23/12/2018
του Ανδρέα Πιμπίσιη
Όλα τα σενάρια στο Κυπριακό καταλήγουν στο ίδιο αρνητικό συμπέρασμα. Η επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών μέσα στους επόμενους μήνες για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις θεωρείται από δύσκολη ως απίθανη. Η αποστολή της Τζέιν Χολ Λουτ είναι, επίσης, εμφανές, μετά τον τελευταίο της ταξίδι στο νησί, πως θα λειτουργήσει περισσότερο ως αναπνευστήρας προκειμένου να κρατηθεί η όλη διαδικασία του Κυπριακού ζωντανή, με την ελπίδα ότι θα διαφανούν οι προοπτικές που θα επιτρέψουν την πλήρη διαπραγμάτευση.
Η Τζέιν Χολ Λουτ ενδεχομένως να ήλπιζε πως μέσα από την προσπάθεια ετοιμασίας των Όρων Αναφοράς θα επιτύγχανε κατά κάποιο τρόπο να επανεκκινήσει τη διαδικασία στο Κυπριακό. Αυτό φάνηκε από το πρώτο ταξίδι στο νησί όταν περίπου συμφώνησε σ’ ένα άτυπο χρονοδιάγραμμα για ετοιμασία των Όρων Αναφοράς μέχρι το τέλος του χρόνου.
Ο δεύτερος κύκλος επαφών με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη της έδωσαν να καταλάβει πως δεν μπορεί να βιάζεται στο Κυπριακό και ούτε μπορεί να πιέσει ώστε να ετοιμαστούν οι Όροι Αναφοράς. Αυτό που άφησε να φανεί στις δύο συναντήσεις που είχε με τους Νίκο Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί ήταν πως δεν υπάρχει βιασύνη για την ετοιμασία των Όρων Αναφοράς. Έβαλε το επόμενό της ραντεβού στο νησί σε κανένα μήνα, αλλά όλες οι πληροφορίες συνηγορούν πως η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών θα βρεθεί εκ νέου στο νησί μάλλον μέσα στον ερχόμενο Φεβράρη.
Οι αρχικές πληροφορίες έφεραν την Τζέιν Χολ Λουτ να επιστρέφει περί τέλη Ιανουαρίου. Ωστόσο, δεν αναμένεται ταξίδι στην Κύπρο πριν από την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Μια απόφαση η οποία τοποθετείται προς το τέλος του επόμενου μήνα.
Εκ των πραγμάτων φαίνεται πως το βάρος της κάθε πλευράς θα πέσει προς το τι θα περιλαμβάνει το ψήφισμα για την ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης, μιας και δεν προβλέπεται ότι θα προκύψει τερματισμός της παρουσίας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στο νησί. Ως εκ τούτου συζήτηση επί των Όρων Αναφοράς δεν προβλέπεται χωρίς να είναι παρούσα η ίδια η Τζέιν Χολ Λουτ. Ούτε και έδωσε το δικαίωμα στην Ελίζαμπεθ Σπέχαρ να εργαστεί με τα μέρη ώστε να υπάρξει η αναγκαία προεργασία μέχρι να έρθει η ίδια ξανά στο νησί. Το πήρε πάνω της και μόνη της θα το διαχειριστεί.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας στις συναντήσεις που είχε με τους δύο ηγέτες στο νησί την εβδομάδα που πέρασε η απεσταλμένη του ΓΓ ΟΗΕ κινήθηκε στον ίδιο τέμπο όπως και προηγουμένως. Άκουε πολλά και σημείωνε λίγα. Επιχειρώντας μέσα από κάποιες γενικής φύσεως ερωτήσεις να καταγράψει τις θέσεις των ενδιαφερομένων μερών. Την ιδία ώρα απέφυγε επιμελώς να μπει σε συζήτηση για το τι λέει η μια πλευρά και τι υποστηρίζει η άλλη.
Η αρχική της ιδέα ήταν, εφόσον υπάρχει διάσταση μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών, να βρεθεί ένας ελάχιστος κοινός παρονομαστής που θα επιτρέπει την επανέναρξη των συνομιλιών. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσα από τη συμφωνία επί των Όρων Αναφοράς, αλλά μέχρι στιγμής δεν διαφαίνεται ότι είναι κι αυτό εφικτό.
Η αναζήτηση της συμφωνίας στους Όρους Αναφοράς θα εξαρτηθεί από τέσσερις βασικούς παράγοντες, όπως προκύπτει μέσα από τις τώρα διαβουλεύσεις που έχουν γίνει από πλευράς Ηνωμένων Εθνών τόσο με τους εντός όσο και με τους εκτός Κύπρου παίκτες στο Κυπριακό:
- Πρώτο, ως προς το ποιες είναι οι βάσεις πάνω στις οποίες θα στηριχθεί η όλη διαδικασία. Οι βάσεις αυτές είναι τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών τα οποία καθορίζουν –κι αυτό θεωρείται ως το πιο σημαντικό– τη μορφή της λύσης. Επιπρόσθετα είναι η Κοινή Διακήρυξη του 2014.
- Δεύτερο, το Πλαίσιο Γκουτέρες.
- Τρίτο, οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής. Εδώ υπάρχει ένα ερωτηματικό που πρέπει να ξεκαθαρίσει ως προς τη θέση που έχουν τα όσα συμφωνήθηκαν στη διάρκεια των προηγούμενων διαπραγματεύσεων.
- Τέταρτο, αν υπάρχουν νέες ιδέες οι οποίες μπορεί να βοηθήσουν την όλη προσπάθεια. Στο συγκεκριμένο όμως ο γενικός όρος «νέες ιδέες» επιτρέπει κινήσεις –όπως αυτή της Τουρκίας– με προτάσεις για λύση δύο κρατών. Γι’ αυτό και θα πρέπει να αποσαφηνιστεί η έννοια του όρου «νέες ιδέες». Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Λουτ στη διάρκεια των επαφών της στη Λευκωσία είχε ρίξει έμμεσα ερώτημα μέσα από το οποίο θέλησε να διαπιστώσει κατά πόσο υπάρχει περιθώριο συζήτησης κάτι πέραν από τα συμφωνηθέντα. Η απάντηση της ελληνοκυπριακής πλευράς ήταν σαφής και κατηγορηματική. Ξεκαθάρισε πως αυτό το οποίο συζητείται ως μορφή λύση δεν είναι άλλη από τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Την ίδια ώρα, ακόμα κι αν η Τζέιν Χολ Λουτ καταφέρει να λάβει από τους δύο ηγέτες θέσεις οι οποίες να καθορίζουν τους Όρους Αναφοράς, αυτό δεν σημαίνει ότι μπαίνουμε σε διαδικασία συνομιλιών. Γιατί, ως αποτέλεσμα του Κραν Μοντάνα, θα πρέπει να υπάρξουν και οι αντίστοιχες θέσεις και των άλλων εμπλεκομένων, δηλαδή των εγγυητριών. Κι εδώ τα πράγματα φαίνεται να μην είναι και τόσο εύκολα ή βοηθητικά.
Σιωπή που προκαλεί ανησυχία
Αυτό που πρόσεξαν όλοι όσοι συμμετείχαν στις συναντήσεις της Τζέιν Χολ Λουτ είναι πως η ίδια ελάχιστα μιλά, αφήνει τους συνομιλητές της να καταθέτουν θέσεις και απόψεις και προτιμά να παρακολουθεί. Την ίδια ώρα έδειξε πως ελάχιστες είναι οι σημειώσεις που κρατά στη διάρκεια των συναντήσεων, που κάθε άλλο παρά σύντομες ήταν. Αυτή η τακτική σιωπής από μέρους της, που είναι ακριβώς ο αντίθετος τρόπος λειτουργίας από τους προκατόχους της, θυμίζει από στρατιωτική νοοτροπία. Προκαλεί παράλληλα ερωτήματα ως προς το τι μπορεί να προκύψει στη συνέχεια. Γιατί από την ώρα που δεν μιλά, δεν μπορούν οι συνομιλητές της να αλιεύσουν σκέψεις ή προθέσεις.
Η ατζέντα των εγγυητριών
Όταν τέθηκε, άμεσα ή έμμεσα, δεν έχει σημασία, ως χρονικός ορίζοντας για πιθανές συνομιλίες η περίοδος μετά τον ερχόμενο Μάη, πολλοί έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν και άλλοι να διαφωνήσουν. Φαίνεται όμως πως στα πλαίσια αυτού του χρονοδιαγράμματος είναι που θα κινηθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό.
Η διαδικασία προβλέπει συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων, εφόσον μιλάμε για επιστροφή σε συνομιλίες τύπου Κραν Μοντάνα. Εάν κοιτάξουμε όμως λίγο πιο προσεκτικά προς την κατεύθυνση των εγγυητριών δυνάμεων, θα δούμε πως έχουν πολλά άλλα ζητήματα (κάποιους πολύ πιο σοβαρά) για να τρέξουν αυτή την περίοδο αλλά και τους επόμενους 3-4 μήνες.
Ξεκινώντας από την Τουρκία, για την οποία υπήρξαν και σχετικές αναφορές. Δεν είναι μόνο ότι πάει σε δημοτικές εκλογές τον Μάρτη. Τα γεγονότα, όπως διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή της και κυρίως στο μέτωπο της Συρίας, την αναγκάζουν να δώσει βαρύτητα προς αυτή την κατεύθυνση.
Στην Ελλάδα όλα δείχνουν ότι αυτή τη στιγμή η μεγάλη αγωνία της κυβέρνησης Τσίπρα είναι το θέμα των Σκοπίων. Οι εξελίξεις μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε πρόωρες εκλογές (πέραν εκείνες του Μάη για Ευρωβουλή και Τοπική Αυτοδιοίκηση). Δεδομένα που καλώς ή κακώς τοποθετούν την προτεραιότητα στο Κυπριακό πιο πίσω.
Η κατάσταση στη Βρετανία είναι πολύ καλά γνωστή. Το θέμα του Brexit κυριαρχεί. Κάτι που φάνηκε και στις επαφές της Λουτ καθώς δεν την είδαμε να επισκέπτεται το Λονδίνο. Η ίδια υποστηρίζει ότι βρίσκεται σε επικοινωνία με τη βρετανική πλευρά. Δείγμα του ότι το Λονδίνο έχει πιο σοβαρά πράγματα να ασχοληθεί από το Κυπριακό.
ΠΗΓΗ:http://www.philenews.com/eidiseis/politiki/article/629814/kypriako-diadikasia-se-katastoli
