5/2/2024
γράφει ο Μάριος Πούλλαδος
Η κίνηση «stealth» της Βικτώρια Νούλαντ στον Ερντογάν, το win-win για τη Μόσχα και ο παράγοντας Κούρδοι
«Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να ξαναδεχτούν την Τουρκία στο πρόγραμμα F-35 εάν η Άγκυρα αντιμετωπίσει τις επιφυλάξεις της Ουάσιγκτον σχετικά με το σύστημα αεράμυνας S-400 που απέκτησε από τη Ρωσία», σύμφωνα με την αναπληρώτρια Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτώρια Νούλαντ. Η Αμερικανίδα αξιωματούχος επισκέφτηκε την Τουρκία μετά το πράσινο φως που άναψε για αποδοχή της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ως αντάλλαγμα η Ουάσιγκτον ενέκρινε την πώληση μαχητικών F-16 στην Τουρκία, ενώ παράλληλα εγκρίθηκε η πώληση 40 F-35 στην Ελλάδα. Οι τουρκικές Αρχές έχουν ήδη απορρίψει την πρόταση, με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να τονίζει ότι η αγορά ήταν «τελειωμένη συμφωνία (done deal)». Ο επικεφαλής της τουρκικής στρατιωτικής βιομηχανίας Χαλούκ Γκοργκούν δήλωσε στη συνέχεια ότι η χώρα του «κατασκευάζει συστήματα αεράμυνας» από μόνη της, υποστηρίζοντας ότι «δεν χρειαζόμαστε S-300 [ή] S-400».
Η Τουρκία αποβλήθηκε από την κοινοπραξία που κατασκευάζει τα F-35 το 2020 βάσει του νόμου Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA), εξαιτίας της αγοράς των ρωσικών S-400. Αναμενόταν να παραλάβει 100 αεροσκάφη F-35 και είχε μάλιστα καταβάλει μια προκαταβολή ύψους 1,4 δις δολαρίων για το πρόγραμμα. Το σύστημα πυραύλων εδάφους-αέρος (SAM) S-400 πιστεύεται ότι ανιχνεύει stealth, ενώ το F-35, επίσης, διαθέτει προηγμένη ηλεκτρονική νοημοσύνη (ELINT) που μπορεί να αναγνωρίσει τις εκπομπές του ραντάρ, καθιστώντας τα δύο αμοιβαία ευάλωτα οπλικά συστήματα.
Πάντως διπλωματικοί κύκλοι από το τουρκικό ΥΠΑΜ αφήνουν να διαρρεύσει στα τουρκικά ΜΜΕ πως, «σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν κάποιες ελληνικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, η προμήθεια και ο εκσυγχρονισμός 16 αεροσκαφών δεν υπόκειται σε καμία προϋπόθεση». Στο ερώτημα εάν συνεχίζεται η ζήτηση των Eurofighter, οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η συζήτηση συνεχίζεται και ότι αναμένεται θετική προσέγγιση από τη Γερμανία, μιαν από τις χώρες της κοινοπραξίας.
Η αγωνία για αλλαγή ισορροπίας ισχύος
Τούρκοι αναλυτές παραδέχονται πως η πώληση των F-35 από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ελλάδα αλλάζει δραματικά την ισορροπία δυνάμεων στη Μεσόγειο, με την πλάστιγγα να γέρνει σταθερά προς την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες συνήθως ακολουθούν μια πολιτική στη βάση της περιφερειακής ισορροπίας ισχύος, στη παρούσα συγκυρία αισθάνονται πιο άνετα να διαταράξουν αυτήν την ισορροπία, όσο περισσότερο η Τουρκία συνεχίζει την προβληματική της στάση. Ο εκβιασμός εκ μέρους της Άγκυρας για έγκριση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα τα F-16 δεν περνάει απαρατήρητος από το λεγόμενο «Βαθύ Κράτος» στις ΗΠΑ, αλλά ούτε και από το εβραϊκό λόμπι.
Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι η στρατιωτική ισορροπία στη Μεσόγειο γέρνει προς την Ελλάδα, η Τουρκία νιώθει ήδη μιαν αμηχανία και η τακτική καρότο-μαστίγιο της Νούλαντ προβληματίζει ακόμη περισσότερο την Άγκυρα.
Τα μυστικά των F-35 και των S-400
Σε καθαρά στρατιωτικό επίπεδο, εάν η Ελλάδα χρησιμοποιήσει τα stealth μαχητικά της, η Άγκυρα θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το σύστημα S-400, το οποίο θα μπορούσε να αποκαλύψει τα stealth μυστικά των F-35. Tα ίδια μυστικά μπορεί να διαρρεύσουν και στην περίπτωση που η Τουρκία αποκτήσει F-35.
Επί του παρόντος, ο Ερντογάν, παρά τους κατά καιρούς λεονταρισμούς, συμμορφώνεται με τις υποδείξεις των ΗΠΑ και διατηρεί τους S-400 απενεργοποιημένους.
Αν υποθέσουμε ότι η Τουρκία δεν δεχτεί την προσφορά των ΗΠΑ. Δεν επιθυμήσει επανένταξη στο πρόγραμμα F-35 και απλώς αποφασίσει να βασιστεί στο ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400 για να αμφισβητήσει τα ελληνικά F-35. Αυτό σημαίνει ότι τα stealth μαχητικά σίγουρα θα μπορούσαν να βρεθούν ενώπιον προκλήσεων. Την ίδια ώρα ωστόσο και αυτά θα συγκέντρωναν ενδεικτικά ELINT για τους S-400. Αξιωματούχοι από το Γραφείο Κοινού Προγράμματος F-35 (JPO) και τη Lockheed Martin μπορούν να έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων υπολογιστών αποστολών των ελληνικών F-35 για σημαντικό χρονικό διάστημα, καθώς η προμήθεια περιλαμβάνει επίσης εκπαίδευση προσωπικού, εξυπηρέτηση και υλικοτεχνική υποστήριξη.
Επιπλέον, τα ελληνικά F-35 θα είχαν μεγαλύτερες δυνατότητες ELINT και ηλεκτρονικού πολέμου (EW) εάν ήταν οι παραλλαγές Technology Refresh-3 (TR-3) και Block 4. Μένει τώρα να δούμε πώς θα διαχειριστεί η Τουρκία τη «βόμβα-δώρο» των ΗΠΑ. Ενόψει μάλιστα και της συνάντησης Πούτιν-Ερντογάν στις 12 Φεβρουαρίου.
«Η ισχύς δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα»
Η απεγνωσμένη επιδίωξη απόκτησης αεροσκαφών από την Άγκυρα απορρέει από μιαν «αντίληψη εξωτερικής απειλής» ή, με άλλα λόγια, μιαν «αμυντική αναγκαιότητα», με την αντιπολίτευση να ισχυρίζεται ότι στερείται στρατιωτικής και πολιτικής λογικής.
Η αγωνία και ο αγώνας της ισλαμικής Κυβέρνησης AKP για απόκτηση αεροσκαφών, που απαιτούν στρατιωτικές δαπάνες αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων, απορρέει από την ανάγκη εκπλήρωσης των νεο-οθωμανικών «ιμπεριαλιστικών» και «αλυτρωτικών» αξιώσεων του Ερντογάν. Αυτός ο αλυτρωτισμός άλλοτε εκφράζεται με όρους «Εθνικού Συμφώνου (Misakı Milli)» κι άλλοτε ως «Ισλαμική Αδελφότητα».
Αυτό διατυπώθηκε ξεκάθαρα και εκτενώς από τον Ερντογάν στη 14η Διάσκεψη των Πρεσβευτών, όπου στην ομιλία του προς τους ξένους εκπροσώπους της Τουρκίας είπε: «Εργαζόμαστε ακούραστα για να διασφαλίσουμε ότι η σκιά της ένδοξης σημαίας μας, που ενσταλάζει εμπιστοσύνη και ειρήνη σε όσους την βλέπουν, θα τυλίξει ολόκληρο τον κόσμο. Η αρχή μας είναι πολύ σαφής: η Τουρκία, που βρίσκεται στην καρδιά τριών ηπείρων, δεν μπορεί απλώς να παρακολουθεί τα γεγονότα από τις κερκίδες. Το να είμαστε δυνατοί στο πεδίο και στο τραπέζι δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα για εμάς […] Μας ενδιαφέρει να προστατεύσουμε τα συμφέροντα της Τουρκίας χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα διπλωματίας, τόσο στοιχεία σκληρής όσο και ήπιας ισχύος».
Ο παράγοντας Κούρδοι
Για τον Ερντογάν, ο εκσυγχρονισμός του εναέριου στόλου, είτε αυτά είναι F-16 ή F-35, είναι απαραίτητος για τη διατήρηση της αεροπορικής υπεροχής στην περιοχή, για να διαμορφώσουν ή ακόμη να διαταράξουν τη δυναμική στο Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία, το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Κούρδοι πολιτικοί εκτιμούν ότι η Άγκυρα αντιλαμβάνεται την πιο κρίσιμη απειλή όχι στα έθνη-κράτη, αλλά στην πιθανή ενοποίηση των κουρδικών δυνάμεων σε όλο το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία και την Τουρκία. «Η πρόσθετη αεροπορική δύναμη δεν απαιτείται τόσο για να αποτρέψει τα περιφερειακά κράτη, τα οποία η Άγκυρα του Ερντογάν έχει ήδη εξισορροπήσει και καταστείλει, αλλά για να αποτρέψει τους Κούρδους από την άσκηση του δικαιώματός τους στην αυτοδιάθεση». Η Άγκυρα βιάζεται να ενισχύσει τον εναέριο μαχητικό στόλο της, με στόχο να κρατήσει τους Κούρδους κάτω από τη διαρκή σκιά των φτερών της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας και εντός της εμβέλειας των drones της. Αντί για άμεσες χερσαίες επιθέσεις, επιδιώκει να υπονομεύσει τις φιλοδοξίες των Κούρδων για ίδρυση κουρδικού κράτους.
Όλα τα πιο πάνω θα πρέπει να συνυπολογιστούν από τους υπεύθυνους χάραξης και λήψης αποφάσεων σε Αθήνα και Λευκωσία, τόσο σε πολιτικό όσο και στρατιωτικό επίπεδο, προκειμένου να ερμηνεύεται ορθά και πολυδιάστατα η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας.
ΠΗΓΗ:http://simerini.sigmalive.com/article/2024/2/5/to-megalo-paikhnidi-piso-apo-anagke-tourkias-gia-f-16-kai-f-35/
