ΝΕΡΟ: ΜΕΣΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ή ΟΠΛΟ ΗΓΕΜΟΝΙΑΣ;

του Σάββα Ιακωβίδη*

Δημοσιουγράφου, πτυχιούχου της Ανώτατης Σχολής Δημοσιογραφίας
του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λίλλης της Γαλλίας.
Μάστερ σε Διεθνείς Σχέσεις και Ευρωπαϊκές Σπουδές του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

Ο 20ος ΗΤΑΝ Ο ΑΙΩΝΑΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ. Ο 21ος ΘΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΙΩΝΑΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ;

Δεν μπορείτε να ξεχάσετε ούτε τους εκατοντάδες χιλιάδες ή ίσως και εκατομμύρια μετανάστες ούτε το Ισλαμικό Κράτος. Μετανάστες και τζιχαντιστές είναι αποτελέσματα και παράγωγα της χαώδους κατάστασης στη Μέση και Ευρύτερη Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, που συνοψίζεται σε κοινωνική αναταραχή, τυραννικά καθεστώτα, οικονομική ανέχεια, ανεργία, παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων και φτώχεια. Επειδή ο κόσμος διέρχεται μια περίοδο αβεβαιότητας και ανασφάλειας, τα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα συναρτώνται ήδη και προς τη σπανιότητα νερού ή στον έλεγχό του από δυνάμεις που, δι’ αυτού, ασκούν πολιτική, συχνά επιθετική ή και κατακτητική.

Σημειώστε: Πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ή ένας στους εφτά ανθρώπους δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Οι υπόγειοι ταμιευτήρες μειώνονται με ταχύτητα σε ημίξηρες και ξηρές περιοχές του πλανήτη. Οι απώλειες νερού σε διάστημα 7 χρόνων, από το 2003 μέχρι το 2010, σε περιοχές της Τουρκίας, της Συρίας, του Ιράκ και του Ιράν, κατά μήκος των ποταμών Ευφράτη και Τίγρη, είναι δραματικές: Χάθηκαν 144 κυβικά χιλιόμετρα υπόγειων νερών ή όση και η ποσότητα της Νεκρής Θάλασσας.

Την τελευταία δεκαετία υπόγεια νερά εξαντλούνται κατά 70% πιο γρήγορα από ότι τη δεκαετία του 1990. Η σπανιότητα ή η έλλειψη νερού σε πολλές περιοχές του πλανήτη προδιαθέτει για αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις μεταξύ κρατών στο σύντομο ή στο πολύ προσεχές μέλλον. Ο 20ός αιώνας ήταν ο αιώνας του πετρελαίου. Ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας προαναγγελλόμενων συγκρούσεων για το νερό. Το πολύτιμο αυτό αγαθό είναι κατά 97% αλμυρό (θάλασσες και ωκεανοί) και μόνο το 3% είναι πόσιμο αλλ’ όχι προσβάσιμο σε όλους τους ανθρώπους. Αμερικάνικη έκθεση υποστηρίζει πως η πέραν του δέοντος χρήση νερού, όπως π.χ. στην Ινδία και σε άλλες χώρες, μπορεί να επηρεάσει την ασφάλεια των ΗΠΑ. Το Pacific Institute, που μελετά θέματα νερού και ασφάλειας, επισημαίνει αύξηση βίαιων συγκρούσεων την τελευταία δεκαετία εξαιτίας του νερού.

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία ξεκίνησε από ένα ασήμαντο, φαινομενικά, γεγονός αλλά κρίσιμο για τη χώρα: Νεαροί στην πόλη Νταράα, στα νότια της χώρας, εκνευρίστηκαν από την ευνοιοκρατική παραχώρηση νερού από τον τοπικό διεφθαρμένο άρχοντα και γέμισαν τους τοίχους της πόλης με γκράφιτι εναντίον του και της κυβέρνησης Άσαντ. Η σύλληψη και τα βασανιστήριά τους ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής των τοπικών φυλών. Η ίδια κατάσταση πραγμάτων παρατηρήθηκε και στην διψασμένη Υεμένη, όπου η κρίση και η εξέγερση ξεκίνησαν από την πόλη Τάϊζ.

Στρατηγικό όπλο

Από τη Μεσοποταμία, άλλοτε κοιτίδα του πολιτισμού (ποταμοί Ευφράτης και Τίγρης) μέχρι τον Κίτρινο ποταμό στην Κίνα, από τον Νείλο στην Αίγυπτο μέχρι τον Μεκόνγκ στο Λάος, από το Ισραήλ μέχρι το Αφγανιστάν και από το Κονγκό μέχρι το Κασμίρ, μια από τις σημαντικότερες αιτίες μελλοντικών συγκρούσεων θα είναι το νερό. Ακόμα και για το Ισλαμικό Κράτος, πέραν του λαθρεμπορίου πετρελαίου που διεξάγει, οι πρώτοι στόχοι του ήταν η κατάληψη φραγμάτων, ποταμών και λιμνών. Η πρωτεύουσά του, Ράκκα, βρίσκεται κοντά στον Ευφράτη και σε απόσταση 40 χλμ. από τη λίμνη Άσαντ, τον μεγαλύτερο ταμιευτήρα της Συρίας. Το ΙΚ θεωρεί το νερό ως στρατηγικό όπλο για την επιβολή του και την απόκτηση εδαφικών πλεονεκτημάτων.

Άλλοτε, το νερό ήταν μέσο για οικονομική πρόοδο, ανάπτυξη και ευημερία, για οικοδόμηση της ειρήνης και της συνύπαρξης λαών. Τα κράτη θεωρούσαν τον υδάτινο χρυσό ως μέσο συνεργασίας με τον δίκαιο διαμοιρασμό του. Εντούτοις, η χειροτέρευση των κλιματικών συνθηκών, η επιτεινόμενη σπανιότητα του νερού και η καλπάζουσα έλλειψή του σε πολλές χώρες, ιδιαίτερα στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή, αποτελούν το θερμοκήπιο, όπου εκτιμάται ότι θα κυοφορηθούν οι επόμενοι πόλεμοι. Το Διεθνές Ινστιτούτο, Στρατηγικών Μελετών του Λονδίνου, σε ετήσιους χάρτες που δημοσιεύει για διενέξεις, παραθέτει και διενέξεις που ενδέχεται να εκδηλωθούν στο πολύ προσεχές μέλλον, σε όλες τις ηπείρους, για το νερό.

Το Ινστιτούτο παραθέτει είκοσι τουλάχιστον διενέξεις που άρχισαν ή ενδέχεται να εκδηλωθούν για τον διαμοιρασμό του νερού μεταξύ τα κρατών που βρίσκονται στις πηγές ποταμών ή στην κατάληξή τους προς τη θάλασσα. Μετά τη γεωπολιτική του πετρελαίου, στον 20ό αιώνα και τη χρήση του ως πολιτικού και διπλωματικού όπλου (στην περίπτωση της αραβοϊσραηλινής διένεξης, τη δεκαετία του 1970), στον 21ο αιώνα θα έχουμε τη γεωπολιτική του νερού, που θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι μπορεί να αλλάξει τις διεθνείς σχέσεις και το ισοζύγιο δυνάμεων μεταξύ κρατών.

Οι επόμενοι πόλεμοι μάλλον θα διεξαχθούν για την κυριότητα, τον έλεγχο και τη διαχείριση του νερού. Το 2012, το Γραφείο του Διευθυντή Πληροφοριών των ΗΠΑ συνέταξε μια μελέτη για την παγκόσμια ασφάλεια του νερού και υποστήριζε πως «για την επόμενη δεκαετία πολλές χώρες θα αντιμετωπίσουν υδατικές πιέσεις που ενδέχεται να προκαλέσουν αστάθεια και ακυβερνησία, αυξημένες περιφερειακές εντάσεις», με επιπτώσεις στις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ.

Γεωπολιτική του νερού

Τι πρέπει να γίνει ώστε το νερό να συνεχίσει να είναι μέσο για την οικοδόμηση της ειρήνης, της συνύπαρξης, της προόδου και της δημοκρατικής καταξίωσης κρατών και λαών; Οι Peter Engelke και Russell Sticklor, σε ανάλυσή τους στο National Interest, με τίτλο: «Water Wars: The Next Great Driver of Global Conflict?», (28/10/2015), υποστηρίζουν πως η αναδυόμενη γεωπολιτική του νερού είναι περίπλοκη, επειδή η κατανομή φρέσκου νερού στον πλανήτη είναι άνιση. Επισημαίνουν χαρακτηριστικά τις υπερδυνάμεις του νερού, που ευλογήθηκαν με τεράστια ανανεώσιμα αποθέματα (Βραζιλία, Ρωσία, Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδάς και Κίνα). Αλλά ακόμα και σε αυτές τις μεγάλες χώρες, παρατηρούν, η διαθεσιμότητα νερού δεν είναι ομοιόμορφη, αφού η νότια Βραζιλία, οι δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, η Βόρεια Κίνα και άλλες περιοχές τους αντιμετωπίζουν έλλειψη νερού.

Οι Peter Engelke και Russell Sticklor επισημαίνουν ότι «πολύ περισσότερες είναι οι χώρες που δεν έχουν νερό και, συν τοις άλλοις, υποφέρουν από ραγδαία αύξηση πληθυσμού, απομείωση πόρων, αδύνατη διακυβέρνηση, οικονομική στασιμότητα και επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές. Οι πιο ευπαθείς χώρες συγκεντρώνονται σε μια σημαντική στρατηγική ζώνη, που εκτείνεται από τη Βόρεια Αφρική, διά μέσου της Μέσης Ανατολής και το Κέρας της Αφρικής, μέχρι την Κεντρική, Νότια και Ανατολική Ασία. Σε αυτές τις άγονες και ξηρές περιοχές η σπανιότητα του νερού δημιουργεί τις προϋποθέσεις για πιθανές συγκρούσεις».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες δεν έχουν ακόμα μια συνεκτική, συγκεκριμένη και ξεκάθαρη, μακράς πνοής, πολιτική έναντι της διαχείρισης και της αυξανόμενης τεράστιας σημασίας του νερού και των δυνητικών κινδύνων που ήδη αναδύονται από τη σπανιότητά του. Δεν φαίνεται να έχουν ακόμα συνειδητοποιηθεί οι απειλές και πιθανοί εκβιασμοί ή και συγκρούσεις μεταξύ κρατών εξαιτίας του νερού. Εξάλλου, υποστηρίζεται πως η σπανιότητα κρίσιμων και χρήσιμων πόρων, όπως γη, ενέργεια, νερό, τροφή, κτλ., ενδέχεται να προκαλέσουν κοινωνικές αναταραχές, γεωπολιτικές τριβές και πόλεμο, ίσως τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Νεότερες αμερικανικές εκθέσεις επισημαίνουν πως κλιματικές αλλαγές με ξηρασίες και πλημμύρες μπορεί να εντείνουν περιφερειακές και άλλες συγκρούσεις, ιδιαίτερα σε χώρες που ήδη μαστίζονται από πολέμους και διενέξεις.

Η πολιτική της Τουρκίας

Μια χώρα που έχει αντιληφθεί εδώ και πολλές δεκαετίες τη σημασία του νερού, ως πολιτικού όπλου και όχι ως μέσου ειρήνης, είναι η Τουρκία. Από τη δεκαετία του 1930 ο ιδρυτής της νέας Τουρκίας, Κεμάλ Ατατούρκ, οραματίστηκε την αξιοποίηση των νερών όχι μόνο ως μέσου ανάπτυξης της νοτιοανατολικής Τουρκίας αλλά, όπως αποδεικνύεται τα τελευταία χρόνια και σήμερα, ως πολιτικού όπλου εκβιασμού των γειτόνων της. Φέτος συμπληρώνεται η κατασκευή πάνω στον Τίγρη ενός τεράστιου φράγματος χωρητικότητας 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού, μόλις 30 χλμ από τα συριακά σύνορα. Είναι το τελευταίο μιας σειράς 22 φραγμάτων που εντάσσονται στο Σχέδιο της Νοτιοανατολικής Ανατολίας (ή στα τουρκικά, GAP).

Εξαιτίας των τουρκικών φραγμάτων και της μείωσης της ροής του Τίγρη και του Ευφράτη, επηρεάζονται οι ζωές και η διαβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων στη Συρία και στο Ιράκ, π.χ., η βιομηχανία πετρελαίου στο Ιράκ χρειάζεται κάθε χρόνο 1,8 δισεκ. κυβικά μέτρα νερού για να λειτουργήσει. Με τη συμπλήρωση των 22 φραγμάτων η Τουρκία θα είναι σε θέση να χρησιμοποιεί το νερό των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη και ως πολιτικό και οικονομικό όπλο κατά των γειτόνων της, στο πλαίσιο μιας εξωτερικής πολιτικής που έχει εμφανή τα σημάδια ενός αναδυόμενου νεο-Οθωμανισμού, όπως τον οραματίστηκαν και σχεδίασαν ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν και ο τέως πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου.

Η Κυπριακή Δημοκρατία ήδη δοκιμάζει αυτήν τη νεο-Οθωμανική επιθετική πολιτική της Τουρκίας σε βάρος της. Όπως είναι γνωστό, χρησιμοποιώντας το πραξικόπημα του Ιουλίου 1974 της ελληνικής χούντας κατά του προέδρου Μακαρίου ως δικαιολογητικό, η Τουρκία εισέβαλε και έκτοτε κατέχει με 43.000 καλά εξοπλισμένο στρατό το 37% του βορείου τμήματός της. Το 1983 αναγνώρισε, μόνη αυτή, την ανακήρυξη της διεθνώς παράνομης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου». Εκτός από δεκάδες χιλιάδες έποικους, που μετέφερε από την Ανατολία για να εποικίσει το βόρειο κατεχόμενο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κράτους-μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ, στις 17/10/2015 η τουρκική κυβέρνηση, διά του προέδρου Ερντογάν, εγκαινίασε παράνομα έναν αγωγό από την Τουρκία προς την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Με αυτόν τον αγωγό, οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν νερό για άρδευση και ύδρευση για τα επόμενα 50 χρόνια.

Παράνομη πράξη

Το έργο έχει κατασκευαστεί από το Τμήμα Υδάτων της Τουρκίας, κόστισε 1.6 δις τουρκικές λίρες και περιλαμβάνει 23 χλμ χερσαίων αγωγών στην Τουρκία, 80 χλμ κάτω από τη θάλασσα, από τα οποία τα 66.5 με επικρεμμάμενους αγωγούς, 3 χλμ χερσαίων αγωγών στο κατεχόμενο τμήμα, από το χωριό Βασίλεια σε φράγμα στο χωριό Πάναγρα. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, με ανακοίνωση κατάγγειλε πως: «Η υδατική σύνδεση Τουρκίας-κατεχομένων με υποθαλάσσιο αγωγό παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τη νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και αποτελεί παράνομη πράξη, η οποία αποσκοπεί στην ενσωμάτωση των κατεχομένων στην Τουρκία, την εδραίωση της κατοχής και τη μεγιστοποίηση της τουρκικής επιρροής και ελέγχου επί της Κύπρου». Το Υπουργείο Εξωτερικών προσθέτει ότι: «η παράνομη υδατική σύνδεση συνιστά ακόμα ένα κατοχικό τετελεσμένο, το οποίο επισυμβαίνει μάλιστα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη φάση στη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού προβλήματος. Η Τουρκία με το έργο αυτό ενισχύει την παρουσία της στα κατεχόμενα, όχι μόνο με τη διατήρηση της κυριότητας του νερού το οποίο θα μεταφέρεται στην Κύπρο αλλά και με την υπαγόρευση των όρων για τη διαχείρισή του».

Η σημασία της Κύπρου

Ο παράνομος αγωγός, που η Τουρκία κατασκεύασε για να μεταφέρει παράνομα νερό στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, εντάσσεται στους στρατηγικούς σχεδιασμούς μακράς πνοής της Τουρκίας. Ο τέως Πρωθυπουργός της χώρας Νταβούτογλου στο γνωστό βιβλίο του, «Στρατηγικό Βάθος. Η Διεθνής θέση της Τουρκίας» (Εκδόσεις «Ποιότητα», Αθήνα 2010), επισημαίνει: «Η σημασία του Κυπριακού από την οπτική της Τουρκίας μπορεί να μελετηθεί κατά βάση σε δύο κύριους άξονες: Ο πρώτος προκύπτει από την ιστορική ευθύνη της Τουρκίας για την εμπέδωση της ασφάλειας της μουσουλμανικής τουρκικής κοινότητας της νήσου και είναι ένας άξονας που έχει κοινωνικό χαρακτήρα. Γι’ αυτό τον λόγο η προστασία της τουρκικής κοινότητας της Κύπρου έχει μεγάλη σημασία. Ο δεύτερος σημαντικός άξονας του Κυπριακού ζητήματος είναι η σημασία της γεωγραφικής θέσης του νησιού από γεωστρατηγική άποψη. Ο άξονας αυτός καθ ́ εαυτόν είναι ζωτικής σημασίας ανεξάρτητα από το ανθρώπινο στοιχείο που βρίσκεται εκεί. Ακόμη κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος Τούρκος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα κυπριακό ζήτημα. Καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη σε ένα τέτοιο νησί που βρίσκεται στην καρδιά του ζωτικού της χώρου (…). Έτσι η Τουρκία είναι υποχρεωμένη από στρατηγική άποψη να ενδιαφέρεται για την Κύπρο πέραν του ανθρώπινου παράγοντα».

Παραβίαση συμφωνιών

Γίνεται αντιληπτό ότι με τον παράνομο αγωγό νερού προς το κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Τουρκία,

Πρώτο, αξιοποιεί τον υδάτινο χρυσό για να ενισχύσει την εξάρτηση των κατεχόμενων εδαφών και των Τ/κυπρίων και την ενσωμάτωσή τους από την Τουρκία.
Δεύτερο, τσιμεντώνει την κατοχή του βορείου τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά παραβίαση διεθνών συμφωνιών και ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Τρίτο, χρησιμοποιεί και τον παράνομο αγωγό νερού για να επιβάλει τις θέσεις της στην αναζητούμενη λύση του Κυπριακού προβλήματος, που εκκρεμεί εδώ και 42 χρόνια.
Τέταρτο, η μεταφορά νερού από την Τουρκία στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας επηρεάζει αμεσότατα τη σημαντική πτυχή του περιουσιακού και του εδαφικού, που αποτελούν αγκάθια στη διαδικασία των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού.
Πέμπτο, ενισχύει τη δημογραφική αλλοίωση των κατεχομένων και αναμένεται να διαφοροποιήσει αρνητικά τα οικονομικά, κοινωνικά, τουριστικά, αγροτικά και εθνικά δεδομένα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Εξάλλου, με βάση τη Συμφωνία-Πλαίσιο ανάμεσα στην τουρκική κυβέρνηση και το παράνομο καθεστώς στην κατεχόμενη Κύπρο, η οποία είχε υπογραφεί στις 20 Ιουλίου 2010 και εγκρίθηκε από το τουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο στις 8 Ιουνίου 2011, παρέχεται μία σειρά από ενδιαφέροντα στοιχεία:

• Η πώληση σε τρίτες χώρες (εννοεί μάλλον την Κυπριακή Δημοκρατία) θα γίνεται από την Τουρκία και το τ/κ ψευδοκράτος θα λαμβάνει κάποια ποσοστά.

• Η εισαγωγή του εξοπλισμού, των υλικών για το έργο, καθώς και οι εργάτες που έχουν εργασθεί μεταφέρθηκαν από την Τουρκία.

• Η γη απ’ όπου περνά ο αγωγός βρίσκονται στην κυριότητα της Τουρκικής Δημοκρατίας (όσον αφορά τον αγωγό στη χώρα αυτή) και υπό την κατοχή τους, όσον αφορά το βόρειο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι Ερντογάν και Νταβούτογλου έχουν προσκαλέσει τον Τ/κύπριο ηγέτη Ακιντζί και τους υπόλοιπους του κατοχικού καθεστώτος στα εγκαίνια που έγιναν τόσο στη Μερσίνα (στην Τουρκία) όσο και στα Πάναγρα, στην κατεχόμενη Κύπρο.

Υδρολογικός ηγεμόνας

Κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει την στρατηγική σημασία και αξία της Τουρκίας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο τέως πρωθυπουργός της χώρας Νταβούτογλου, ως στενός σύμβουλος του προέδρου Ερντογάν, σχεδίασε την «πολιτική μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες, με νεο-Οθωμανικό όραμα η Τουρκία να καταστεί περιφερειακή και στη συνέχεια παγκόσμια δύναμη. Αυτή η πολιτική φαίνεται να αποτυγχάνει και να έχει μετεξελιχθεί σε «πολιτική πολλαπλών προβλημάτων», αφού η Τουρκία βρίσκεται σε κρίση, αντιπαράθεση ή και σύγκρουση με όλες τις χώρες της περιοχής (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος, Λιβύη, Αρμενία, Συρία, Ιράκ, Ιράν, ακόμα και με τη Ρωσία), παρά τα κάποια ανοίγματα που έγιναν τους τελευταίους μήνες προς τη Ρωσία και το Ισραήλ.

Η Τουρκία επιδιώκει να αναδειχθεί σε υδρολογικό ηγεμόνα της περιοχής, εκμεταλλευόμενη και αξιοποιώντας πολιτικά και άλλως πως τα νερά του Τίγρη και του Ευφράτη. Με αποτέλεσμα να προκληθούν, στη δεκαετία του 1990 τριβές με τη Συρία και το Ιράκ εξαιτίας της απομείωσης της ροής των ποταμών προς τις δύο αυτές χώρες. Το Ιράκ κατηγόρησε την Τουρκία ότι παραβιάζει μεταξύ τους συμφωνία για το διαμοιρασμό των νερών και ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός Ντεμιρέλ φέρεται να δήλωσε: «Ούτε η Συρία ούτε το Ιράκ δικαιούνται να έχουν οποιεσδήποτε διεκδικήσεις στους ποταμούς της Τουρκίας, όπως η Άγκυρα δεν έχει οποιεσδήποτε διεκδικήσεις στο πετρέλαιό τους. Είναι ζήτημα κυριαρχίας. Έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε ό,τι μας αρέσει. Οι πηγές νερού ανήκουν στην Τουρκία, οι πετρελαιοπηγές είναι δικές τους. Δεν λέμε ότι μοιραζόμαστε τις πετρελαιοπηγές τους και δεν μπορούν να πουν ότι μοιράζονται τις πηγές μας νερού».

Τα τελευταία χρόνια με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό η γη πλήττεται από καταστροφικούς τυφώνες, τσουνάμι και καταρρακτώδεις βροχές. Σε άλλες χώρες σημειώνονται φοβερές καταστροφές από πλημμύρες, κατολισθήσεις, υπερχείλιση ποταμών και άλλες χώρες υποφέρουν από χρόνια ξηρασία και ανεπάρκεια νερού. Χιλιάδες φράγματα έχουν κατασκευαστεί σε πολλές περιοχές, ενώ σε περιοχές με ξηρασία εξορύσσονται πηγάδια, για να αντλήσουν τα υπολείμματα υπόγειων νερών. Η στάθμη των υπόγειων ταμιευτήρων έχει μειωθεί δραστικά και δραματικά. Παρατηρείται ένα διαρκώς μεγεθυνόμενο ανισοζύγιο ύδατος. Εκείνοι που το έχουν άφθονο και εκείνοι που το στερούνται.

Οι μεγάλες δυνάμεις και η Ευρωπαϊκή Ένωση καλούνται να αναζητήσουν τρόπους και μέσα για διαχείριση, εξοικονόμηση και όσο το δυνατόν δίκαιη κατανομή του νερού. Είναι το πολυτιμότερο αγαθό, επειδή είναι συνώνυμο της ζωής. Αφορά, όμως, και την παγκόσμια ασφάλεια και ειρήνη, την πρόοδο και ευημερία των λαών και τις διακρατικές και διεθνείς σχέσεις. Κάποτε ο Κλεμανσώ είχε πει: «Μια σταγόνα πετρελαίου αξίζει όσο μια σταγόνα αίματος». Να μη φτάσουμε σήμερα στο σημείο να υποστηρίζεται πως μια σταγόνα νερού αξίζει όσο μια σταγόνα αίματος.

Σάββας Ιακωβίδης*

Δημοσιουγράφος, πτυχιούχος της Ανώτατης Σχολής Δημοσιογραφίας
του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λίλλης της Γαλλίας.
Μάστερ σε Διεθνείς Σχέσεις και Ευρωπαϊκές Σπουδές του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

ΠΗΓΗ: Περιοδικό «ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ» Τεύχος 37/2016

Σημειώσεις:

www.theguardian.com › Environment › Water

www.newsweek.com/…/world-will-soon-be-war-over-water-324328.htm..

www.usnews.com/…/02/…/the-next-big-wars-will-be-fought-over-water

http://nationalinterest.org/feature/water-wars-the-next-great-driver-global-conflict-13842

http://www.dni.gov/files/documents/Special%20Report_ICA%20Global%20Water%20 Security.pdf

http://www.wri.org/blog/2015/08/ranking-world%E2%80%99s-most-water-stressed- countries

www.salon.com/…/could_water_supplies_provoke_world_war_iii_partn… foreignpolicy.com/2014/09/18/water-wars/

http://www.sigmalive.com/simerini/columns/antistaseis/276460/to-nero-tis-katoxis-os- tourkiko-geostratigiko-oplo

http://www.philenews.com/el-gr/eidiseis-politiki/39/281902/pente-anatropes-apo-to-nero- ston-aera-oi-synomilies#sthash.Pjsh7yEd.dpuf

http://www.cceia.unic.ac.cy/index.php?option=com_content&task=view&id=476&Itemid= 476