11/2/2024
γράφει ο Κώστας Βενιζέλος
Το Φόρεϊν Όφις προετοιμάζεται εντατικά για νέες παρεμβάσεις στο Κυπριακό ενόψει και της έναρξης της αποστολής της νέας απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ. Επιχειρεί να καθορίσει, όπως συνηθίζει, το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η νέα πρωτοβουλία του ΟΗΕ, προσφέροντας… εθελοντικά «τεχνογνωσία» και «ιδέες». Εκτιμάται ότι οι πρόσφατες δηλώσεις του εδώ πρέσβη, Ιρφάν Σιντίκ, συνιστούν εν πολλοίς προπομπό προθέσεων και χρησιμοποιήθηκαν για καταγραφή αντιδράσεων.
Σημειώνεται συναφώς ότι ο Βρετανός πρέσβης όταν κλήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών για διάβημα, ισχυρίσθηκε ότι δεν είπε κάτι που θα πρέπει να ενοχλεί τη Λευκωσία(!) και υποστήριξε μέχρι τέλους τις απόψεις του. Παράλληλα, φέρεται να είπε πως αυτές τις απόψεις έχει και η νέα απεσταλμένη του ΟΗΕ, Ολγκίν Κουεγιάρ! Ισχυρισμός που προφανώς και θα πρέπει να διερευνηθεί.
Ενόψει, λοιπόν, και της νέας κινητικότητας που σημειώνεται στο Κυπριακό, στο κάδρο των επόμενων βημάτων από πλευράς των Βρετανών έχουν τοποθετηθεί δυο παλιοί γνώριμοι: Ο Ajay Sharma (διετέλεσε απεσταλμένος του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών στο Κυπριακό και στη συνέχεια υπηρέτησε στην Άγκυρα) και ο Jonathan Allen ( υπηρέτησε στην Κύπρο, αλλά και στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της χώρας του στη Νέα Υόρκη). Αμφότεροι φαίνεται ότι θα αναλάβουν το βάρος των παρεμβάσεων και της προώθησης της πολιτικής του Λονδίνου για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.
Είναι σαφές πως πρόθεση του Φόρεϊν Όφις είναι, όπως συνάγεται από διάφορες κινήσεις, να μπορέσουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να ποδηγετήσουν την πρωτοβουλία της κ. Κουεγιάρ. Να καθορίσουν εν πολλοίς την ατζέντα των συζητήσεων.
Περί κυριαρχίας
Σημειώνεται συναφώς ότι με βάση και τα όσα είπε και ο εδώ πρέσβης, Ιρφάν Σιντίκ, η προσοχή του Λονδίνου είναι στραμμένη πρωτίστως στο θέμα της κυριαρχίας, που θεωρείται για τους Βρετανούς κλειδί. Εκτιμάται από το Λονδίνο πως εάν ξεπεραστεί τούτο το ακανθώδες ζήτημα, τότε τα υπόλοιπα θα είναι πιο εύκολα. Έτσι, τουλάχιστον, λένε στις επαφές τους. Η βρετανική θεώρηση, με βάση επεξεργασμένες φόρμουλες, είναι πως οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να αναγνωρίσουν τα «έμφυτα δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων, που θα παραπέμπουν στα θέματα της κυριαρχίας των «συνιδρυτών» της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η βρετανική προσέγγιση στηρίζεται στη θέση ότι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει, στο θέμα της κυριαρχίας, να κάνουν «ένα βήμα πίσω». Στα πλαίσια των διαφόρων ασκήσεων επί χάρτου που κάνουν, έχουν «ξεσκονίσει» τη συμφωνία Αναστασιάδη- Έρογλου, του Φεβρουαρίου 2014, η οποία σε σχέση με την κυριαρχία αναφέρει πως είναι μεν μιααλλά «εκπηγάζει εξίσου από Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους». Παράλληλα, φαίνεται να υπάρχουν και ιδέες για τη διαχρονική τουρκική θέση ότι θα πρέπει να καθοριστεί το καθεστώς των Τουρκοκυπρίων μετά από μια νέα αποτυχία. Επί τούτου διαμορφώθηκαν κάποιες ιδέες, που συνδέονται και με τα όσα ισχύουν στην περίπτωση της Σκωτίας και της Ιρλανδίας.
Η βρετανική πλευρά απορρίπτοντας λύση δύο κρατών σημειώνει με νόημα ότι το μοντέλο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, είναι -κατά την έκφρασή αξιωματούχων της- ένα ευέλικτο πλαίσιο. Ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι στο Φόρεϊν Όφις αρέσκονται στις «εποικοδομητικές ασάφειες».
Βάση Κουεγιάρ το Λονδίνο
Στο μεταξύ, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η νέα απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, θα έχει ως βάση της το Λονδίνο, ώστε να βρίσκεται στην περιοχή και να πηγαινο-έρχεται στις εμπλεκόμενες στο Κυπριακό πρωτεύουσες. Η επιλογή του Λονδίνου, όπως αναφέρεται συναφώς, έγινε για οικογενειακούς λόγους ( έχει παιδί που σπουδάζει στη Βρετανία). Αποφεύγοντας τα συχνά υπερατλαντικά ταξίδια θα βρίσκεται, όπως αναφέρεται, περισσότερο στην περιοχή.
Η Κολομβιανή αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού έχει περιοδεύσει ήδη σε Λευκωσία, Αθήνα και Άγκυρα ενώ αυτή την εβδομάδα θα βρεθεί στο Λονδίνο. Μέχρι στιγμής δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της για τον τρόπο που θα προχωρήσει καθώς περιορίζεται να ακούει τις απόψεις των συνομιλητών της ενώ θέτει σειρά ερωτήσεων, που αφορά τόσο το παρελθόν όσο και το τι μέλλει γενέσθαι.
Αξιολογεί η Λευκωσία
Η κυπριακή κυβέρνηση έχει καθορίσει τα επόμενα της βήματα τόσο σε σχέση με την υπό εξέλιξη προσπάθεια του ΟΗΕ όσο και αναφορικά με άλλα πεδία δράσης, όπως είναι τα ευρωτουρκικά. Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι θα προκύψει οτιδήποτε θετικό από τις πρωτοβουλίες, λόγω των τουρκικών θέσεων, ωστόσο, οι προσπάθειες θα συνεχιστούν. Την ίδια ώρα, έτυχαν επεξεργασίας και σενάρια για την επόμενη ημέρα μιας νέας αποτυχίας. Σενάρια που λαμβάνουν υπόψη και τις τουρκικές προθέσεις όσο και τρίτων.
Τέσσερις άξονες έθεσε η Αθήνα
Στην Αθήνα, όπου βρέθηκε την περασμένη Τρίτη, η νέα απεσταλμένη του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, δεν είχε και πολλά να συζητήσει. Τόσο κατά τη συνάντηση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό όσο και με τον υπουργών Εξωτερικών, Γεώργιο Γεραπετρίτη, η Αθήνα κωδικοποίησε τις θέσεις που κατέθεσε στην αξιωματούχο του ΟΗΕ, προτάσσοντας τέσσερις άξονες.
Πρώτο, ξεκαθάρισε ότι δεν συζητά λύση δυο κρατών στην Κύπρο.
Δεύτερο, δεν συζητά οτιδήποτε μπορεί να επηρεάσει την υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τρίτο, υποστηρίζει λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Τέταρτο, υποστηρίζει συνομιλίες από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα αρχίζοντας από τα θέματα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων.
Η Άγκυρα έθεσε πρόσφατα δυο βέτο για την Κύπρο
Δυο βέτο άσκησε η κατοχική Δημοκρατία για συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, την ώρα κατά την οποία οι εταίροι μας στην Ε.Ε. ζητούσαν επιμόνως να προσκληθεί ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, Gymnich( 2-3 Φεβρουαρίου), κάτι που δεν έγινε λόγω της διαφωνίας της Λευκωσίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε σύσκεψη που θα πραγματοποιείτο στην Άγκυρα για το συριακό, είχαν προσκληθεί οι πρέσβεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δαμασκό. Πριν από την πραγματοποίηση της σύναξης αυτής η Άγκυρα διαμήνυσε ότι δεν δεχόταν παρουσία του Κύπριου πρέσβη. Ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς αυτής της κατοχικής δύναμης έναντι εντός ενός εταίρου, της Κυπριακής Δημοκρατίας, κανένας πρέσβης κράτους-μέλους της Ε.Ε. δεν μετέβη στην Άγκυρα.
Η δεύτερη περίπτωση κατά την οποία η Τουρκία άσκησε βέτο ήταν για τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, με καθεστώς παρατηρητή, στη Διάσκεψη για τον Αφοπλισμό. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, την 1ηΦεβρουαρίου 2024 πραγματοποιήθηκαν εκλογές για παραχώρηση καθεστώτος παρατηρητή στη Διάσκεψη για τον Αφοπλισμό για την τρέχουσα χρονιά. Σε διαδικαστικό επίπεδο με επιμονή της Ρωσίας, για δικούς της λόγους, υιοθετήθηκε όπως κάθε υποψηφιότητα εξεταστεί χωριστά κι όχι συνολικά, με ενιαίο κατάλογο.
Κατά τη ψηφοφορία η Κυπριακή Δημοκρατία καταψηφίστηκε από την Τουρκία, που αξιοποίησε το δικαίωμα της αρνησικυρίας. Πρέπει να σημειωθεί πως η κατοχική πλευρά αιτιολόγησε τη ψήφο της, που απέτρεψε τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, προβάλλοντας το γνωστό αφήγημα ότι δεν την αναγνωρίζει.
Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ήταν παρούσα στην ομιλία της τουρκικής πλευράς, καθώς είχε αποχωρήσει μετά τη ψηφοφορία και δεν μπορούσε να απαντήσει. Σημειώνεται ότι υπήρξε διά των ΜΚΔ ευρωπαϊκή αντίδραση στην τουρκική στάση έναντι της Κύπρου.
Με δεδομένα τα δυο βέτο της κατοχικής πλευράς η Λευκωσία βρέθηκε αντιμέτωπη με τη θέση από εταίρους μας ( με πρωταγωνίστρια τη Γερμανία) για παρουσία Φιντάν στο Ατυπο Συμβούλιο. Ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, που αντιμετώπισε και τον Ιούλιο το ίδιο θέμα, έθεσε ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσε να συζητήσει, που αφορούν τα ευρωτουρκικά και τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Άγκυρας.
Πρέπει να σημειωθεί πως ο κ. Φιντάν απέρριψε να συναντήσει τον κ. Κόμπο, στην περίπτωση που θα προσκαλείτο στο Συμβούλιο. Από τη Λευκωσία εγέρθηκαν και ζητήματα διαδικαστικού χαρακτήρα κατά τη διάρκεια της Άτυπης Συνόδου. Κι αυτό γιατί οι πληροφορίες έφεραν κάποιους από τους εταίρους να αφιέρωναν την ημέρα στην Τουρκία!
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε όλη αυτή η προσπάθεια γίνεται και ενόψει του γεγονότος ότι αναμένεται έκθεση για την Τουρκία ενώ μια ομάδα κρατών-μελών θεωρεί ότι «είναι μεγάλη χώρα και πρέπει να μιλάμε μαζί της». Άνευ όρων και ανεξάρτητα της συμπεριφοράς της.
Στο τέλος, η χωρίς ανταλλάγματα παρουσία Φιντάν στη σύνοδο αποτράπηκε και μπορεί τούτο να έχει κακοφανίσει κάποιους εταίρους αλλά για τη Λευκωσία ήταν μονόδρομος. Δεν μπορεί η Τουρκία να δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, να μπλοκάρει τη συμμετοχή της σε διάφορα διεθνή φόρουμ, να συνεχίζει τις προκλήσεις στην Κύπρο και να ζητείται από τη Λευκωσία να στρώσει κόκκινο χαλί στην κατοχική δύναμη.
ΠΗΓΗ:https://www.philenews.com/politiki/article/1436885/vretaniko-bairaki-sti-nea-protovoulia-sto-kipriako-sto-londino-tha-ine-i-vasi-tis-k-kouegiar/
