7 Mαι 2017
Του Κώστα Βενιζέλου
Η παραδοχή του υπουργού Εξωτερικών Γιαννάκη Κασουλίδη, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται αναθεώρηση της θέσης ότι μπορεί να ελέγξει την Τουρκία διά της ενταξιακής της πορείας, αποτελεί επιβεβαίωση της κατάρρευσης μιας στρατηγικής που διαμορφώθηκε τη δεκαετία του ’90.
Μια στρατηγική που ακολουθήθηκε από Αθήνα και Λευκωσία με δογματισμό και «θρησκευτική ευλάβεια». Το καθεστώς Ερντογάν, όπως εξήγησε ο ΥΠΕΞ ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, νοιάζεται ελάχιστα για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Ακόμη και πριν γίνει αυτή η διαπίστωση από τον ΥΠΕΞ, που δεν είναι τωρινή καθώς αποτελεί κοινό μυστικό τα τελευταία χρόνια, είχε αποδειχθεί πολλές φορές ότι η στρατηγική αυτή δεν απέδωσε. Αναδείχθηκε ως επιλογή που θα λειτουργούσε ως «καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού». Ακόμη και όταν για την εξημέρωση του «θηρίου» προσφέρονταν δώρα χωρίς να γίνονται από τουρκικής πλευράς βήματα, δεν είχε συζητηθεί θέμα αναθεώρησης. Δεν υπήρξε η τόλμη, ούτε και η διάθεση για επανεξέταση μιας πολιτικής που αντί να εξημερώνει το «θηρίο» το αποθράσυνε.
Η αδυναμία καθορισμού πολιτικής, είτε αυτή λέγεται νέα στρατηγική είτε φέρει άλλο τίτλο, είναι αποτέλεσμα των φοβικών συνδρόμων που κυνηγούν τη Λευκωσία από το 1974 και εντεύθεν και την οδηγούν να ανακαλύπτει «καταλύτες» για τη λύση, που είναι, ως αποδεικνύεται, κενού περιεχομένου, μηδενικής απόδοσης. Τι θα γίνει τώρα που μετά από σχεδόν δύο και πλέον δεκαετίες γίνεται αυτή η διαπίστωση; Χάθηκε ένα εργαλείο άσκησης πολιτικής που ποτέ δεν λειτούργησε. Θα αναζητηθεί ένας νέος καταλύτης; Θα μεταφέρουμε όλες τις ελπίδες στο φυσικό αέριο; Και πώς θα αξιοποιηθεί για να αποτελέσει καταλύτη; Θα προσφερθούν δώρα στην Τουρκία ως δέλεαρ για να συνεργασθεί; Κι αν πάρει τα δώρα και δεν συνεργασθεί; Υπάρχει, βέβαια, η θεωρία πως, εάν δεν δοθούν τα δώρα, αέριο δεν βγαίνει. Επί τούτου τι λένε οι εταιρείες;
Συνεπώς η αδυναμία καθορισμού πολιτικής που θα αποδίδει αποτελέσματα είναι «παιδική αρρώστια» του κυπριακού πολιτικού συστήματος, του πολιτικού προσωπικού. Η καλύτερη οδός, ήσυχη και χωρίς σκοτούρες, είναι η εμμονή στην πεπατημένη. Κανείς δεν αντιδρά, αλλά αποτελεί συνταγή αποτυχίας. Έχει αλλάξει το γίγνεσθαι, διαφοροποιήθηκαν τα δεδομένα, έχουν καταρρεύσει αυτοκρατορίες και καθεστώτα, άλλαξαν σύνορα, αλλά αυτό για τη Λευκωσία δεν σημαίνει τίποτε. Ερωτούν οι οπαδοί της όποιας λύσης: Και τι θα πουν οι ξένοι εάν τους ζητήσουμε αλλαγή πολιτικής; Εάν εξηγηθεί πως αυτό που ακολουθείτο δεν οδήγησε σε λύση, θα επιμένουν σε μια αδιέξοδη πορεία; Τι έχουν να κερδίσουν; Η δογματική επιμονή για διαχείριση της πολιτικής με όρους της δεκαετίας του ’70 είναι το φύλλο συκής της ηγεσίας αυτού του τόπου διαχρονικά.
Η ακολουθούμενη πολιτική απέτυχε γιατί δεν απέδωσε. Τα διλήμματα στην πολιτική δημιουργούν πίεση, πλην όμως, εδώ που φθάσαμε, οι επιλογές δεν είναι πολλές. Είτε θα αναζητηθεί μια νέα πολιτική με όποιο ρίσκο μπορεί να υπάρξει, είτε θα βυθιστούμε στη μιζέρια των πεπατημένων πολιτικών. Επιβάλλεται όπως με δημιουργική σκέψη και αποφασιστικότητα διαμορφωθεί στρατηγική για ανατροπή των κατοχικών δεδομένων. Η πεπατημένη οδηγεί στη διχοτόμηση, αν όχι σε χειρότερες και από αυτήν καταστάσεις, και δεν είναι θέμα ποιος θα αναλάβει την ευθύνη, αλλά πώς να αποτραπούν τα χειρότερα και πώς να δημιουργήσουμε διεξόδους για λύση (όχι την όποια λύση).
