Το ζήτημα της υποθαλάσσιας ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας έχει έρθει δυναμικά στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου τις τελευταίες εβδομάδες, με πληθώρα απόψεων να εκφράζονται σχετικά με τις προοπτικές και τις προκλήσεις του έργου. Κεντρικό στοιχείο των συζητήσεων αποτελεί η εμπορική διάσταση του έργου, καθώς και οι γεωπολιτικές προεκτάσεις του, με κάποιους να θέτουν το ερώτημα αν η Τουρκία θα επιτρέψει τελικά την υλοποίησή του.

Στο παρόν στάδιο, ο Κύπριος καταναλωτής πληρώνει ένα από τα υψηλότερα τιμολόγια ηλεκτρισμού στην Ευρώπη. Κάθε χρόνο, περίπου 2.5 δισεκατομμύρια ευρώ από το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας διοχετεύονται στην αγορά καυσίμων για ηλεκτροπαραγωγή. Η υλοποίηση της υποθαλάσσιας διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας αναμένεται να μειώσει σημαντικά αυτά τα κόστη. Η διασύνδεση θα επιτρέψει στην Κύπρο να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια από φθηνότερα και πιο αποδοτικά ενεργειακά συστήματα. Ως αποτέλεσμα, θα υπάρξει αισθητή μείωση στα τιμολόγια ηλεκτρισμού για τους Κύπριους καταναλωτές, συμβάλλοντας στην οικονομική ανακούφιση και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Μια σημαντική εξέλιξη ήταν η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη, κατά την οποία έγινε αποδεκτή η ανάληψη ευθύνης από τον ΑΔΜΗΕ και την ελληνική κυβέρνηση για το έργο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το κόστος που θα επιμεριστούν οι καταναλωτές σε περίπτωση διακοπής ή μη λειτουργίας του έργου θα κατανέμεται εξίσου μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας (50-50).

Η υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας δεν αποτελεί μόνο ένα τεχνικό έργο, αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό και ενεργειακό πλαίσιο, με σημαντικές προεκτάσεις για την περιοχή. Το έργο της διασύνδεσης απολαύει τεράστιας στήριξης από τον ευρωατλαντικό παράγοντα, καθώς εξυπηρετεί δύο βασικές πολιτικές κατευθύνσεις της ΕΕ.

Οι δηλώσεις τόσο του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, κατά την πρόσφατη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, όσο και του Ισραηλινού Υπουργού Ενέργειας, Eli Cohen, έχουν καταδείξει τη γεωπολιτική σημασία του έργου. Ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης έκανε σαφές ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την υλοποίηση της διασύνδεσης, τόσο από τεχνικής όσο και από γεωπολιτικής άποψης, ενώ ο Cohen τόνισε τη σημασία του έργου για την ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.

Είναι γνωστές οι αντιδράσεις της Τουρκίας σε παρόμοια έργα, ιδιαίτερα όταν αυτά αγγίζουν την κυπριακή πραγματικότητα. Υπενθυμίζονται χαρακτηριστικά οι δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας κατά την περίοδο της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος είχε προειδοποιήσει ότι η αντίδραση της Τουρκίας θα ήταν “άνευ ορίων”. Τελικά, όπως φάνηκε, η κυπριακή ένταξη στην ΕΕ ολοκληρώθηκε χωρίς ουσιαστικά προβλήματα, καθώς εμπλεκόμενα συμφέροντα, που ευνοούσαν τη συμμετοχή της Κύπρου στην Ευρώπη, περιόρισαν τις τουρκικές ενέργειες. Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει το πώς γεωπολιτικά συμφέροντα μπορούν να καθορίσουν την επιτυχία τέτοιων έργων.

H γεωστρατηγική σημασία του έργου της υποθαλάσσιας ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας είναι αδιαμφισβήτητη. Σε μια εποχή κατά την οποία η ενεργειακή ασφάλεια και η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες για την Ευρώπη, το συγκεκριμένο έργο προσφέρει στην Κύπρο μια μοναδική ευκαιρία να αναβαθμίσει τη θέση της στο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο. Η διασύνδεση αυτή θα επιτρέψει τη σταθερότερη και πιο ασφαλή ενεργειακή τροφοδότηση, μειώνοντας την εξάρτηση από εξωτερικούς παράγοντες και ενισχύοντας τη σταθερότητα στην περιοχή.

*Αναπληρωτής Καθηγητής, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήμιο Frederick

ΠΗΓΗ:https://simerini.sigmalive.com/article/2024/9/15/upothalassia-diasundese-kuprou-elladas-katalutes-gia-energeiake-asphaleia-kai-periphereiake-statheroteta/