6/1/2025
γράφει ο Ανδρέας Πιμπίσιης
Απρόσεκτη ορολογία από πλευράς Κόλιν Στιούαρτ, αμφισβήτηση προσέγγισης, μεθοδολογίας και ευρημάτων είναι ορισμένα από τα όσα καταγράφονται στις σημειώσεις που κράτησε η κυπριακή κυβέρνηση διαβάζοντας τις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, και ειδικότερα την έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
Στις συναντήσεις που είχαν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο Υπουργός Εξωτερικών, με τον Κόλιν Στιούαρτ, είχαν από αντιληφθεί και ούτε λίγο ούτε πολύ περίμεναν ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα κινείτο το περιεχόμενο της έκθεσής του, κυρίως σε σχέση με τα όσα καταγράφει για την κατάσταση επί του εδάφους και κατά μήκος της νεκρής ζώνης.
Επισήμως η Λευκωσία προτίθεται να τοποθετηθεί στα μέσα Ιανουαρίου (γύρω στις 16 του μήνα υπολογίζεται), όταν οι δύο εκθέσεις θα κυκλοφορήσουν ως επίσημα έγγραφα των Ηνωμένων Εθνών. Η κυπριακή κυβέρνηση εκτιμάται ότι θα αφήσει να διαφανεί η αμφισβήτηση της προσέγγισης του ειδικού αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Μια προσέγγιση η οποία οδηγεί στα συγκεκριμένα ευρήματα.
Θέση της Λευκωσίας είναι πως δεν θα απολογηθεί επειδή είναι σε άμυνα η Κυπριακή Δημοκρατία και λαμβάνει εκείνα τα μέτρα που απαιτούνται για την προστασία των πολιτών της από την επιθετική διάταξη της Τουρκίας, η οποία συνεχίζει να κατέχει ένα σημαντικό τμήμα της νήσου. Είναι επίσης ξεκάθαρο πως η κυπριακή κυβέρνηση δεν θα διαφοροποιήσει την αμυντική και αποτρεπτική ικανότητα των ενόπλων της δυνάμεων προκειμένου «να ικανοποιηθούν» οι αναφορές σε μια έκθεση που ετοίμασε ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στο νησί.
Σε κάθε περίπτωση εκείνο που κρατά αυτή τη στιγμή η Λευκωσία είναι πως η θητεία της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στο νησί ανανεώνεται για ακόμα ένα χρόνο. Απ’ εκεί και πέρα τα όσα αναφέρονται στην έκθεση για την ΟΥΦΝΙΚΥΠ θα απαντηθούν αλλά είναι ξεκάθαρο πως δεν θα καθορίσουν το modus operandi επί του εδάφους και σ’ ό,τι έχει να κάνει με την προστασία των ελεύθερων περιοχών από μια πιθανή νέα τουρκική επιθετική ενέργεια.
Στην έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ τα ενοχλητικά για την κυπριακή κυβέρνηση εντοπίζονται στις εξής αναφορές:
- Η εγκατάσταση στρατιωτικών συστημάτων επιτήρησης κατά μήκος της νεκρής ζώνης, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η ΚΔ διέθετε 31 πύργους επιτήρησης, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν από το 2023, 8 από τους οποίους ήταν εξοπλισμένοι με κάμερες. Οι τουρκικές δυνάμεις εγκατέστησαν 4 επιπλέον θέσεις καμερών, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός να είναι σε 114.
- Η αποστολή παρατήρησε επίσης έναν συνεχιζόμενο υψηλό αριθμό παραβιάσεων «κινήσεις προς τα εμπρός» από το στρατό και των δύο πλευρών που υποδηλώνουν τη διάβρωση του σεβασμού της εντολής της αποστολής στη νεκρή ζώνη. Η ΕΦ σε 4 περιπτώσεις «κινήθηκε προς τα εμπρός» για αν απωθήσει αιτητές ασύλου στη νεκρή ζώνη, μαζί με την μονάδα της αστυνομίας για την μετανάστευση. Οι τουρκικές δυνάμεις διέπραξαν 6 παραβιάσεις ισχυριζόμενες ότι οι προσωρινοί καταυλισμοί για μετανάστες με τον ισχυρισμό ότι αυτοί βρίσκονται σε έδαφος που ελέγχουν.
- Κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, καμιά από τις δύο πλευρές δεν έλαβε σημαντικά μέτρα για να αντιστρέψει την πορεία των προηγούμενων σοβαρών παραβιάσεων εντός και γύρω από τη νεκρή ζώνη.
- Η αποστολή (ΟΥΝΦΙΚΥΠ) συνέχισε να παρατηρεί την απόκρυψη στρατιωτικών θέσεων μέσα σε μη στρατιωτικές δομές από τους Ελληνοκύπριους, με πιο πρόσφατο παράδειγμα ένα ίδρυμα στην άκρη της νεκρής ζώνης στη Λευκωσία. Το ίδρυμα εξήγησε ότι έλαβε οδηγίες από το υπουργείο Άμυνας να ενσωματώσει ενισχυμένες θύρες βολής στο περιμετρικό του τείχος. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ συνέχισε να διαμαρτύρεται για την πολιτική αυτή προς τις αρχές της ΚΔ, η οποία όχι μόνο θεωρείται στρατιωτική παραβίαση και θολώνει επικίνδυνα τα όρια μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Επίσης γίνεται αναφορά στα προβλήματα επικοινωνίας με την ειδική μονάδα καταπολέμησης της παράνομης εισόδου μεταναστών μέσω της νεκρής ζώνης. Ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην έκθεση που αφορά τις δραστηριότητες της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο, ο Κόλιν Στιούαρτ επιλέγει να αναφερθεί ευρύτερα στο πως οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας αντιμετώπισαν το προηγούμενο διάστημα τις μεταναστευτικές ροές και κυρίως προς την κατεύθυνση του Λιβάνου.
Ενώ γίνεται αναφορά σε push-backs προς το Λίβανο, δεν γίνεται καμιά αναφορά στις πολιτικές ενέργειες που είχαν γίνει προκειμένου να τερματιστούν οι ροές παράνομων μεταναστών προς την κατεύθυνση της Κύπρου. Η έκθεση καταγράφει όλα εκείνα τα οποία ο συγγραφέας της κρίνει ως αρνητικές ενέργειες των αρχών της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μιλά για γέφυρες: Ο ΓΓ ΟΗΕ, παρά το γεγονός ότι κάνει αναφορά στην Μαρία Άνχελα Ολγκίν αποφεύγει επιμελώς να πει οτιδήποτε για το «άδοξο τέλος» που είχε η αποστολή της και στέκεται σε κάποιες από τις επισημάνσεις της ως προς το πως θα προχωρήσει η διαδικασία στο Κυπριακό. Μεταξύ των εισηγήσεων που φαίνεται να πρότεινε η Ολγκίν τον Γκουτέρες είναι, όπως ο ίδιος αναφέρει στην έκθεσή του, και οι εξής:
- Ενθάρρυνση των ηγετών να εξετάσουν πως να γεφυρώσουν το χάσμα στις θέσεις τους και να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη ώστε να επιτρέψουν σε κινητικότητα που θα οδηγήσει σε διευθέτηση.
- Θα εξετάσεις την πορεία προς τα εμπρός μέσω μιας άτυπης και ευρύτερης συνάντησης με τις δύο πλευρές και τις εγγυήτριες δυνάμεις. Κάλεσε δε όλοςυ τους εμπλεκόμενους να προχωρήσουν σε προετοιμασία ώστε να διασφαλίσουν ότι η επόμενη εμπλοκή θα είναι ανοικτή και εποικοδομητική.
- Ενθαρρύνει τις δύο πλευρές να επιδείξουν πνεύμα συμβιβασμού όσον αφορά τις συζητήσεις σχετικά με τα σημεία διέλευσης.
- Και στις δύο εκθέσεις γίνεται αναφορά στον κανονισμό για την Πράσινη Γραμμή ο οποίος θεωρείται ως εμπόδιο στην ανάπτυξη του εμπορίου ανάμεσα στις δύο πλευρές στο νησί.
Κλείνοντας τις παρατηρήσεις του, στην έκθεση των Καλών Υπηρεσιών για το Κυπριακό, ο ΓΓ ΟΗΕ σημειώνει πως η κατάσταση στα Βαρώσια παραμένει αναλλοίωτη και υπενθυμίζεις τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για το θέμα και ιδίως τα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992). Συγχαίρει τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας για την προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας, και λαμβάνοντας υπόψη το σημαντικό ρόλο που έχουν και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις τους ενθαρρύνει «να παροτρύνουν τους δύο ηγέτες στην Κύπρο να εμπλακούν σε διάλογο και να αναζητήσουν μια αμοιβαία αποδεκτή πορεία προς τα εμπρός με την απαιτούμενη πολιτική βούληση, δημιουργικότητα και ανεκτικότητα σε συμβιβασμούς».
ΠΗΓΗ:https://www.philenews.com/politiki/article/1544190/ounfikip-i-lefkosia-amfisviti-tin-prosengisi-ke-ti-methodologia-stiouart/
