19 Νοεμβρίου 2024
γράφει ο Δρ. Νίκος Ερρ. Ιωάννου*
Από το κινηματογραφικό έργο «Ο Ατσίδας» παρέμεινε και διεδόθη το περίφημο «στρίβειν δια του αρραβώνος».
Δεν έχω αρμοδιότητα να κάνω ετεροχρονισμένη κριτική και ανάλυση του έργου, αλλά όλοι σίγουρα θα θυμούνται πως, το ψέμα, η αναβλητικότης και η παραλλαγή δεν μπορούν να επιτυγχάνουν επ’ αόριστον.
Αυτές τις μέρες με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την εισβολή και κατοχή της Κύπρου, αποδεσμεύτηκαν επιλεγμένα έγγραφα της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (τότε ΚΥΠ) σχετικά με τις δραστηριότητες εκείνων των ημερών.
Πριν επιχειρήσω μία πρώτη αξιολόγηση της κινήσεως, θα ήθελα να ασχοληθώ λίγο με το καθεστώς των λεγομένων απορρήτων. Εξυπακούεται πως πολλά θέματα δικαιούνται και χρήζουν προστασίας από την έκθεση σε κοινή γνώση για άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα.
Ένεκα τούτου κάποια δημοκρατικά κράτη κυρίως της Δύσεως, αποδεσμεύουν έγγραφα ιστορικού ενδιαφέροντος σε 10, 20 50 ή 100 χρόνια ανάλογα με το εκτιμώμενο συμφέρον ή την επαπειλούμενη ζημιά στο Έθνος.
Συνηθίσαμε να μαθαίνουμε κρίσιμες πληροφορίες για τα Εθνικά μας θέματα από τα κατά καιρούς αποδεσμευμένα αρχεία του Foreign Office του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς και των ΗΠΑ.
Στην πατρίδα μας, Ελλάδα και Κύπρο, τα κρατικά αρχεία παραμένουν ερμητικά κλειστά και εύλογα υπάρχει υπόνοια ότι μπορεί να έχουν αλλοιωθεί ή εξαφανιστεί.
Κλασσικό παράδειγμα ο λεγόμενος «Φάκελος της Κύπρου» ο οποίος από προσδοκώμενη πηγή αληθείας, πληροφορήσεως και εθνικού παραδειγματισμού, κατέληξε μνημείο υποκρισίας, προαποφασισμένων συμπερασμάτων από προκατειλημμένους εντολοδόχους και επί της ουσίας τροφή για διατήρηση του διχασμού.
Η πρώτη θετική διάθεση από την αναγγελία αποδεσμεύσεως των ειρημένων εγγράφων της κρίσιμης περιόδου Ιουλίου-Αυγούστου 1974, δυστυχώς ακυρώνεται από την προφανώς κατευθυνόμενη επιλεκτική αποκάλυψη εγγράφων.
Πάντως, είναι μία καλή αρχή, υπό την προϋπόθεση πως θα θεσπιστεί ένα πλαίσιο συντεταγμένης υπερκομματικής με σαφείς προδιαγραφές κοινοποίησης απορρήτων εγγράφων σε τακτά διαστήματα.
Αυτό μπορεί πραγματικά να μας βοηθήσει να γνωρίσουμε τα λάθη του παρελθόντος και να γίνουμε καλύτεροι.
Το αντίθετο θα γίνει, αν εγκαινιαστεί ο θεσμός επί της αρχής του «αποκρύπτειν δια των αποκαλύψεων»…..
*Καρδιολόγος