27/8/2023
Γράφει η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΗΛΙΑΔΗ
Σύμφωνα με πηγή από το Προεδρικό, το πότε θα γίνει τελικά η ανακοίνωση των εν λόγω μέτρων θα κριθεί από το αποτέλεσμα των επαφών του Μίροσλαβ Γιέτζια, ο οποίος φθάνει σήμερα το βράδυ στο νησί, και από το πώς θα εξελιχθεί το θέμα της Πύλας.
kateliadi@politis-news.com
Στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου για τις 100 πρώτες ημέρες διακυβέρνησής του (20/6/2023), ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, εξέφρασε την ελπίδα «μέχρι τον Σεπτέμβριο να μπορούμε να προβούμε σε κάποιες συγκεκριμένες ανακοινώσεις που αφορούν τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας». Είχε ερωτηθεί αναφορικά με τα επόμενα βήματα για βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι είναι ένα θέμα που τον απασχολεί και ότι είχε συνάντηση με ομάδα Τ/Κ συμπατριωτών μας, μετά από δική του πρωτοβουλία, με τους οποίους συζήτησαν «συγκεκριμένα θέματα, τα οποία μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία μονομερώς, γιατί με το σημερινό καθεστώς, με τον κ. Τατάρ είναι δύσκολο να υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία», να ανακοινώσει. Και πράγματι, στόχος του Προέδρου της Δημοκρατίας ήταν η ανακοίνωση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) για τους Τ/Κ, να γίνει μονομερώς, πριν από τη μετάβασή του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (το δεύτερο μισό Σεπτεμβρίου). Εξάλλου, ΜΟΕ μεταξύ των δύο κοινοτήτων της Κύπρου έχει ζητήσει με τρόπο ξεκάθαρο και η Κομισιόν, μέσω του γενικού διευθυντή Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάριο Νάβα, ο οποίος βρέθηκε στην Κύπρο αρχές περασμένου Μαρτίου, αμέσως μόλις ανέλαβε η νέα κυβέρνηση. Ο κ. Νάβα, ταυτόχρονα με τα της διαδικασίας επίλυσης του κυπριακού προβλήματος, συζήτησε «και για τη σημασία προώθησης περισσότερων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης για να δείξουν στους Τουρκοκύπριους τα πραγματικά οφέλη της επανένωσης». Σε συνέντευξή του στον Γιώργο Πυρίσιη, που δημοσιεύθηκε στον «Πολίτη» αρχές Αυγούστου (6/8/2023), ο Μάριο Νάβα ανέφερε ότι τον Οκτώβριο έρχεται το One-Stop Shop για Ε/Κ και Τ/Κ επιχειρηματίες, διότι -όπως είπε- «το εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής δεν είναι σημαντικό μόνο για τα οικονομικά οφέλη του και για τις δύο κοινότητες, αλλά και για την προσέγγιση των ανθρώπων και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την επανένωση της Κύπρου».
Σύσκεψη Ιουλίου
Πριν από έναν μήνα, και συγκεκριμένα στις 28 Ιουλίου, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη για τα μέτρα για τους Τ/Κ, που μονομερώς θέλει να ανακοινώσει τις επόμενες ημέρες ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Στην εν λόγω σύσκεψη έλαβαν μέρος ο υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος, ο διαπραγματευτής της ε/κ πλευράς Μενέλαος Μενελάου, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας και επικεφαλής της ΚΥΠ Τάσος Τζιωνής, η επίτροπος Προεδρίας Μαριλένα Ραουνά, ο Ε/Κ επικεφαλής της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά κ.ά. Σημειώνεται, ωστόσο, πως μετά τα γεγονότα στην Πύλα και το κλίμα που επικρατεί στο εσωτερικό της χώρας, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας καθώς και κάποιους συνεργάτες του, τους προβληματίζει έντονα η υποδοχή (και αποδοχή) που θα τύχει μια τέτοια ανακοίνωση, ειδικά από κόμματα που στήριξαν την υποψηφιότητά του και συμμετέχουν στην κυβέρνηση. Από την άλλη, δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, όταν προσπαθεί να πείσει Ηνωμένα Έθνη και Ευρωπαϊκή Ένωση ότι πρέπει να διορίσουν απεσταλμένους για το Κυπριακό και να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, και ο ίδιος να μην τολμά να ανακοινώσει κάποια μέτρα που θα διευκολύνουν την καθημερινότητα των Τ/Κ και θα προωθήσουν την ειρήνη και τη συμφιλίωση μεταξύ Ε/Κ και Τ/Κ, υπό τον φόβο ενδεχόμενων αντιδράσεων από ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ κ.λπ. Σύμφωνα με πηγή από το Προεδρικό, το πότε θα γίνει τελικά η ανακοίνωση των εν λόγω μέτρων θα κριθεί από το αποτέλεσμα των επαφών του βοηθού ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, αρμόδιου για την Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και την Αμερική, Μίροσλαβ Γιέτζια, ο οποίος φθάνει σήμερα το βράδυ στο νησί, και από το πώς θα εξελιχθεί το θέμα της Πύλας (η κατασκευή του δρόμου Άρσους – Πύλας, έργο με το οποία διαφωνεί σφόδρα η ε/κ πλευρά).
Σχεδόν έτοιμα τα μέτρα
Όπως και να έχει το θέμα, από τη στιγμή που ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα συνεχίζει τις προσπάθειές του για ανάσταση της νεκρής, τα τελευταία χρόνια, διαπραγματευτικής διαδικασίας επίλυσης του κυπριακού ζητήματος, αργά ή γρήγορα θα πρέπει να προχωρήσει σε ανακοινώσεις ΜΟΕ, γι’ αυτό και σήμερα βρίσκονται σε τελική φάση επεξεργασίας τα εξής μέτρα:
1. Αναζητείται τρόπος για παροχή υπηκοότητας σε πρόσωπα που ο ένας γονιός είναι Τ/Κ και ο άλλος αλλοδαπός, με διαδικασίες που να μην νομιμοποιούν τους Τούρκους εποίκους που βρίσκονται παράνομα στα κατεχόμενα. Σε πρώτο στάδιο θα μπορούσε να δοθεί υπηκοότητα σε παιδιά Τ/Κ που είναι παντρεμένοι με Τούρκους υπηκόους και για παράδειγμα έχουν τελέσει τον γάμο τους στο εξωτερικό, η γνωριμία τους έγινε κατά τη διάρκεια των σπουδών τους κ.λπ. Εκκρεμούν 3.530 τέτοιες αιτήσεις (στοιχεία Υπουργείου Εσωτερικών).
2. One-Stop Shop για Ε/Κ και Τ/Κ επιχειρηματίες τον Οκτώβριο για διευκόλυνση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μεταξύ Ε/Κ και Τ/Κ, δηλαδή λειτουργία Κέντρου Εξυπηρέτησης Επιχειρηματιών από τις δύο κοινότητες στα πρότυπα της λειτουργίας των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ). Συζητείται και το πώς προωθείται το θέμα της νεανικής επιχειρηματικότητας και της συνεργασίας φοιτητών/νεαρών επιχειρηματιών των δύο κοινοτήτων – μέσω του One-Stop Shop για επιχειρηματίες ή με τη δημιουργία Τεχνικής Επιτροπής για τους νέους όπως υπάρχει π.χ. για την Ισότητα των Φύλων (σύσταση από αναπληρώτρια ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, για δημιουργία Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία). Το ΚΕΒΕ έχει μια σειρά εισηγήσεων, όπως είναι η δημιουργία προγράμματος για ένταξη των Τ/Κ στην αγορά εργασίας των ελεύθερων περιοχών, με στόχο τον περιορισμό της μετάβασης των Τ/Κ στο εξωτερικό (μετανάστευση) για επαγγελματικούς/οικονομικούς λόγους. Γίνονται σκέψεις και για ένα κανονικό ΚΕΠ αλλά μόνο για Τ/Κ, το οποίο θα λειτουργεί κοντά σε ένα οδόφραγμα στη Λευκωσία, ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα και γρηγορότερα οι συμπατριώτες μας, οι οποίοι σήμερα κάνουν παράπονα για καθυστερήσεις, ταλαιπωρία και γραφειοκρατία για έκδοση επίσημων εγγράφων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
3. Αύξηση των μη ζωικής προέλευσης επεξεργασμένων τροφίμων που θα επιτρέπεται η διέλευσή τους από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές μέσω των οδοφραγμάτων (διεύρυνση του καταλόγου των προϊόντων που περιλαμβάνονται στον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής). Η Τεχνική Επιτροπή για την Επιχειρηματικότητα θεωρεί ότι προϊόντα όπως καφές, κατεψυγμένα λαχανικά, μπίρα, συμπυκνωμένοι χυμοί, αναψυκτικά κ.λπ., θα προκαλούσαν ελάχιστες αντιδράσεις στην ε/κ κοινότητα.
4. Να καταστούν δικαιούχοι του ΓεΣΥ και Τ/Κ που δεν διαμένουν ή/και εργάζονται στις ελεύθερες περιοχές, με φόρμουλα που θα επιτρέπει την καταβολή εισφοράς στο Σύστημα Υγείας. Αυτό θα μπορούσε να γίνει σε πρώτη φάση με χρόνιους Τ/Κ ασθενείς. Γίνονται σκέψεις για πρόσκληση σε Τ/Κ γιατρούς/υγειονομικούς να ενταχθούν στο ΓεΣΥ εάν το επιθυμούν, με όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που έχουν Ευρωπαίοι επαγγελματίες π.χ. οι γιατροί/υγειονομικοί από την Ελλάδα που έχουν συμβληθεί με τον ΟΑΥ. Η Τεχνική Επιτροπή για την Υγεία έχει εισηγήσεις για το θέμα των φαρμάκων (παρατηρούνται μεγάλες ελλείψεις στα κατεχόμενα και η Κυπριακή Δημοκρατία, κατά καιρούς, δίνει στους Τ/Κ φάρμακα).
5. Ανακοινώσεις αναφορικά με την εφαρμογή της απόφασης (η οποία καθυστερεί) για άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών (για βασικές πράξεις) στις ελεύθερες περιοχές από Τ/Κ που διαμένουν στα κατεχόμενα (βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας). Η Κεντρική Τράπεζα αναζητεί τρόπους για μεταφορές από τράπεζες των ελεύθερων περιοχών στα κατεχόμενα (π.χ. στη Συνεργατική Τουρκοκυπριακή Τράπεζα), όπως γίνεται σήμερα στη διαδικασία καταβολής επιδομάτων από την Κυπριακή Δημοκρατία προς Τ/Κ που διαμένουν στις κατεχόμενες περιοχές.
6. Κυβερνητικά προγράμματα για οικονομική στήριξη κοινών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από κοινοπραξίες Ε/Κ και Τ/Κ (με δυνατότητα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης).
7. Διεύρυνση στα δικαιώματα καταβολής επιδομάτων, όπως επίδομα χηρείας.
8. Έγκριση των διορισμών Ε/Κ μελών στις Τεχνικές Επιτροπές.
9. Πρωτοβουλίες και δράσεις στον τομέα της παιδείας με στόχο την προώθηση της ειρήνης και της συμφιλίωσης (π.χ. οργανωμένων επαφών σχολείων/εκπαιδευτικών/μαθητών, οργανωμένες επισκέψεις σε πολιτιστικά μνημεία στα κατεχόμενα), αλλά και σε θέματα εκμάθησης της τουρκικής γλώσσας για Ε/Κ και μαθημάτων ελληνικής γλώσσας σε Τ/Κ που διαμένουν στα κατεχόμενα και θα μπορούσαν να περνούν στις ελεύθερες περιοχές κάποιες μέρες/ώρες για τα σχετικά μαθήματα.
10. Να αρχίσει να μιλά και τουρκικά το 112, ο αριθμός για έκτακτες ανάγκες.
11. Απλοποίηση της διαδικασίας (επιτάχυνση ελέγχων) που ταλαιπωρεί Τ/Κ μαθητές και Τ/Κ εργαζόμενους κατά την καθημερινή διέλευσή τους από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές κάθε πρωί και την επιστροφή τους το απόγευμα («smart crossing»).
12. Επαναλειτουργία της Ad hoc Επιτροπής για την εναρμόνιση των Τ/Κ με το ευρωπαϊκό κεκτημένο (και εναρμόνισης των Τ/Κ με το ευρώ).
13. Εκστρατεία ενημέρωσης για την επιδιωκόμενη λύση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως προβλέπεται στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
14. Να τονισθεί για ακόμη μια φορά η ετοιμότητα της πλευράς μας για διάνοιξη επιπλέον σημείων διέλευσης (οδοφραγμάτων).
ΠΗΓΗ:https://politis.com.cy/politis-news/politiki/673635/afta-einai-ta-metra-toy-proedroy-gia-toyrkokyprioys
