16.07.2017 11:00
Δόνα Καπαρτή
Η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία ένα χρόνο πριν έφερε τα πάνω κάτω στο εσωτερικό της χώρας. Την ίδια ώρα οι κινήσεις του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων στο εξωτερικό, κάτι που δεν αποκλείεται να του στοιχίσει σε διπλωματικό επίπεδο. Προς το παρόν, όμως, απολαμβάνει την… επιτυχία της αποτυχίας του πραξικοπήματος, διεξάγοντας μια ευρεία εκστρατεία διώξεων, που έχει στόχο υποστηρικτές του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο η Άγκυρα θεωρεί εγκέφαλο της 15ης Ιουλίου.
Μια νύχτα που ξύπνησε τους κατοίκους των δύο μεγαλύτερων πόλεων της Τουρκίας από τον ήχο των μαχητικών αεροσκαφών τα οποία πετούσαν πάνω από τα σπίτια τους, τα πυρά από τα ελικόπτερα κατά διαδηλωτών που ήταν αντίθετοι στο πραξικόπημα και τα άρματα των πραξικοπηματιών. «Το Συμβούλιο της Ειρήνης» στη χώρα και με τη θέση ότι επιθυμεί να αποκαταστήσει τη δημοκρατία ανακοίνωσε ότι κατέλαβε την εξουσία. Ωστόσο, δεν έλαβε υπόψη την επίδραση που μπορεί να έχει ο Ερντογάν στους Τούρκους πολίτες. Η έκκληση του «Σουλτάνου» όχι μόνο δεν έπεσε στο κενό, αλλά «έστειλε» δεκάδες χιλιάδες πολίτες στους δρόμους.
Συλλήψεις… Διεθνούς Αμνηστίας
Η τουρκική κυβέρνηση απάντησε στο ιστορικό αυτό γεγονός με μεγάλες διώξεις. Μέχρι σήμερα πάνω από 50.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί και περισσότεροι από 150.000 αποπέμφθηκαν ή τέθηκαν σε διαθεσιμότητα. Η τουρκική αστυνομία συνέλαβε μέχρι και την επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας στην Τουρκία, Ίντιλ Έσερ. Η κράτηση της Έσερ, καθώς και εννέα άλλων στελεχών της Αμνηστίας έχει προκαλέσει συναγερμό σε διεθνές επίπεδο, αυξάνοντας τους φόβους ότι ο Ερντογάν καταστέλλει την ελευθερία της έκφρασης. Περισσότεροι από 240 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά το αποτυχημένο πραξικόπημα, με την Κυβέρνηση να ισχυρίζεται πως τα μέτρα ασφάλειας (μεταξύ άλλων και οι εν λόγω συλλήψεις) είναι απαραίτητα, λόγω της σοβαρότητας των απειλών που αντιμετωπίζει η Τουρκία.
Ο αντίκτυπος στην Ευρώπη
Για πολλούς, ο Τούρκος Πρόεδρος βρίσκεται στο απόγειο της εξουσίας του. Ο στρατός αναμορφώθηκε πλήρως και μετά το δημοψήφισμα του Απριλίου ο Τούρκος Πρόεδρος είδε τις εξουσίες του να ενισχύονται, έχοντας την ευχέρεια -θεωρητικά- να παραμείνει στην κορυφή της Κυβέρνησης ώς το 2029. Ωστόσο, σοβαρά ερωτήματα παραμένουν για την ταυτότητα των πραξικοπηματιών, με την Άγκυρα να μην πείθει τις δυτικές πρωτεύουσες. Ήταν επόμενο, συνεπώς, ότι η εξέλιξη αυτή θα προκαλούσε διπλωματικές εντάσεις. Πριν από το δημοψήφισμα του Απρίλη, είχε εξαπλωθεί στην Ευρώπη μια ανησυχία σχετικά με την πρόθεση Τούρκων υπουργών να έρθουν στην ήπειρο αναζητώντας ψήφους. Αρκετές συγκεντρώσεις είχαν ακυρωθεί στη Γερμανία, ενώ ένταση είχε παρατηρηθεί και ανάμεσα σε Άγκυρα-Άμστερνταμ αλλά και Βιέννη. Το φαινόμενο αυτό έκανε εκ νέου την εμφάνισή του πριν από μερικές ημέρες, όταν η Αυστρία απαγόρευσε την είσοδο στον Τούρκο Υπουργό Οικονομικών, Nihat Zeybekci, να εισέλθει στη χώρα για να παρευρεθεί σε εκδήλωση για την επέτειο του αποτυχημένου πραξικοπήματος στην Τουρκία. Σε παρόμοια κίνηση προέβη η Ολλανδία, η οποία πριν από μερικές ημέρες ανακοίνωσε ότι ο αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Τουρκίας, Τουγρούλ Τουρκές, δεν ήταν ευπρόσδεκτος να επισκεφθεί τη χώρα.
Ο «χαλαρός» Ερντογάν
Δεν αρκούσε το μπλόκο αξιωματούχων της Τουρκίας στην Ευρώπη, η απόφαση που πήρε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων οδήγησε τη σχέση αυτή σε ακόμη πιο δύσβατα μονοπάτια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την αναστολή των εν λόγω διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, αν η χώρα προχωρήσει στη συνταγματική αναθεώρηση που προβλέπει την ενίσχυση των εξουσιών του Προέδρου της, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, ωστόσο, απάντησε μία εβδομάδα μετά, μέσα από συνέντευξη στο BBC, όπως τον έχουμε συνηθίσει: «H EE σπαταλάει τον χρόνο μας και δεν είναι απαραίτητη για μας». Ο Ερντογάν στη συνέντευξή του τόνισε, επίσης, ότι η Τουρκία είναι ικανή να σταθεί μόνη της στα πόδια της. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι απαραίτητη για εμάς … Είμαστε χαλαροί».
«Η ίδια Ε.Ε. όχι μόνο δεν μας προσκαλεί στις Συνόδους της – αλλά σπαταλά και τον χρόνο μας. Έτσι έχουν τα πράγματα αυτήν τη στιγμή», είπε. Αναφερόμενος στη στάση του τουρκικού λαού, ανέφερε πως η πλειονότητα των Τούρκων «δεν θέλει πια την Ε.Ε.» και θεωρεί ότι η προσέγγισή της προς την Τουρκία είναι ανειλικρινής, με τον ίδιο να δηλώνει πως η χώρα του θα συνεχίσει να είναι «ειλικρινής» με την Ε.Ε., προειδοποιώντας, μάλιστα, πως αυτό θα διαρκέσει «για λίγον καιρό ακόμη». Όταν η συζήτηση έφτασε στο θέμα των παράνομων φυλακίσεων δημοσιογράφων, ο Ερντογάν απέρριψε τα περί φυλακίσεως 150 δημοσιογράφων, ισχυριζόμενος πως μόλις δύο άνθρωποι με δημοσιογραφικές κάρτες παραμένουν στη φυλακή.
Γκιουλέν εδώ και τώρα
Είναι φανερό πως η Άγκυρα αντιδρά με θυμό στις επικρίσεις της Ε.Ε. για τον περιορισμό των ελευθεριών, ζητώντας επανειλημμένα από τις ΗΠΑ την έκδοση του Γκιουλέν. Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος της Τουρκίας έκανε λόγο προ ημερών για νέα σχέδια από πλευράς των πραξικοπηματιών αξιωματικών του τουρκικού στρατού, οι οποίοι συμμετείχαν στο ΝΑΤΟ και καταζητούνται τώρα από τις τουρκικές Αρχές. Υπενθυμίζεται ότι μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου έχουν απομακρυνθεί από τα καθήκοντά τους 237 Τούρκοι στρατιωτικοί, από τους 462 σε χώρες του Στρατηγείου του ΝΑΤΟ, με την κατηγορία της συμμετοχής στο κίνημα Γκιουλέν, ενώ 200 από αυτούς αρνήθηκαν να επιστρέψουν στην Τουρκία για να δικαστούν.
Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ ιμάμης, τον οποίο ο Ερντογάν θεωρεί ενορχηστρωτή του περυσινού αποτυχημένου πραξικοπήματος, διεμήνυσε μέσω του Reuters πριν από μερικά εικοσιτετράωρα πως δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει τις ΗΠΑ και ότι θα αποδεχθεί ενδεχόμενη έκδοσή του στην Τουρκία στην περίπτωση που η Ουάσινγκτον συμφωνήσει με την Άγκυρα να τον παραδώσει.
Το χρονικό
10.29μ.μ Η Γέφυρα του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη και η Γέφυρα Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ κλείνουν. Αυτοκίνητα και λεωφορεία εκτρέπονται.
10.50μ.μ Πυροβολισμοί ακούγονται στην Άγκυρα. Πετούν στρατιωτικά αεροσκάφη και ελικόπτερα κάνουν την εμφάνισή τους και στον εναέριο χώρο της Κωνσταντινουπόλεως.
11.02μ.μ. Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ ομιλεί για απόπειρα πραξικοπήματος σε εξέλιξη και απευθύνει έκκληση για ηρεμία.
11.25μ.μ. Σε δήλωση που φέρεται να ανήκει στους στασιαστές αναφέρεται ότι έχουν πάρει την εξουσία για την προστασία της δημοκρατικής τάξεως.
11.57μ.μ. Η πρόσβαση σε Facebook, Twitter, YouTube και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι πλέον εφικτή.
11.58μ.μ. Στρατιώτες είναι μέσα σε κτίρια του τουρκικού κράτους, αναφέρει το ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο στην Άγκυρα TRT.
00.26π.μ. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας καλεί τους πολίτες να βγουν στους δρόμους. Μιλώντας σε μια δημοσιογράφο του CNN Turk μέσα από βιντεοκλήση σε κινητό τηλέφωνο, λέει ότι θα δοθεί η «αναγκαία απάντηση».
00.51π.μ. Στρατιωτικό ελικόπτερο ανοίγει πυρ πάνω από την Άγκυρα. Δύο σφοδρές εκρήξεις ακούγονται στο κέντρο της τουρκικής πρωτεύουσας.
02.39π.μ. Βομβαρδισμοί πλήττουν το κοινοβούλιο στην Άγκυρα. Έκρηξη ακούγεται και στην Κωνσταντινούπολη.
02.52π.μ. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός αναφέρει ότι η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχον. Έπειτα από περίπου μισή ώρα, το αεροπλάνο του Ερντογάν προσγειώνεται στην Κωνσταντινούπολη.
03.45π.μ. Περίπου 30 στρατιώτες, που συμμετείχαν στο πραξικόπημα, παραδίδουν τα όπλα τους στην κεντρική πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης.
08.10π.μ. Το αρχηγείο του Στρατού ελέγχεται πλέον από φιλοκυβερνητικές δυνάμεις. Μικρές ομάδες αντιστέκονται.
12.02μ.μ. Ο υπουργός για την Ε.Ε., Ομέρ Τσελίκ, αναφέρει ότι «το 90% είναι υπό έλεγχον», αλλά μερικοί διοικητές εξακολουθούν να κρατούνται όμηροι.
12.54μ.μ. Τουρκικό στρατιωτικό ελικόπτερο προσγειώνεται στη Βόρειο Ελλάδα, με τα οκτώ μέλη του πληρώματος να ζητούν πολιτικό άσυλο. Τα μέλη του πληρώματος, ανάμεσά τους 3 στρατηγοί, 3 λοχαγοί και 3 αρχιλοχίες. Μια μεγάλη δικαστική μάχη ξεκινά.
Μαρτυρίες από την εφιαλτική νύχτα του πραξικοπήματος
Η «Σ» εξασφάλισε τρεις μαρτυρίες από Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι και περιγράφουν το πώς βίωσαν το βράδυ του πραξικοπήματος
«Διαφορετικό από τα άλλα»
Βιβή Δρίτσα: «Εδώ στην Πόλη ζήσαμε αρκετά πραξικοπήματα τα τελευταία 50 χρόνια. Ξαφνικά ξυπνούσαμε το πρωί και δεν επιτρεπόταν να βγούμε στον δρόμο και οι στρατιώτες μάς έφερναν ψωμί στην πόρτα. Αυτό, όμως, ήταν τελείως διαφορετικό. Τίποτα από αυτά δεν ζήσαμε (σ.σ. εκείνο το βράδυ), κι αν δεν ήταν τα F16 που περνούσαν πάνω από το σπίτι όλη νύχτα, αφήνοντας έναν ήχο σαν βόμβα, θα δυσκολευόμουν να πιστέψω ότι ζούμε κάτι σοβαρό».
«Θα λήξει γρήγορα»
Κωνσταντίνος Διαμαντόπουλος: «Ήταν γύρω στις 21.30 και ήμουν σπίτι μου και μιλούσα στο τηλέφωνο. Ξαφνικά έλαβα μια ειδοποίηση στο κινητό, σύμφωνα με την οποία έκλεισαν οι γέφυρες του Βοσπόρου. Στην αρχή νόμιζα ότι επρόκειτο για κάτι σχετικό με τρομοκρατία. Με πήρε τηλέφωνο η μητέρα μου από την Ελλάδα, η οποία μου είπε ότι άκουσε για πραξικόπημα στην Τουρκία. Στην ουσία από αυτήν άκουσα για πρώτη φορά τη λέξη πραξικόπημα. Μιλάω με την πρώην γυναίκα μου, η οποία είναι Τουρκάλα, και μου λέει ότι, όντως, πρόκειται για πραξικόπημα και ότι θα λήξει γρήγορα (μου έκανε εντύπωση ότι μου το είπε αυτό στις 21.45 – σχετικά νωρίς, δηλαδή). Διάφοροι φίλοι μού τηλεφώνησαν από Ελλάδα για να δουν πώς είμαι. Περίπου στη 1:00 τα ξημερώματα πήγα να κοιμηθώ και γύρω στις 3:00 το πρωί ξύπνησα από τον ήχο των μαχητικών αεροπλάνων πάνω από το διαμέρισμά μου και από τους πυροβολισμούς. Αργότερα έμαθα μετά ότι ήταν περίπου 1 χλμ. μακριά από το σπίτι μου».
«Τρέχαμε για τη ζωή μας»
Μαρία Μαργαρίτη: «15 Ιουνίου 2016. Φωνάζουμε ταξί κατά τις 20.30 για το αεροδρόμιο. Θα πηγαίναμε Σύρο με ενδιάμεση στάση το Ατατούρκ και την Αθήνα με πτήση της Turkish Airlines. Ενώ βρισκόμασταν στο ταξί για το Ατατούρκ, έρχεται το πρώτο τηλεφώνημα από Αθήνα. ‘Έχει κλείσει τη γέφυρα του Βοσπόρου ο στρατός’. Είμαστε, πλέον, στον έλεγχο των διαβατηρίων. Εκεί έρχεται το δεύτερο τηλεφώνημα, κι αυτό ήταν κανονικό «χτύπημα». «Ρε, σεις, εδώ λένε για πραξικόπημα». Εκείνη την ώρα, είναι σαν σου λένε κάτι, αλλά εσύ νομίζεις ότι σου κάνουν πλάκα, λες ‘δεν γίνονται αυτά τα πράγματα’, λες ότι δεν μπορεί να υπάρχει αυτό που μόλις σου είπαν. Μπαίνω στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά παντού υπήρχαν συγκεχυμένες πληροφορίες.
Το boarding θα άρχιζε στις 23.30. Προχωρώντας προς την πύλη μας, σταματάμε σε ένα καφέ, όπου υπήρχε μαζεμένος κόσμος μπροστά από μία τηλεόραση. Τι να δούμε; Τανκς να σημαδεύουν την είσοδο του αεροδρομίου. Μάθαμε ότι εισέβαλαν στο TRT World, όπου δουλεύει ο Θεόφιλος. Έβγαλαν έξω τους εργαζομένους και πήραν τα κινητά τους. Ήρθε μέιλ να μην πάνε στη δουλειά τους μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση και ότι σημασία έχει η σωματική τους ακεραιότητα. Για καλή μας, προσωρινά, τύχη, αρχίζει το boarding. Ω πα, λέμε, ‘φεύγουμε!’. Αμ δε! Στο αεροπλάνο πρόλαβαν να μπουν 10-15 επιβάτες και μετά τους έβγαλαν κι αυτούς Μετά είδαμε τα πρώτα τανκς να… σουλατσάρουν κάτω από την πύλη μας και τους φαντάρους να κάνουν περιπολία. Ακούστηκαν 2-3 φορές πυροβολισμοί και ο κόσμος, ανάμεσα σε αυτούς κι εγώ, να τρέχουμε για τη ζωή μας».
ΠΗΓΗ:http://www.sigmalive.com/news/international/444014/tourkiko-praksikopima-enas-xronos-meta
