Θετικά και Αρνητικά στον Νόμο ΗΠΑ για Ανατ. Μεσόγειο

18/5/2020

Του Φοίβου Κλόκκαρη *

Ο νέος νόμος των ΗΠΑ  για την ασφάλεια και ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο (Α.Μ.) υπό τον τίτλο «Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act of 2019»,    έχει ως κύρια χαρακτηριστικά:

  • Την επιδίωξη περιορισμού της Ρωσικής επιρροής στην Α.Μ.
  • Την υποστήριξη τού Ισραήλ ,τής Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας (Κ.Δ.) σε θέματα ασφάλειας και ενέργειας και της ΕΕ προς αναζήτηση εναλλακτικών πηγών φυσικού αερίου ( αγωγός EASTMED  )
  • Την απουσία πολιτικής βούλησης λήψης  μέτρων ανακοπής του  αποσταθεροποιητικού ρόλου της Τουρκίας στην Α.Μ.

Η Κ.Δ. θα πρέπει να αξιοποιήσει τα θετικά στοιχεία του νόμου και να χειριστεί τα αρνητικά, με γνώμονα τα δικά της συμφέροντα . Μερικές από τις διατάξεις του νόμου με σχόλια του γράφοντος, όπως παρακάτω :

SECTION2 FINDINGS

Παρ. (17): Οι προσπάθειες εκμετάλλευσης τής ενέργειας στην Α.Μ. πρέπει να προστατευθούν από απειλές τρομοκρατικών και εξτρεμιστικών ομάδων περιλαμβανομένης τής Χεζμπολλάχ και άλλων.

Σχόλιο:  Δεν γίνεται  μνεία στις παράνομες γεωτρήσεις  τής Τουρκίας στην ΑΟΖ τής ΚΔ και την πειρατική δράση της στίς ΑΟΖ Κύπρου-Ελλάδας, πού προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια και ενέργεια τής ΑΜ. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε.  δεν προχωρούν σε δυναμικά μέτρα ανακοπής του αποσταθεροποιητικού ρόλου τής Τουρκίας, επειδή έχουν μεγάλα  συμφέροντα με αυτήν. Η Κ.Δ. πρέπει επειγόντως  ,να ενισχύσει  την αμυντική θωράκισή  της, να επιδιώξει την αναζωογόνηση του δόγματος του ΕΑΧ με την Ελλάδα, την σύναψη αμυντικών συμμαχιών και να μην τρέφει ψευδαισθήσεις για βοήθεια από ξένους.

Παρ.(20): Αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν βοηθήσει την κυβέρνηση της Κύπρου, να επεξεργαστεί ( with crafting) την  Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ)τής χώρας.

Σχόλιο: Είναι θετική εξέλιξη ότι η ΚΔ, η οποία στερείται θεσμικού κειμένου Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ), ασχολείται με αυτό το σοβαρό θέμα, αλλά προκύπτουν ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν από την κυβέρνηση μας και συγκεκριμένα:

  • Ποιός φορέας του κράτους ασχολείται με το θέμα, αφού η Κ.Δ. στερείται οργάνου (π.χ. Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας) που έχει την αρμοδιότητα και την δυνατότητα σύνταξης και παρακολούθησης υλοποίησης της ΣΕΑ;
  • Προτίθεται η Κυβέρνηση μας να συγκροτήσει Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας; Είναι θεσμικό όργανο τελείως απαραίτητο για την ημικατεχόμενη πατρίδα μας και αυτού προϊσταται πάντα ο Πρόεδρος ή ο Πρωθυπουργός μιάς χώρας, δεδομένου ότι η ΣΕΑ καλύπτει αρμοδιότητες όλων των φορέων ενός κράτους. Είναι το ανώτερο ιεραρχικά κείμενο τού κράτους  με στόχο την επιβίωση του, στο οποίο διατυπώνεται η πολιτική του, για την εθνική του ασφάλεια (ασφάλεια πολιτική, στρατιωτική, οικονομική, ενεργειακή ,δημογραφική ,περιβαλλοντική , κυβερνοασφάλεια κ.α)
  • Η συνδρομή των ΗΠΑ στην επεξεργασία ( crafting) τής ΣΕΑ τής Κ.Δ., επηρέασε την κυβέρνηση μας στην εκτίμηση των απειλών κατά της ασφάλειας τής Κύπρου; Η μέγιστη απειλή είτε λυθεί είτε όχι το Κυπριακό, προέρχεται από την Τουρκία, σύμμαχο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, και αυτή η εκτίμηση δεν επιδέχεται καμίας αμφισβήτησης.

Παρ.(28): Τουλάχιστον 40.000 Τουρκικά στρατεύματα, βρίσκονται στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου.

Σχόλιο:Επιβεβαιώνεται και από τις ΗΠΑ, το μεγάλο μέγεθος των Τουρκικών δυνάμεων κατοχής στην Κύπρο αλλά δεν εκφράζεται οποιαδήποτε βούληση των ΗΠΑ για την απαίτηση απομάκρυνσης τους από το νησί , όταν μάλιστα ο όγκος των οπλικών συστημάτων τους είναι προέλευσης ΗΠΑ.

SECTION 3. STATEMENT OF POLICY

Είναι πολιτική των ΗΠΑ:

Παρ.(1) και( 2): Να συνεχίσει την δραστήρια συμμετοχή της στη τριμερή συνεργασία Ισραήλ, Ελλάδας, Κύπρου στα θέματα ενέργειας , ασφάλειας και προστασίας κρίσιμων υποδομών.

Σχόλιο: Η υποστήριξη από τις ΗΠΑ, της τριμερούς συνεργασίας των εν λόγω χωρών, ενισχύει την κρατική οντότητα της Κ.Δ., την ασφάλεια της και το γεωπολιτικό βάρος της.

Παρ.(6): Να υποστηρίζει τις προσπάθειες επανένωσης της Κύπρου σε μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (Δ.Δ.Ο.).

Σχόλιο: Η μορφή του πολιτεύματος ενός κράτους, ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του λαού του και δεν θα έπρεπε να περιλαμβάνεται  σε νόμο τών ΗΠΑ ή άλλου κράτους, ούτε  σε ψηφίσματα του ΣΑ/ ΟΗΕ, όπως το ψήφισμα 649/1990 μετά από εισήγηση της Βρετανίας. Είναι παρεμβάσεις στα εσωτερικά του Κυπριακού κράτους, που αντιβαίνουν προς το διεθνές δίκαιο.

Παρ.(7): Να εμβαθύνει την συνεργασία της στα θέματα ασφάλειας με την Κύπρο και να άρει τους περιορισμούς στην εξαγωγή αμυντικού υλικού και υπηρεσιών στην Κύπρο.

Σχόλιο:Είναι θετική εξέλιξη και ευκαιρία για την ΚΔ να ζητήσει από τις ΗΠΑ την υπογραφή συμφωνίας ασφαλείας πληροφοριών μεταξύ των δύο χωρών και να υπολογίζει και την αγορά των ΗΠΑ, για τους εξοπλισμούς τής Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), που ήταν αδικαιολόγητα κλειστή.

Παρ.(8): Να υποστηρίζει το διεθνές πρόγραμμα στρατιωτικής μόρφωσης και εκπαίδευσης (ΙΜΕΤ) με Ελλάδα και Κύπρο.

Σχόλιο: Η Κ.Δ. θα πρέπει να αξιοποιήσει στο έπακρο αυτό το πρόγραμμα, που θα συμβάλει σημαντικά στην επιμόρφωση και εκπαίδευση των στελεχών της Ε.Φ.

Παρ.(9):  Να ασκήσει την επιρροή της στους κόλπους του ΝΑΤΟ και τής Ε.Ε. για ενθάρρυνση  τής ασφάλειας στα σύνορα και τον θαλάσσιο χώρο της Κύπρου.

Σχόλιο: Η Κ.Δ.θα πρέπει να ζητήσει από  τήν Ε.Ε και το ΝΑΤΟ (το οποίο η ΕΕ με απόφαση της, έχει καθορίσει ώς βασικό πυλώνα για την ασφάλεια της) την συνδρομή τους στην ασφάλεια του θαλάσσιου χώρου τής Κύπρου και της ΑΟΖ της , καθώς και την συνδρομή των ΗΠΑ για να ενταχθεί η Κύπρος στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη (PfP) και να υπογράψει συμφωνία ασφαλείας με το ΝΑΤΟ, όπως έχουν πράξει όλες οι χώρες τής EE. Παραμένουμε το μοναδικό κράτος μέλος της ΕΕ, που δεν έχει δικαίωμα να λαμβάνει διαβαθμισμένες πληροφορίες ΝΑΤΟ επειδή δέν  συμμετέχουμε στόν PfP.

Παρ.(15) και (18):  Να παρακινήσει χώρες τής περιοχής να μην προσφέρουν λιμενικές υπηρεσίες σε Ρωσικά πλοία, που υποστηρίζουν την Κυβέρνηση της Συρίας και να υποστηρίξει τις προσπάθειες τους να απενεργοποιήσουν Ρωσικό στρατιωτικό υλικό που έχουν στο οπλοστάσιο τους και να στραφούν σε  υλικό προερχόμενο από το ΝΑΤΟ και τους συμμάχους του.

Σχόλιο: Η Κ.Δ. δεν πρέπει να ακολουθήσει αυτή την πολιτική των ΗΠΑ, γιατί θα δεχθεί πλήγμα η ανεξαρτησία και ευελιξία  της εξωτερικής πολιτικής της αλλά και η άμυνα της, δεδομένου ότι δεν είναι ενταγμένη σε κάποιο αμυντικό συνασπισμό, ο οποίος να τής προσφέρει στρατιωτική βοήθεια.

Ο νόμος πρέπει να τύχει ενδελεχούς μελέτης από το κράτος μας, προκειμένου να ακολουθηθεί η προσφορότερη για τα συμφέροντα μας πολιτική έναντι των ΗΠΑ στα μείζονα θέματα της ασφάλειας και ενέργειας στην Α.Μ.

* αντιστράτηγος ε.α.