ΚΥΠΕ – Αθηνά Αρσαλίδου – ΚΥΠΡΟΣ/Λευκωσία 23/12/2016 13:33
Ένα σύστημα κλήρωσης για επίλυση πιθανού αδιεξόδου στο ομοσπονδιακό δικαστήριο σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού θα ήταν απαράδεκτο υπό τις ιδιάζουσες συνθήκες που επικρατούν στην Κύπρο, τόνισε ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, ενώ έθεσε και το θέμα της νομικής ισχύος μιας μελλοντικής λύσης στο Κυπριακό.
Ο κ. Κληρίδης μιλούσε την Πέμπτη το βράδυ στο πλαίσιο της νέας σειράς εκδηλώσεών του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού OXygono με τίτλο «Μπορεί ένας άνθρωπος να αλλάξει τη νοοτροπία ενός λαού;». Ο κ. Κληρίδης κλήθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις – στη βάση έξι θεματικών ενοτήτων – της ακαδημαϊκού Δρ. Ηλιάνας Νικολάου και του δημοσιογράφου Μιχάλη Παυλίδη, ενώ στο τέλος απάντησε και σε ερωτήσεις από το κοινό.
Στη διάρκεια της εκδήλωσης, ο κ. Κληρίδης τοποθετήθηκε και σε σχέση με την απονομή δικαιοσύνης στην Κύπρο, στα θετικά και αρνητικά του συστήματος, στη μεταρρύθμιση και στις αλλαγές που επέφερε η οικονομική κρίση.
Σχολιάζοντας τον τίτλο της εκδήλωσης «Μπορεί ένας άνθρωπος να αλλάξει τη νοοτροπία ενός λαού;» ο κ. Κληρίδης είπε ότι ένας άνθρωπος από μόνος του όσο σωστός και εάν είναι δεν μπορεί να αλλάξει νοοτροπίες αλλά μπορεί εάν επιτελεί τα καθήκοντά του με τρόπο υποδειγματικό να δώσει το καλό παράδειγμα.
Τόνισε ακόμη ότι επιβάλλεται μια αλλαγή νοοτροπίας και πως πρέπει να προσπεράσουμε τον κομματισμό που διακατέχει σήμερα όλους τους τομείς της λειτουργίας του κράτους και να μην απασχολεί τις ενέργειές μας το πολιτικό κόστος γιατί αυτό έχει επιφέρει πάρα πολλά δεινά στη χώρα μας.
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
– Ομοσπονδιακό δικαστήριο
Σε ό,τι αφορά το πώς θα αλλάξει το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης στην Κύπρο σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, ο κ. Κληρίδης, αφού επισήμανε ότι τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί εάν δεν συμφωνηθούν τα πάντα στο Κυπριακό, είπε ότι μέσα από τις δομές που θα δημιουργηθούν για να συνάδουν με το ομοσπονδιακό πολίτευμα θα είναι η δικαστική εξουσία και η σύσταση του ανώτατου ομοσπονδιακού δικαστηρίου το οποίο θα απαρτίζεται από οκτώ δικαστές με ίση αντιπροσώπευση των δύο κοινοτήτων, δηλαδή 4 Ε/κ και 4 Τ/κ.
Εξήγησε ότι το ομοσπονδιακό δικαστήριο θα επιλαμβάνεται θεμάτων που θεωρούνται καθαρά ομοσπονδιακά, όπως πχ διαφορές μεταξύ των συνιστωσών πολιτειών, ή διαφορά μεταξύ μιας συνιστώσας πολιτείας και του ομόσπονδου κράτους, παραβιάσεις ομοσπονδιακών νόμων κτλ. Επίσης, είπε ότι φαίνεται να έχει συμφωνηθεί ότι θα υπάρχει ομοσπονδιακός Γενικός Εισαγγελέας, και ομοσπονδιακός Βοηθός Γενικού Εισαγγελέα.
– Ισοψηφία και κλήρωση
Σε ό,τι αφορά στον τρόπο επίλυσης του αδιεξόδου σε περίπτωση ισοψηφίας, ο κ. Κληρίδης είπε ότι δεν έχει ακόμη επιλυθεί το θέμα και εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του στο θέμα της κλήρωσης.
`Υπήρξε πράγματι κάποια πρόταση, να μην πω σύγκλιση, ότι σε τέτοια περίπτωση θα γινόταν κλήρωση μεταξύ των οκτώ δικαστών, οι οποίοι οι τέσσερις θα είναι από την μια πλευρά που έχουν ταχθεί και οι τέσσερις από την άλλη, έτσι ώστε με την κλήρωση να αφαιρείται ο ένας και να μένουν επτά, οπότε θα είναι αδύνατον να υπάρξει αδιέξοδο. Αυτό, κατά την άποψή μου, είναι ένα απαράδεκτο σύστημα” υπογράμμισε.
Ο Γενικός Εισαγγελέας είπε ότι είναι σοβαρό το ενδεχόμενο το ομοσπονδιακό δικαστήριο να έχει να επιληφθεί πάρα πολύ σοβαρών θεμελιακών θεμάτων, και είπε ότι το 1964 όταν υπήρχε το θέμα της συνέχισης του κράτους υπό τις συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί είναι το ίδιο το δικαστήριο τότε που αποφάσισε εφαρμόζοντας το Δίκαιο της Ανάγκης ότι συνεχίζει να υφίσταται το κράτος και πρέπει να λειτουργεί.
“Μια τέτοια απόφαση θεμελιακής σημασίας είναι απαράδεκτο να λαμβάνεται με κλήρωση. Για αυτό υπάρχουν πολλές άλλες εισηγήσεις που τυγχάνουν επεξεργασίας” είπε και πρόσθεσε ότι μια από τις εισηγήσεις είναι να καλείται ένας δικαστής να εκτελεί καθήκοντα από την Ευρώπη και να ενεργεί ως καταλύτης με την προσπάθεια όπως βρεθεί κατ΄αρχήν μια συναινετική λύση μεταξύ όλων των δικαστών και η απόφαση να είναι ακόμη και ομόφωνη, ή εάν δεν καταστεί δυνατόν αυτό να υπάρχει η δυνατότητα να ληφθεί κάποια απόφαση για να επιλύεται το αδιέξοδο.
“Ένα σύστημα κλήρωσης θα ήταν απαράδεκτο με τις ιδιάζουσες συνθήκες που επικρατούν στην Κύπρο” τόνισε ο Γενικός Εισαγγελέας.
– Νομική ισχύς λύσης
Ο κ. Κληρίδης έθεσε και το θέμα της νομικής ισχύος της λύσης στο Κυπριακό, φέροντας ως παράδειγμα το θέμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία για το Brexit και το νομικό θέμα ενώπιον του αγγλικού δικαστηρίου.
Σημειώνοντας ότι δεν έχει αποφασιστεί οτιδήποτε πάνω στο θέμα αυτό, ο κ. Κληρίδης απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ, είπε ότι λόγω των θεμάτων που προέκυψαν στην περίπτωση της Βρετανίας και της εξόδου από την ΕΕ, `είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει, είναι ένα θέμα που αρχίσαμε να θέτουμε αλλά πρέπει να το θέσουμε με πιο επιτακτικό τρόπο και έχουμε κάνει κάποια βήματα προς την κατεύθυνση αυτή σε συνεργασία με ξένους εμπειρογνώμονες`.
`Ο λόγος και ο σκοπός είναι απλός. Οχι μετά από χίλια μύρια κύματα να βρούμε μια λύση και όχι μετά από την επικύρωση μιας τέτοιας λύσης από δημοψήφισμα, να παραμείνει αυτή η διευθέτηση νομικά ευάλωτη. Πρέπει να λάβουμε όλα τα μέτρα τα οποία να διασφαλίσουμε ότι εάν βρεθεί μια λύση, εάν επικυρωθεί με δημοψήφισμα δεν θα είναι ευάλωτη έτσι ώστε με πρώτη ευκαιρία κάποιος να το προσβάλει σε ένα δικαστήριο ομόσπονδο ή μη και να καταρρεύσει”, τόνισε.
Απονομή δικαιοσύνης στην Κύπρο
Αναφερόμενος στο νομικό σύστημα στην Κύπρο, είπε ότι βασίζεται στο αγγλοσαξωνικό για τις ποινικές και αστικές υποθέσεις, ενώ όσον αφορά υποθέσεις συνταγματικού και διοικητικού δικαίου βασίζεται κατά κύριο λόγο στο ηπειρωτικό δίκαιο (όπως στη Γαλλία και την Ελλάδα).
Χαρακτήρισε αυτή τη σύζευξη ως ένα ενδιαφέρον κράμα δικαίου λέγοντας ότι έχει αρκετά πλεονεκτήματα.
Σημείωσε ακόμη ότι η απονομή της δικαιοσύνης στα κυπριακά δικαστήρια έχει όλα τα εχέγγυα της αμεροληψίας και ανεξαρτησίας και είπε πως οι δικαστές ενεργούν ως πλήρως ανεξάρτητοι μακρά από οποιεσδήποτε παρεμβάσεις `και αυτό το βλέπουμε στην πράξη`.
Δεν είναι τυχαίο, πρόσθεσε, ότι τα μέλη της δικαστικής εξουσίας φαίνεται να είναι τελείως μακρά από οποιαδήποτε κρούσματα πχ διαφθοράς ή άλλων επιλήψιμων πράξεων.
Στα αρνητικά του συστήματος περιλαμβάνεται η ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης , οι κτηριακές εγκαταστάσεις, η μηχανογράφηση.
Ωστόσο, ανέφερε ότι είναι συνεχής η προσπάθεια για βελτίωση και τόνισε ότι κυρίως το πρόβλημα των καθυστερήσεων έγκειται στο ότι η δικαιοσύνη δεν είναι ένας τομέας στον οποίο οι εκάστοτε κυβερνήσεις έχουν επενδύσει, ενώ υπάρχει υποστελέχωση.
`Δεν έχουν επιδείξει (οι Κυβερνήσεις) το αναγκαίο ενδιαφέρον` είπε και σημείωσε ότι το σύστημα παρέμεινε χωρίς ιδιαίτερο εκσυγχρονισμό, έχει καταστεί πεπαλαιωμένο σε διάφορους τομείς όπως πχ οι θεσμοί πολιτικής δικονομίας, οι οποίοι χρήζουν μεγάλου εκσυγχρονισμού αλλά και το θέμα των καθυστερήσεων.
Για την καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης, ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε ότι έγιναν προσπάθειες κατά καιρούς για βελτίωση και είναι ένα θέμα που χειρίζεται το Ανώτατο Δικαστήριο σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Μια θετική εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση, είπε, ήταν η δημιουργία του νέου Διοικητικού Δικαστηρίου που ανέλαβε την δικαιοδοσία όλων των προσφυγών που προηγουμένως ήταν στα χέρια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ενώ έγινε προσπάθεια για βελτίωση των θεσμών πολιτικής δικονομίας, δηλαδή των διαδικασιών έτσι ώστε να γίνουν πιο απλές και ταχείες.
Η Νομική Υπηρεσία σε συνεργασία με το Ανώτατο Δικαστήριο έχει υπόψη της μια σειρά από μέτρα τα οποία και προωθούνται. `Υπάρχει μια καλή συγκυρία συνεργασίας μεταξύ της δικαστικής εξουσίας, του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της Νομικής Υπηρεσίας και ελπίζω σύντομα να φέρει αποτέλεσμα`, είπε ο κ. Κληρίδης.
`Είναι πολύ σημαντικό να έχεις ένα σύστημα δικαιοσύνης που να εργάζεται σύγχρονα με τις απαιτήσεις της εποχής` σημείωσε.
Ο κ. Κληρίδης μίλησε και για τη μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας λέγοντας ότι βρίσκεται στα σκαριά και “έχουμε επαφή με ευρωπαϊκούς θεσμούς οι οποίοι συνδράμουν στην προσπάθεια αυτή και είμαι σίγουρος ότι σύντομα θα έχουμε τα κατάλληλα αποτελέσματα”.
Οικονομική κρίση και δικαιοσύνη
Ο κ. Κληρίδης είπε ότι η οικονομική κρίση άλλαξε τις προσδοκίες και απαιτήσεις του κόσμου ως προς το σύστημα απονομής δικαιοσύνης.
Το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης δεν έχει αλλάξει καθόλου με την κρίση, είπε, σημειώνοντας ωστόσο ότι `λόγω κάποιων παθημάτων πήραμε κάποια μαθήματα, ή μάλλον δεν πήραμε μαθήματα αλλά μας επιβλήθηκαν κάποια μαθήματα από άλλους, τα οποία και αναγκαστικά υιοθετήσαμε έτσι ώστε να έχουμε κάποια βελτίωση του νομικού υποβάθρου`, ειπε, τονίζοντας ότι εδώ υπεισέρχεται το θέμα της νοοτροπίας και ότι είναι η όλη νοοτροπία που πρέπει να βελτιωθεί.
Εκείνο που έχει αλλάξει λόγω της κρίσης, είπε ο κ. Κληρίδης, δεν είναι τόσο το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, αλλά το τι αναμένει ο κόσμος από αυτό το σύστημα.
“Ο κόσμος έχει γίνει πολύ πιο απαιτητικός και διεκδικητικός. Δεν έχει καμία ανοχή πλέον σε υποθέσεις πχ διαφθοράς. Είναι πάρα πολύ ευαίσθητος στην αποκάλυψη σκανδάλων” σημείωσε ο κ. Κληρίδης τονίζοντας ότι με την οικονομική κρίση ο κόσμος αισθάνεται ότι έχει αδικηθεί και έχει όντως αδικηθεί πάρα πολύ.
Η απαίτηση του κόσμου να βρεθούν οι υπαίτιοι και να απονεμηθεί δικαιοσύνη είναι μια απαίτηση που πρέπει με κάθε τρόπο να προσπαθήσουμε να ικανοποιήσουμε έτσι ώστε να αποκατασταθεί όσο περισσότερο γίνεται η εμπιστοσύνη του πολίτη προς το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, σημείωσε ο κ. Κληρίδης.
Αναφερόμενος και στο θέμα της αναστολής ποινικής δίωξης, ο κ. Κληρίδης είπε ότι παρόλη τη φειδώ με την οποία ασκείται, `τελευταίως ασκείται σε ευρεία έκταση` και ο λόγος είναι κυρίως οι δύσκολες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί λόγω της οικονομικής κρίσης. Ο Γενικός Εισαγγελέας είπε ακόμη ότι είναι καθημερινή η ενασχόληση με αυτά τα ανθρωπιστικά θέματα στις δύσκολες περιόδους που περνούμε.
Το ΚΥΠΕ ήταν ανάμεσα στους χορηγούς επικοινωνίας της εκδήλωσης.
