Το «σέρβις» των Σουηδών και άλλων Ευρωπαίων στην Τουρκία και η πίεση στη Λευκωσία

9/2/2024

γράφει ο Νίκος Μελέτης

Υπό διπλή πίεση βρίσκεται η Λευκωσία, καθώς στην έναρξη μιας ακόμη διερευνητικής προσπάθειας για την επανέναρξη των συνομιλιών, η κυπριακή πλευρά έχει να αντιμετωπίσει και πάλι το «βρώμικο» παιγνίδι των Βρετανών, ενώ στην ΕΕ είναι ήδη αντιμέτωπη με μια προσπάθεια εξωραϊσμού και κατευνασμού της Τουρκίας.

Στο τελευταίο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, που κατόπιν παρέμβασης της Λευκωσίας με τη στήριξη και της Αθήνας δεν προσκλήθηκε τελικά ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χ. Φιντάν, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει συντονισμένη προσπάθεια ώστε με πρόσχημα το να κρατηθεί κοντά στην Ευρώπη η Τουρκία και για «ανταμοιβή» της επειδή ήρε το βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ορισμένες χώρες επιδιώκουν την παράκαμψη όσων όρων και υποχρεώσεων αφορούν την Κύπρο.

Είναι εντυπωσιακό της διάθεσης κατευνασμού της Τουρκίας, που σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει σε εξευτελιστικό για την ΕΕ σημείο, ότι ο Σουηδός Υπουργός πήρε τον λόγο στο Άτυπο Συμβούλιο και σύμφωνα με πληροφορίες υποστήριξε ότι «..ήταν καλό που κράτησε όλο αυτό το διάστημα η εκκρεμότητα με την έγκριση της ένταξης της χώρας του στο ΝΑΤΟ (σ.σ. λόγω του εκβιασμού του Τ. Ερντογάν) διότι δόθηκε η ευκαιρία στους Ευρωπαίους να κατανοήσουν τις θέσεις της Τουρκίας..».

Μια δήλωση που προκάλεσε τις παρεμβάσεις του Έλληνα και Κυπρίου ΥΠΕΞ Γ. Γεραπετρίτη και Κ.Κόμπου.

Μάλιστα, η προσπάθεια τώρα και αφού αποδέχθηκε ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζ. Μπορέλ να αναφερθεί στο Κυπριακό ως κλειδί για τις ευρωτουρκικές σχέσεις, Ευρωπαίοι παράγοντες έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου ώστε να εξασφαλίσουν ότι στην επετειακή εκδήλωση για τα 20 χρόνια από την τελευταία διεύρυνση (Απρίλιος 2004 με Κύπρο και χώρες Ανατολικής Ευρώπης) θα προσκληθεί και θα συμμετέχει ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χ. Φιντάν εφόσον η εκδήλωση γίνει σε επίπεδο ΥΠΕΞ.

Η παρουσία ενός Τούρκου ανώτατου αξιωματούχου σε μια τέτοια εκδήλωση, θα συνιστά συμβολικά αποδοχή της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, όμως δεν θα πρέπει να μετατραπεί σε εκδήλωση εξωραϊσμού της Τουρκίας, όπου Σουηδοί και διάφοροι άλλοι θα βρουν την ευκαιρία να μετατρέψουν την εκδήλωση σε roadshow της Τουρκίας στην Ευρώπη και μάλιστα σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη περίοδο ενόψει των ευρωεκλογών.

Για τη Λευκωσία, είναι σαφές ότι μια τέτοια παρουσία μπορεί να γίνει μόνον εφόσον συμφωνηθεί να αξιοποιηθεί η συνάντηση, ώστε να υπενθυμίσει η ΕΕ στον κ. Φιντάν ότι υπάρχουν δεσμεύσεις και υποχρεώσεις που έχει η χώρα του ήδη από το 2005 (π.χ. εφαρμογή του πρωτοκόλλου επέκτασης της Τελωνειακής Ένωσης σε όλα τα κράτη μέλη) και αφορούν ουσιαστικά στην αναγνώριση όλων των κρατών μελών.

Η Αθήνα φαίνεται να είναι θετική στην πρόσκληση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών στην επετειακή εκδήλωση και αυτό, γιατί το επιτάσσει η διαδικασία προσέγγισης των δύο χωρών. Θα είναι μια ευκαιρία για την ΕΕ να διαμηνύσει στην Άγκυρα, ότι ο δρόμος για την ΕΕ περνάει από την Κύπρο, τις σχέσεις καλής γειτονίας αλλά και από την ομαλοποίηση των σχέσεων με την Ελλάδα.

Απαιτούνται πάντως λεπτοί χειρισμοί, ώστε οι υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που υπάρχουν για την Τουρκία απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο, να μην υποβαθμισθούν και ο μοναδικός όρος που θα τίθεται στην Τουρκία να είναι απλώς η συμβολή της στην… επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό.

Καθώς έχει ξεκινήσει ουσιαστικά η νέα προσπάθεια της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Α. Όλγκιν Γκουέγιαρ για επανέναρξη των συνομιλιών, οι πρώτες «παγίδες» έχουν αρχίσει να στήνονται από τους γνωστούς «υπόπτους», τους Βρετανούς.

Ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής στην Κύπρο Ιρφάν Σιντίκ, έσπευσε να δηλώσει ότι απαιτείται να «γίνουν χειρονομίες προς τους Τουρκοκύπριους για να πειστούν να προσέλθουν στο τραπέζι των συνομιλιών», προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Λευκωσίας που κάλεσε τον Βρετανό διπλωμάτη στο Υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις.

Η δήλωση αυτή ήρθε τη στιγμή που συντονισμένα η Άγκυρα και ο κατοχικός ηγέτης Ε. Τατάρ δηλώνουν, ότι η νέα προσπάθεια θα πρέπει να εγκαταλείψει τη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και φυσικά το ευρωπαϊκό κεκτημένο και θέτουν ως προϋπόθεση την αναγνώριση της «κυριαρχικής ισότητας και το ισότιμο διεθνές στάτους» των Τουρκοκυπρίων, κάτι που φυσικά ανατρέπει τη διεθνώς αποδεκτή βάση λύσης του Κυπριακού που είναι οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Με τη δήλωση του Βρετανού διπλωμάτη, αποκαλύπτεται η προσπάθεια να εμφανισθεί ως προϋπόθεση για την επανέναρξη των συνομιλιών η παροχή «ανταλλαγμάτων» στην τουρκική πλευρά, που αφορούν όμως ευθέως στη βάση λύσης του Κυπριακού.

Διότι σε ό,τι αφορά τους Τουρκοκυπρίους, μόλις πριν λίγες ημέρες ο πρόεδρος Χ. Χριστοδουλίδης, παρουσίασε ένα γενναίο πακέτο 14 μέτρων για τους Τουρκοκυπρίους.

Η Α. Όλγκιν Γκουέγιαρ κινείται πάντως πολύ προσεκτικά και η αποστολή της την Τρίτη στην Αθήνα ήταν κυρίως διερευνητική, καθώς ακόμη δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει κάποια συγκεκριμένη πρόταση για τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσει. Στην Αθήνα άκουσε τις ελληνικές θέσεις από τον Γ. Γεραπετρίτη και τώρα το δύσκολο μέρος της πρώτης περιοδείας της στην περιοχή είναι στην Άγκυρα.

Η ίδια η πρώην Κολομβιανή ΥΠΕΞ, δείχνει να έχει εμπειρία και να γνωρίζει το πρόβλημα και πάντως είναι πολιτικό πρόσωπο και όχι τεχνοκράτης.

Το γεγονός ότι η Κολομβιανή απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ είναι πολιτικό πρόσωπο, προσδίδει μεγαλύτερο κύρος στην αποστολή της και για την ίδια αποτελεί μια φιλόδοξη αποστολή, που θα της άνοιγε τον δρόμο για σημαντικά αξιώματα στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και έτσι είναι προφανές ότι θα θελήσει να αποφύγει ένα πρόωρο αδιέξοδο.

ΠΗΓΗ:https://www.liberal.gr/amyna-diplomatia/serbis-ton-soyidon-kai-allon-eyropaion-stin-toyrkia-kai-i-piesi-sti-leykosia