Μαδά την «μαργαρίτα» των εκβιασμών ο Ερντογάν, εξαντλώντας την υπομονή της Δύσης

24/12/2023

γράφει ο Νίκος Μελέτης

Έτοιμος να παίξει το τελευταίο χαρτί του στον εκβιασμό έναντι του ΝΑΤΟ και της Ουάσιγκτον είναι ο Τούρκος πρόεδρος, Τ. Ερντογάν, καθώς έπειτα από 15 μήνες καθυστερήσεων προωθεί την Τρίτη στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Εθνοσυνέλευσης το Πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας στη Συμμαχία. Μια κίνηση που, εφόσον ολοκληρωθεί με την τελική επικύρωση του Πρωτοκόλλου και από την Ολομέλεια και την κατάθεσή του στο θεματοφύλακα της Ιδρυτικής Συνθήκης του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, θα ανοίξει τον δρόμο για να καταστεί η Σουηδία το 32ο μέλος της Συμμαχίας και θα εξαλείψει το μεγάλο εμπόδιο για την αγορά των F-16 από την Τουρκία.

Ο εκβιασμός τόσων μηνών όχι μόνο έχει παγώσει το πακέτο των F-16 με σοβαρές συνέπειες για το αξιόμαχο της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, αλλά έχει δημιουργήσει τεράστιο ρήγμα αξιοπιστίας στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ουάσιγκτον και την Δύση.

Η τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν στις 14 Δεκεμβρίου ο Πρόεδρος Μπάιντεν και ο Τ. Ερντογάν φαινεται ότι υποχρεώνει τον Τ. Ερντογάν να κάνει ένα βήμα μπροστά, χωρίς όμως ακομη να είναι γνωστό εάν θα ολοκληρώσει την διαδικασία ή θα εξαντλήσει τον εκβιασμό περιμένοντας κάποιο θετικό μήνυμα από την Ουάσιγκτον εκτός της στήριξης που προσφέρει η κυβέρνηση Μπάιντεν στο πρόγραμμα των F-16. 

Ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, Φ.Οκτάι, ανακοίνωσε ότι την Τρίτη θα υποβληθεί στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων το Πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας και σύμφωνα με τη διαδικασία εφόσον εγκριθεί τότε θα υποβληθεί στην τελική ψηφοφορία στην Ολομέλεια, όπου ο κ. Ερντογάν διαθέτει την αναγκαία πλειοψηφία για την έγκρισή του.

Η Επιτροπή είχε διακόψει τη συζήτηση για το Πρωτόκολλο στις 16 Νοεμβρίου και είχε αναβάλει την ψηφοφορία, με πρόσχημα τις ανησυχίες βουλευτών για το γεγονός ότι η Σουηδία δεν έχει εκπληρώσει όλες τις δεσμεύσεις της για την  αντιμετώπιση της τρομοκρατίας  σε ότι αφορά στο ΠΚΚ. Η τουρκική πλευρά υπονόησε ότι αυτές θα πρέπει να γίνουν μέχρι να φθάσει το Πρωτόκολλο προς επικύρωση στην Ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως του Τ. Ερντογάν είναι ότι ο ίδιος ενώ αρχικά είχε αρνηθεί κάθε συσχέτιση του πακέτου των F-16 με άλλα θέματα, ο ίδιος έσπευσε να αποδεχθεί τη συσχέτιση που είχαν κάνει οι Αμερικανοί που συνδέουν την απόφαση για τα F-16 με την έγκριση του Πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας, επισημαίνοντας, μάλιστα, ότι θα πρέπει να προηγηθεί η απόφαση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης.

Ο Τούρκος πρόεδρος, όμως, τις τελευταίες ημέρες απαιτεί να γίνει ταυτόχρονη έγκριση των δύο υποθέσεων από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση και το αμερικανικό Κογκρέσο, κάτι που βεβαίως δεν είναι εφικτό και όχι μόνο για τεχνικούς λόγους. Ο Τ. Ερντογάν ελέγχει απολύτως τους βουλευτές, ενώ, αντιθέτως, ο Τ. Μπάιντεν μικρή επιρροή έχει στα δυο νομοθετικά Σώματα του Κογκρέσου, όπου ήδη υπάρχει ένα εντελώς αρνητικό κλίμα για την Τουρκία.

Εξάλλου, το Κογκρέσο έχει μακρά ιστορία σε αντιπαραθέσεις με την Τουρκία και ήδη έχει επιβάλει τον αποκλεισμό από το πρόγραμμα των F35 λόγω της αγοράς των S400, και έχει εκφράσει την αντίθεσή του στο πακέτο των F-16, όσο δεν δίνεται λύση στο θέμα της Σουηδίας, ενώ προβάλλονται και άλλες ενστάσεις για τη γενικότερη στάση της Τουρκίας, τόσο με την υποστήριξη της Χαμάς από τον Τ. Ερντογάν και τις σχέσεις του με τον Πούτιν όσο και με την επιθετική πολιτική έναντι των γειτόνων του.

Ο πρόεδρος Μπάϊντεν και δημοσίως έχει εκφράσει τη στήριξή του στην πώληση των F16 στην Τουρκία αλλά αυτή η δέσμευση έχει μικρή αξία εφόσον δεν αλλάξει στάση και το Κογκρέσο.

Ο Τούρκος πρόεδρος όμως, έτσι κινδυνεύει, εάν ολοκληρώσει την επικύρωση του πρωτοκόλλου για την Σουηδία, να βρεθεί μπροστά σε νέο αδιέξοδο με το Κογκρέσο να μένει αμετακίνητο στο μπλοκάρισμα των F-16. Αυτό θα είναι ένα ισχυρό πλήγμα για την Τουρκία και προσωπικά για το προφίλ που καλλιεργεί ο Τ. Ερντογάν ως του πανίσχυρου περιφερειακού ηγέτη που συνομιλεί ως ισότιμος με τους ηγέτες των παγκόσμιων δυνάμεων.

Είναι πολύ πιθανόν έτσι ο κ. Ερντογάν να θελήσει με την πρώτη ψηφοφορία την Τρίτη να στείλει ένα θετικό μήνυμα στην Ουάσιγκτον ώστε να είναι πιο εύκολο για τον Α. Μπλίνκεν να πείσει τα μέλη του Κογκρέσου  να ξεκινήσουν τη διαδικασία έγκρισης της πώλησης των F-16. Όμως θα απομένουν δύο ακόμη στάδια τα οποία πιθανόν να θελήσει να εκμεταλλευθεί: την ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης και κατόπιν την κατάθεση του Πρακτικού στο ΝΑΤΟ.

Κάτι τέτοιο, βεβαίως, θα διέσωζε το κύρος του Τ. Ερντογάν στο εσωτερικό απέναντι σε ενδεχόμενο επιμονής του Κογκρέσου στη θέση του, θα δημιουργούσε όμως νέες σοβαρές εστίες έντασης και αντιπαράθεσης με το ΝΑΤΟ και την Ουάσιγκτον.

Ήδη δύο φορές στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη (2022) και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους (2023) ο Τ. Ερντογάν ενέπαιξε τη Δύση υποσχόμενος ότι θα δώσει το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας το ΝΑΤΟ και με την συνολική στάση του έχει εξαντλήσει πλήρως κάθε απόθεμα αξιοπιστίας.

ΠΗΓΗ:https://www.liberal.gr/diethni-themata/mada-tin-margarita-ton-ekbiasmon-o-erntogan-exantlontas-tin-ypomoni-tis-dysis