστολής MINUSMA του ΟΗΕ, η Τουρκία συμμετέχει με 50 στρατιώτες στην CAF για να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις.

>>Αλβανία: Όντας η πρώτη υπερπόντια στρατιωτική βάση της Τουρκίας, κατά τη διάρκεια της αύξησης των εντάσεων στο Κοσσυφοπέδιο, η Τουρκία συνήψε συμφωνία με την αλβανική κυβέρνηση το 1997 για μια στρατιωτική βάση στο Βλόρ της Αλβανίας η οποία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί από το ναυτικό. Λέχθηκε ότι η βάση θα ήταν για σκοπούς εκπαιδεύσεων αλλά διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο κατά την τουρκική συμμετοχή στον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου. Κατά καιρούς υπήρχαν πάνω από 250 άτομα στη βάση, ενώ αυτή την περίοδο βρίσκονται μόνο 25 στρατιώτες.

>>Σουδάν: Το 2017, το Σουδάν έχει μισθώσει το στρατηγικό νησί Σουακίν για χρήση από την Τουρκία για 100 χρόνια. Με πρόσχημα την ανοικοδόμηση της ιστορικής οθωμανικής πόλης και το λιμάνι του Σουακίν. Το εγχείρημα απέτυχε λόγω αλλαγής στην κυβέρνηση του Σουδάν. 

>>Λιβύη: Στις 2 Ιανουαρίου 2020, το τουρκικό κοινοβούλιο συμφώνησε να στείλει στρατεύματα στη Λιβύη για να υποστηρίξει την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση Σάραζ στην Τρίπολη. Η τουρκική εμπλοκή περιλάμβανε συμμετοχή που θα ήταν σε επίπεδο πληροφοριών, διοίκησης και εκπαίδευσης των δυνάμεων του Σάραζ. 

Τα πλήγματα στην αμυντική βιομηχανία

Οι κυρώσεις των ΗΠΑ εναντίον της Τουρκίας λόγω της αγοράς ρωσικών συστημάτων αεροπορικής άμυνας S-400 μεταξύ άλλων στοχεύουν στο να προκαλέσουν ζημιά στην ανερχόμενη τουρκική αμυντική βιομηχανία. 

Η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, αναφέρεται σε ανάλυση της ιστοσελίδας Al-Monitor, εξακολουθεί να εξαρτάται από εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με έκθεση του 2019. Σύμφωνα με την έκθεση, οι αγορές της βιομηχανίας από τις ΗΠΑ ανέρχεται γύρω στα 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια και αφορά κυρίως πρώτες ύλες και ημιεπεξεργασμένα προϊόντα. Αντιπροσωπεύουν το 45% των συνολικών εισαγωγών της, οι οποίες ανήλθαν σε περίπου 3,1 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι. Η ανάλυση δείχνει ότι οι εισαγωγές αξίας 648 εκατομμυρίων δολαρίων προορίζονταν για την τουρκική αεροπορία, 564 εκατομμύρια δολάρια για την πολιτική αεροπορία και 107 εκατομμύρια δολάρια για χερσαία συστήματα.

Οι κυρώσεις εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν περίπου το 40% των εισαγωγών της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα μπορούσαν να έχουν καταστροφικές συνέπειες εάν συνεχιστούν για δύο ή τρία χρόνια, δήλωσε ένας Τούρκος εμπειρογνώμονας στον τομέα της άμυνας στην Al-Monitor.

Ο εξοπλισμός της Πολεμικής Αεροπορίας και τα συστήματα εδάφους είναι οι πιο ευάλωτες περιοχές. Εκτιμάται ότι θα πληγούν ο εκσυγχρονισμός και η συντήρηση των μαχητικών αεροσκαφών F-16, το έργο εθνικών μαχητικών αεροσκαφών TF-X και η εξάρτηση της Τουρκίας από κινητήρες αεροσκαφών. Όσον αφορά τα χερσαία συστήματα, οι κυρώσεις αποτελούν πλήγμα, μεταξύ άλλων, στη λειτουργική αποδοτικότητα των ραντάρ, των συστημάτων ελέγχου εντολών και των τεθωρακισμένων οχημάτων. Η πολεμική αεροπορία έχει ήδη υποστεί ένα σοβαρό πλήγμα από  την απομάκρυνση της Τουρκίας  από το κοινό μαχητικό πρόγραμμα F-35 πέρυσι – τα αρχικά αντίποινα της Ουάσιγκτον στην αγορά του S-400.

Η τουρκική κρατική αμυντική βιομηχανία SSB εκτελεί περίπου 700 έργα αξίας 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων πολλών που είναι για εξαγωγή. 

Επιπλέον, οι κυρώσεις είναι πιθανό να αποθαρρύνουν τρίτα μέρη να συνεργαστούν με την SSB προκαλώντας προβλήματα για την κάλυψη αναγκών όπως είναι οι δεξαμενές και κινητήρες αεροσκαφών, ο εξοπλισμός για το ελικόπτερο γενικής χρήσης T70, τα μαχητικά αεροσκάφη TF-X, το εκπαιδευτικό αεροσκάφος HurJet και το μαχητικό πλοίο MILGEM καθώς και στην εξαγωγή του επιθετικού ελικοπτέρου T129.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΑΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2017 η Τουρκία άνοιξε στο Μογκαντίσου της Σομαλίας το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό κέντρο εκτός της Ανατολίας, στο οποίο υπολογίζεται ότι θα τύχουν στρατιωτικής εκπαίδευσης κάπου 10 χιλιάδες Σομαλοί στρατιώτες. Στις εν λόγω εγκαταστάσεις η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να στεγάσει οπλικά συστήματα τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν από τις ναυτικές, αεροπορικές και επίγειες δυνάμεις της. 

Η εν λόγω βάση προσφέρει στην Τουρκία μια θέση πολύ κοντά στον Κόλπο του Άντεν, την ανατολική είσοδο στην οδό Ανατολική Μεσόγειος – Ερυθρά Θάλασσα. Μια θέση που είναι καθοριστικής σημασίας για τη σχέση Τουρκίας – Κατάρ. 

Ενδεικτικό των τουρκικών προθέσεων αποτελεί το γεγονός ότι η Τουρκία είχε, παράλληλα με τη Σομαλία, κινηθεί και προς το Σουδάν για να αποκτήσει το στρατηγικής σημασίας νησί Σουακίν. Προσπάθεια που ναυάγησε μετά την αλλαγή κυβέρνησης στη χώρα η οποία πέραν των καλών σχέσεων με την Αίγυπτο προχώρησε και σε σύναψη σχέσεων με το Ισραήλ, ακολουθώντας το παράδειγμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. 

ΠΗΓΗ:https://www.philenews.com/eidiseis/politiki/article/1088227/aplose-stratiotiko-isto-se-3-ipeiroys-i-toyrkia