24/5/2020
της Φανούλας Αργυρού*
2020 – Έτος της Νοσοκόμας και της Μαίας από τον ΠΟΥ
Η 12η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως η Ημέρα των Νοσηλευτών (Νοσοκόμων), προς τιμή της Florence Nightingale, της νοσοκόμας και όχι μόνο, που γεννήθηκε πριν 200 χρόνια φέτος στις 12 Μαΐου 1820.
Το Εθνικό Αρχείο στο Λονδίνο (National Archives) χρησιμοποιώντας την πλουσιότατη συλλογή αρχείων του, ετοίμασε και ανάρτησε ειδικό αφιέρωμα για τη ζωή της από τη γέννησή της. Καλύπτοντας τις προσπάθειες της ως νοσοκόμας, τους αγώνες της για κοινωνική μεταρρύθμιση και ιατρική περίθαλψη όλων, τα επιτεύγματά της, τη προσφορά της στον πόλεμο της Κριμαίας και την προσφορά της μετά την επιστροφή της στην Αγγλία. Λεπτομέρειες που ρίχνουν φως στην απίστευτη ζωή της για εκείνα τα χρόνια…
Η Florence Nightingale γεννήθηκε στη Φλωρεντία τηs Ιταλίας. Οι γονείς της ήσαν πλούσιοι και μεγάλωσε στα οικογενειακά τους αρχοντικά στο Hampshire και Derbyshire της Αγγλίας. Ο πατέρας της ήταν βιομήχανος και ιδιοκτήτης μεταλλίου. Ως αποτέλεσμα της κοινωνικής υπόστασης της πλούσιας οικογένειάς της, η Nightingale είχε ευρεία μόρφωση και ταξίδευε συχνά. Το ενδιαφέρον της για τη νοσηλευτική ξεκίνησε από νεαρή ηλικία και επηρεάστηκε πολύ από τα θρησκευτικά της πιστεύω. Επισκεπτόταν νοσοκομεία στην Αγγλία και στο εξωτερικό. Και να πούμε ότι, την εποχή εκείνη το επάγγελμα της νοσηλεύτριας (νοσοκόμας) δεν θεωρείτο αξιοπρεπές επάγγελμα για την υψηλή κοινωνία. Παρόλες τις αντιρρήσεις της οικογένειάς της, το 1851 εκπαιδεύτηκε ως νοσοκόμα στη Γερμανία. Δύο χρόνια αργότερα εξασφάλισε τη θέση Διευθύντριας σε νοσοκομείο στη γνωστή οδό Harley Street στο Λονδίνο και περιέθαλπε ασθενείς με χολέρα κατά την διάρκεια της επιδημίας τότε στο Λονδίνο.
Στο Πόλεμο της Κριμαίας εστάλη από τον Υπουργό Πολέμου
Ο Πόλεμος της Κριμαίας διήρκεσε 18 μήνες μεταξύ 1953 και 1955, μια στρατιωτική διαμάχη μεταξύ Ρωσίας αφενός και Βρετανίας, Γαλλίας, Τουρκίας και Σαρδηνίας αφετέρου.
Καθώς έφθαναν στο Λονδίνο πληροφορίες για την άθλια κατάσταση των νοσοκομείων και την έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού στην Ανατολή, ο τότε Υπουργός Πολέμου Sidney Herbert, διόρισε την 34χρονη τότε Florence Nightingale να πάει στο στρατιωτικό νοσοκομείο στο Scutari και να πάρει μαζί της μια ομάδα από 38 γυναίκες, περιλαμβανομένων και επαγγελματιών νοσοκόμων, κυρίες της υψηλής κοινωνίες και γυναίκες από θρησκευτικές ομάδες. Αντίγραφο της επιστολής του Υπουργού Πολέμου Sidney Herbert, περιγράφοντας το κάθε τι σχετικά με τα καθήκοντα και εξουσίες της Nightingale, όπως τα καθήκοντα των νοσοκόμων, τις ώρες εργασίας τους, όλα όσα είχαν αφεθεί στα χέρια της, σώζεται σε φάκελο στο Εθνικό Αρχείο (κατάλογος WO 43).Με την υποστήριξη λοιπόν του Γραφείου Πολέμου η Nightingale έφυγε από την Αγγλία στις 21 Οκτωβρίου 1854 και ταξίδεψε στην εμπόλεμη ζώνη μέσω Κωνσταντινούπολης, όπως περιγράφουν τα αρχεία στο Εθνικό Αρχείο της Βρετανίας στο Λονδίνο. Η κυβέρνηση πλήρωσε όλα τα έξοδα ταξιδιού της ομάδας της Nightingale…
Στο πεδίο των μαχών η ίδια και η ομάδα της, που αποτελείτο από νοσοκόμες, μοναχές και κυρίες της υψηλής κοινωνίας, αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες και προκλήσεις. Πληγωμένοι και άρρωστοι στρατιώτες δεν τρέφονταν καλά και προσβάλλονταν από μολύνσεις λόγω των κακών υγειονομικών συνθηκών.
Η Florence Nightingale στρώθηκε στην βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των στρατιωτών, έντονα εκνευρισμένη από την γραφειοκρατία, ζήτησε να της σταλούν προμήθειες αποκλειστικά για την ίδια αφού συγκρούστηκε με τον Ιατρικό Αξιωματούχο εκεί Δρ. John Hall. Σύμφωνα με τα αρχεία, η Nightingale εξασφάλισε τις προμήθειες που ήθελε, φάρμακα, ρουχισμό κτλ από ιδιωτικές πηγές… Με αποτέλεσμα να βελτιώσει σημαντικά τις υγειονομικές συνθήκες στο βρετανικό στρατιωτικό νοσοκομείο στο Scutari. Πέραν τούτου, υπέδειξε ότι και η καταγραφή καθημερινών στατιστικών και αναλύσεων βοηθούσε στην ελάττωση των θανάτων.
Επιστρέφοντας στο Λονδίνο ως ηρωίδα, αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή της στην προώθηση μεταρρυθμίσεων στο τομέα της νοσηλευτικής, σχεδιασμού νοσοκομείων, γράφοντας βιβλία και αλληλογραφώντας για θέματα δημόσιας υγείας, θεολογίας και πολιτικής.
Η πρώτη γυναίκα μέλος στο Royal Statistical Society
Το 1858 ετοίμασε μία έκθεση που παρουσιάστηκε κατόπιν έκκλησης από τον Υπουργό Πολέμου με τίτλο « Σημειώσεις για θέματα που αφορούν την υγεία, αποδοτικότητα και διοίκηση νοσοκομείου του Βρετανικού Στρατού: βασισμένο κυρίως στην εμπειρία του τελευταίου πολέμου». Στην έκθεσή της αναφέρθηκε και στις ανεπάρκειες του στρατού και εν καιρώ ειρήνης και ότι η θνησιμότητα συνταξιούχων από το στρατό ήταν πολύ ψηλή και πέθαιναν λίγους μήνες μετά την σύνταξή τους. Η στατιστική ανάλυσή της εκτιμήθηκε τόσο πολύ που το 1858 διορίστηκε η πρώτη γυναίκα μέλος στο Royal Statistical Society.
Οι μεταρρυθμίσεις της στο τομέα της νοσηλευτικής δεν περιορίστηκαν στο στρατό. Το 1859 έγραψε το βιβλίο «Σημειώσεις για Νοσηλευτική» , που αποτελούσαν ένα βιβλίο γενικής συμβουλής που στόχευε γυναίκες όλων των βαθμίδων και σημείωνε ότι «η κάθε γυναίκα είναι και μια νοσοκόμα» καθώς «η κάθε γυναίκα πρέπει, σε κάποια φάση της ζωής της, να γίνει μια νοσοκόμα δηλαδή να είναι υπεύθυνη για την υγεία κάποιου ανθρώπου».
Το 1860 ίδρυση τη πρώτη νοσηλευτική σχολή στο νοσοκομείο St. Thomas στο Λονδίνο (συμπτωματικά το νοσοκομείο όπου μεταφέρθηκε ο Πρωθυπουργός Boris Johnson με τον Covid-19) με δημόσιες εισφορές. Kai εξάντλησε το υπόλοιπο της ζωής της προωθώντας το επάγγελμα της νοσηλεύτριας/νοσοκόμας και αναλαμβάνοντας την διαμόρφωση νοσοκομείων.
Τιμητική από την Βασίλισσα Βικτώρια
Το 1883 την Ημέρα του Αγίου Γεωργίου, ( St George’s Day) η Βασίλισσα Βικτώρια, εισήγαγε το Royal Red Cross Medal εις αναγνώριση ιδιαίτερων υπηρεσιών για νοσοκόμες στο στρατό. Ο κατάλογος διατηρείται στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο στο Kew του Λονδίνου. Διδόταν σε οποιαδήποτε κυρία περιλαμβανομένων και ξένων υπηκόων, κατόπιν εισηγήσεως του Υπουργού Πολέμου, για εξέχουσες νοσηλευτικές υπηρεσίες στους άρρωστους και πληγωμένους στρατιώτες και ναύτες του βρετανικού Στρατού και Ναυτικού. Η πρώτη που τιμήθηκε με το Royal Red Cross Medal ήταν η Florence Nightingale.
Γνωστή πλέον για την πρωτοποριακή της εργασία τα χρόνια της ζωής της, η επιρροή της συνεχίστηκε να αναγνωρίζεται μετά τον θάνατό της το 1910. Η Διεθνής Ημέρα Νοσηλευτών (Νοσοκόμων) ορίστηκε η ημέρα των γενεθλίων της και πολύ πιο πρόσφατα τις μέρες μας, όπως γνωρίζουμε τα νέα κατεπείγον νοσοκομεία που κατασκευάστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο με την βοήθεια του Στρατού, για αντιμετώπιση του θανατηφόρου κορωνοιού Covid-19, πήραν το όνομά της. Της γυναίκας που αναγνωρίστηκε παγκοσμίως ως η ιδρύτρια της νεότερης νοσηλευτικής.
Πηγές Βρετανικού Εθνικού Αρχείου:
https://blog.nationalarchives.gov.uk/life-of-florence-nightingale-part-one/
https://blog.nationalarchives.gov.uk/lady-in-the-archives-the-life-of-florence-nightingale-part-two/
Ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας
Στις 7 Ιανουαρίου 2020 στην ιστοσελίδα των νοσηλευτών/νοσοκόμων (σύνδεσμος πιο κάτω) ανακοινώθηκε ότι ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας καθόρισε το 2020 ως το Διεθνή Χρόνο για Νοσηλευτές και Μαίες και αρίθμησε διάφορες εκδηλώσεις κατά την διάρκεια του χρόνου. Μία από τις προσεχείς εκδηλώσεις :
Στις 27-8 Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Nightingale 2020» το Ιδρυμα Florence Nightingale διοργανώνει συνέδριο στο Λονδίνο με θέμα να εξηγήσει πως Νοσηλεύτριες και Μαίες μπορούν να δουλεύουν μαζί με στόχο να μετατρέψουν την παγκόσμια φροντίδα και υγεία. Θα εορταστεί η κληρονομιά της Nightingale και θα συνεισφέρει στην Ημέρα Νοσηλευτών και Μαιών που καθόρισε ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας.
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 24/5/2020
