9/6/2019
της Φανούλας Αργυρού*
ΔΙΑ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗ ΤΟΥ, ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΡΩΣΣΙΔΗ, ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΟΚΑ
Την Κυριακή 2.6.2019 ο συνάδελφος Φρίξος Δαλίτης δημοσίευσε στον «Φιλελεύθερο» μια τραγική ιστορία με τίτλο «Η συγκλονιστική ιστορία ενός Ιρλανδού στον αγώνα της ΕΟΚΑ». Οι λεπτομέρειες που παρέθεσε για την δολοφονία του βρετανού στρατιώτη, 20χρονου Ronald Shilton, ο οποίος υπηρετούσε τότε στην Κύπρο με το Royal Leicestershire Regiment, είναι πράγματι συγκλονιστική και αληθινή.
Θα δώσω συνέχεια σήμερα με την κατάθεση του μ. Μιχαλάκη Χρήστου Ρωσσίδη, η οποία βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο, ο οποίος ομολόγησε την δολοφονία του βρετανού Ronald Shilton βάση της οποίας δικάστηκε και καταδικάστηκε σε ισόβια και μεταφέρθηκε μαζί με άλλους της ΕΟΚΑ στις βρετανικές φυλακές στην Μεγάλη Βρετανία. Πήρε αμνηστία μετά τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου…
Για όσους θα διαβάζουν το άρθρο μου θα πρέπει πρώτα να διαβάσουν και εκείνο του Φρίξου Δαλίτη για να μπορέσουν να ακολουθήσουν το δικό μου, θα το βρουν στον σύνδεσμο εδώ:
Ο Μιχαλάκης Χρήστου Ρωσσίδης 23 ετών είχε γεννηθεί στην Αθήνα, κατοικούσε στην Ομορφίτα (προάστιο Λευκωσίας) και ήταν ιδιωτικός υπάλληλος στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρία στην Καλαβασσό. Η κατάθεση ξεκίνησε στις 15.50 4.4.1957 και ολοκληρώθηκε στις 16.20 4.4.1957. Ο πατέρας του ήταν ο Χριστόδουλος Μιχαήλ Ρωσσίδης και η μητέρα του η Ελένη Πέτρου.
Μεταφράζω από την κατάθεση του Μιχαλάκη Χρήστου Ρωσσίδη, ημερ. 4 Απριλίου 1957 την οποία έγραψε ο Det. Sgt, 289 Αγάπιος Παπακωνσταντίνου.
«Κατηγορείσαι ότι μεταξύ 17 Απριλίου 1956 και 5 Φεβρουαρίου 1957 κακόβουλα, στην περιοχή Πραστιού, Αμμοχώστου, προκάλεσες τον θάνατο του στρατιώτη Ronald Shilton αλλιώς «Rony». Θέλεις να πεις κάτι εις απάντηση της κατηγορίας; Δεν είσαι υποχρεωμένος να πεις οτιδήποτε εκτός και θέλεις αλλά ότι πεις θα το γράψω και μπορεί να δοθεί ως μαρτυρία».
Δήλωση
«Θα σας πω τα πάντα όπως και προηγουμένως.
Ενωρίς τον Απρίλιο του 1955 έγινα μέλος της ΕΟΚΑ. Στις 18.8.55, συνελήφθηκα και αργότερα καθώς βρισκόμουν υπό κράτηση στο Κάστρο της Κερύνειας δραπέτευσα. Την ίδια μέρα ξανα-συνελήφθηκα. Τότε με πήραν στο Κάστρο της Κερύνειας και αργότερα στο Camp K (Στρατόπεδο συγκεντρώσεως Κοκκινοτριμιθιάς) απ΄όπου δραπέτευσα στις 19.1.56. Ζούσα στη Λύση. Αργότερα τον Απρίλιο, δύο αγόρια τα ψευδώνυμα των οποίων ήσαν «Μιλτιάδης» και «Ζαίμης» μου έφεραν ένα Άγγλο με πολιτικά και μου έδωσαν οδηγίες να τον κρατήσω μαζί μου. Υπάκουσα στις οδηγίες. Δύο η τρεις μέρες αργότερα τα ίδια αγόρια μου έδωσαν £10 με οδηγίες να κοιτάζω τον Άγγλο όσο καλύτερα μπορούσα. Εν τω μεταξύ αναπτύχθηκε μια στενή σχέση μεταξύ μας (με τον Άγγλο) και μου έδωσε το όνομά του ως Rony Shilton. Γίναμε στενοί φίλοι, κοιμόμασταν στο ίδιο κρεβάτι. Ενωρίς το Μάιο, ένα βράδυ τα ίδια δύο αγόρια μου έφεραν μια κλειστή επιστολή με την οδηγία πως πρέπει να διαβαστεί προσωπικά από τον Rony. Την άνοιξε και τον άκουσα να λέγει «Ναι». Νομίζω ήταν το βράδυ της 11ης Μαΐου 1956, που τα ίδια δύο πρόσωπα ήλθαν σε ένα αυτοκίνητο van στο μέρος που έμενα και με διέταξαν να τους ακολουθήσω μαζί με τον Rony. Όλοι μας πήγαμε με το αυτοκίνητο έξω από το χωριό Λύση περίπου δύο μίλια μακριά, στα χωράφια, όπου σταματήσαμε. Περπατήσαμε για λίγο και φθάσαμε σε ένα μέρος όπου υπήρχε ανοικτό ένα πηγάδι «τάφος». Εκεί ο ένας από τα δύο αγόρια, ήταν ο Ζαίμης, μου έδωσε ένα πιστόλι και με διέταξε να εκτελέσω το Rony. Αρνήθηκα. Ο Ζαίμης με διέταξε ακόμα μια φορά και με υπενθύμισε ότι η διαταγή ήταν από τον «Αρχηγό». Συνέχισα να αρνούμαι και επενέβη ο Rony και με ρώτησε τι συνέβαινε. Εξήγησα στον Rony την αλήθεια. Ο Rony είπε « οι στρατιώτες πρέπει να υπακούουν τις οδηγίες όπως έκανα και εγώ μέχρι τώρα». Απάντησα ότι ως φίλος μου δεν μπορούσα να τον εκτελέσω αλλά ο Ζαίμης επενέβη σε εκείνο το σημείο και με το πιστόλι που κρατούσε στο χέρι του μου είπε «Είτε τον εκτελείς ή θα εκτελέσω εγώ εσένα». Κάτω από τέτοιες συνθήκες αναγκάστηκε να πυροβολήσω 3-4 φορές. Ήταν ένα αυτόματο flat pistol 7.65, αλλά προτού δω το αποτέλεσμα των πυροβολισμών έπεσα χάμω βαθιά συγκινημένος. Δεν γνωρίζω αν ο Rony δολοφονήθηκε (έπεσε νεκρός) ή απλώς τραυματίστηκε από τους πυροβολισμούς μου. Μετά τον μετέφεραν στο τάφο και τον πέταξαν μέσα. Δεν συμμετείχα στο πέταγμα του στο τάφο. Μετά με πήραν στο μέρος που έμενα στη Λύση και έφυγαν.
ΌΛΑ όσα είπα πιο πάνω είναι όλη η αλήθεια και τα λέγω για να ελαφρύνω την συνείδησή μου. Νάστε σίγουροι από εκείνη την ημέρα συνέχεια έχασα τον ύπνο μου και έβλεπε το φάντασμα του Rony μπροστά μου. Αν δεν με είχε απειλήσει ο Ζαίμης με το όπλο του δεν θα εκτελούσα τον Rony. Ήταν αδελφικός μου φίλος και συνεχώς προσεύχομαι στο Θεό να με συγχωρήσει για το έγκλημα που διέπραξα στο φίλο μου.
Υπογραφή ΡΩΣΣΙΔΗΣ».
Κατηγορήθηκε από τον Αγάπιο Παπακωνσταντίνου. Ο Ρωσσίδης υπέγραψε τη Δήλωση εν τη παρουσία του Α.Π στις 4.4.57 και ώρα 16.20 στα κελιά Ομορφίτας, και εν τη παρουσία του D/Inspector Brunskill.
Στην ιστοσελίδα «Φίλων και συγγενών» βρήκα την φωτογραφία του 20χρονου στρατιώτη με συνοδευτικό σημείωμα «πως η ΕΟΚΑ απήγαγε τον Shelton μαζί με ένα άλλο συνάδελφο του στρατιώτη και στη συνέχεια ανακοίνωσε (η ΕΟΚΑ) ότι μετά τον απαγχονισμό δύο Ελληνοκυπρίων (Καραολή και Δημητρίου) την Πέμπτη 10 Μαΐου 1956, αμφότεροι οι στρατιώτες ‘εκτελέστηκαν’ εις εκδίκηση. Ακόμα ένας , αξιωματούχος του Ναυτικού επίσης δολοφονήθηκε εις αντίποινα από την ΕΟΚΑ. Το πτώμα του στρατιώτη Shilton βρέθηκε δέκα μήνες αργότερα, στις 2 Φεβρουαρίου 1957, σε ένα τάφο κοντά στο χωριό Πραστιό Τροόδους. Είχε πυροβοληθεί δύο φορές. ΄Ηταν 20 χρονών από το Nottingham και είναι θαμμένος στο Βρετανικό Στρατιωτικό Κοιμητήριο στην Κύπρο Plot 24 Row A Grave 11».
Στις 3 Οκτωβρίου 2010 η αδελφή του, Joyce Witton, έγραψε:
«Ο Ron ήταν ο αδελφός μου, ήταν χαρούμενος τυχερός και πραγματικά λογικός και τρυφερός άνθρωπος. Μου λείπει και τον θυμάμαι κάθε μέρα».
https://www.friendsandrelations.com/html/detail.php/id/3386/relations/ronald_shilton.html
Από την ίδια ιστοσελίδα βρήκα φωτογραφία από την ταφή του Hill και το συνοδευτικό ότι « Η ΕΟΚΑ εκτέλεσε και τον συνάδελφο του Shilton, τον Harry Gordon Hill ο οποίος υπηρετούσε επίσης στο Royal Leicestershire Regiment, τον οποίο είχαν επίσης απαγάγει ως όμηρο. Το πτώμα του Harry Gordon HILL βρέθηκε πέντε μήνες αργότερα τον Οκτώβριο του 1956 κατά την διάρκεια επιχειρήσεων. Είχε στραγγαλιστεί. Ήταν 22 χρόνων από το Langold, Worksop, Notts και επίσης θάφτηκε στο Βρετανικό Στρατιωτικό Κοιμητήριο στην Κύπρο, Plot 23 Row B Grave 16».
https://www.friendsandrelations.com/html/detail.php/id/3250/relations/harry_gordon_hill.html
Βουλή των Κοινοτήτων
Η εξαφάνιση των στρατιωτών συζητήθηκε στις 5 Ιουνίου 1956 στη Βουλή των Κοινοτήτων στο Λονδίνο. Ρωτήθηκε ο τότε Υπουργός Πολέμου αν θα προέβαινε σε δήλωση σχετικά με το τι απέγιναν οι στρατιώτες Harry Gordon Hill and Ronald Shilton.
Απάντησε ο Υπουργός : «Η τελευταία φορά που είδαν τον Lance-Corporal Hill ήταν στις 19 Δεκεμβρίου 1955 και τον Private Shilton στις 17 Απριλίου 1956. Φυλλάδια της ΕΟΚΑ που κυκλοφόρησαν στα ελληνικά και στα αγγλικά ισχυρίζονται ότι αμφότεροι οι στρατιώτες κρεμάστηκαν στις 10 Μαΐου και ότι τα πτώματά τους θάφτηκαν μυστικά ως αντίποινα για τις εκτελέσεις των Ελληνοκυπρίων Καραολή και Δημητρίου. Δεν υπάρχουν μαρτυρίες ότι οι στρατιώτες κρατούνταν από την ΕΟΚΑ. Είναι σημαντικό ότι πριν τις εκτελέσεις (Καραολή και Δημητρίου) ποτέ τους δεν είπαν ότι οι στρατιώτες κρατούνταν όμηροι και καμία απόπειρα δεν είχε γίνει ως βάση διαπραγμάτευσης. Το φυλλάδιο ήταν ανακριβή σε ορισμένα σημεία. Λυπάμαι να πω ότι δεν έχουμε καμία πληροφορία από οποιαδήποτε πηγή που να δείχνει τι απέγιναν οι δύο άνδρες».
(Βρήκα στο διαδίκτυο την σχετική ανακοίνωση της ΕΟΚΑ στην οποία αναφέρθηκε ο Υπουργός).
Η συζήτηση συνεχίστηκε με τον βουλευτή που είχε υποβάλει την ερώτηση να απαντά ότι η απάντηση του Υπουργού δεν ήταν ικανοποιητική και ότι κάτι πολύ τραγικό ίσως να συνέβη στους δύο στρατιώτες. Με δεύτερο βουλευτή να δηλώνει το εξής ιστορικό:
«Μήπως η πραγματικότητα είναι ότι αυτές οι τραγωδίες σε αμφότερες τις πλευρές και αυτές οι θηριωδίες σε αμφότερες τις πλευρές θα συνεχιστούν ενόσω συνεχίζεται η σημερινή πολιτική της Κυβέρνησης;»
https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1956/jun/05/missing-soldiers-cyprus
Αιωνία τους η Μνήμη. Τραγικές ιστορίες που πρέπει να λέγονται γιατί πρέπει να αναλογιζόμαστε και τα δικά μας λάθη και τις συνέπειές των.
1956: Andreas Dimitriou and Michalis Karaolis, the first EOKA men hanged
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 9/6/2019
