Από τον πόλεμο των drones στον πόλεμο των πυραύλων. Η απόφαση του απερχόμενου Προέδρου, Τζο Μπάιντεν, να άρει τους περιορισμούς στη χρήση των αμερικανικών πυραύλων ATACMS, επέτρεψε στην Ουκρανία να πραγματοποιήσει το πρώτο της χτύπημα βαθιά στο έδαφος της Ρωσίας. Καθόλου τυχαία, η Μόσχα την ίδια ημέρα έβγαλε από το συρτάρι το νέο της πυρηνικό δόγμα, επιδιώκοντας ουσιαστικά να υπενθυμίσει στη Δύση ότι υπάρχει και αυτή η «επιλογή». Φυσικά, δεν έμεινε στις απειλές, αφού λίγα 24ωρα μετά εκτόξευσε τον νέο πύραυλο «Ορέσνικ» προς την Ουκρανία, στέλνοντας το μήνυμα, ειδικά προς τις ΗΠΑ, ότι η κλιμάκωση της σύγκρουσης μπορεί να φτάσει σε νέα επίπεδα. Σε κάθε περίπτωση, η εκλογή Ντόναλντ Τραμπ με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, άνοιξε τη συζήτηση για ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις. Με τις νέες εξελίξεις όμως το μόνο βέβαιο είναι ότι ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου «κληρονομεί» έναν πόλεμο με ακόμα μεγαλύτερο διακύβευμα.

Πώς μπορούν να επηρεάσουν την έκβαση του πολέμου

Λίγο πριν από την εκπνοή της διακυβέρνησής του, ο Μπάιντεν άναψε το πράσινο φως στο Κίεβο για να χρησιμοποιήσει πυραύλους ATACMS βαθιά στο ρωσικό έδαφος. Επρόκειτο για ένα πάγιο αίτημα της Ουκρανίας, η οποία ήθελε να χτυπάει και να αποδυναμώνει τον ρωσικό στρατό πολλά χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα.

Οι ATACMS είναι υπερηχητικοί βαλλιστικοί πύραυλοι με βεληνεκές έως και 300 χιλιόμετρα (186 μίλια) και μπορούν να φέρουν μια κεφαλή που περιέχει περίπου 170 κιλά (375 λίβρες) εκρηκτικών. Κατασκευάζονται από τη Lockheed Martin και έχουν σχεδιαστεί για να εκτοξεύονται από ένα σύστημα πυραύλων πολλαπλής εκτόξευσης (MLRS) ή ένα σύστημα πυραύλων πυροβολικού υψηλής κινητικότητας (HIMARS) – δύο άλλα συστήματα που οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου, η άρση των αμερικανικών απαγορεύσεων τής δίνουν τη δυνατότητα να χτυπήσει περίπου 200 στόχους, συμπεριλαμβανομένων αεροδρομίων, στρατιωτικών εγκαταστάσεων, κέντρων εκπαίδευσης και σημείων ανεφοδιασμού. Η Ουκρανία αναμένεται ότι θα χρησιμοποιήσει τα νέα αυτά όπλα κυρίως στην περιοχή του Κουρσκ. Στη συγκεκριμένη περιοχή η Ρωσία έχει συγκεντρώσει περίπου 50.000 Ρώσους στρατιώτες και 10.000 στρατολογημένους από τη Βόρειο Κορέα. Ο έλεγχος αυτής της περιοχής θα μπορούσε να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας σε πιθανές διαπραγματεύσεις, τις οποίες ο εκλεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα επιδιώξει.

Εάν οι ATACMS αναπτυχθούν στο Κουρσκ, θα μπορούσαν να αναγκάσουν τη Ρωσία να μεταφέρει τις περιοχές συγκέντρωσης στρατευμάτων και εξοπλισμού πιο μακριά από τη γραμμή του μετώπου. Σύμφωνα με ανάλυση της Wall Street Journal, επί του παρόντος, ο ρωσικός στρατός είναι σε θέση να αναπτύσσει δυνάμεις και να μεταφέρει εξοπλισμό σε θέσεις επίθεσης περίπου 20 έως 30 μίλια από το μέτωπο, δηλαδή λίγο έξω από την εμβέλεια των πυραύλων Himars, ενός συστήματος που η Ουκρανία έχει ήδη εξουσιοδοτηθεί να χρησιμοποιεί. Εάν ο εξοπλισμός αυτός μεταφερθεί πιο πίσω ως απάντηση στις επιθέσεις με ATACMS, θα χρειάζονται ώρες για να φτάσουν τα ρωσικά στρατεύματα στο μέτωπο, δίνοντας στους Ουκρανούς περισσότερο χρόνο να σχεδιάσουν τις επιθέσεις τους.

Αναλυτές εξηγούν ότι η απόφαση να επιτραπεί στην Ουκρανία η χρήση των πυραύλων ATACMS εντός της ρωσικής επικράτειας αποτελεί σημαντική ενίσχυση για τον εξαντλημένο στρατό της Ουκρανίας. Ο ουκρανικός στρατός βρίσκεται σε αργή αλλά σταθερή υποχώρηση τις τελευταίες εβδομάδες, αντιμετωπίζοντας τον μεγαλύτερο και καλύτερα εξοπλισμένο ρωσικό στρατό.

Από την άλλη, υπάρχει η άποψη ότι η επιφυλακτικότητα της Ουάσιγκτον σχετικά με την παροχή όπλων στην Ουκρανία ακολουθεί ένα γνώριμο μοτίβο στις 1000 και πλέον ημέρες πολέμου. Μετά από εκτεταμένες συζητήσεις, συχνά συνοδευόμενες από δημόσιες δηλώσεις, η Ρωσία είχε άφθονο χρόνο να προετοιμαστεί για τα νέα συστήματα, όταν οι ΗΠΑ έδωσαν τελικά το πράσινο φως. Ο μεγάλος χρόνος που μεσολάβησε μέχρι την άρση των περιορισμών επέτρεψε στη Ρωσία να μετακινήσει μερικούς από τους πιο σημαντικούς στόχους, όπως αεροπλάνα και ελικόπτερα, εκτός της εμβέλειας των ATACMS, δήλωσε ο διευθυντής στρατιωτικών επιστημών στο Royal United Services Institute, Μάθιου Σάβιλ. Η Ουκρανία μπορεί ακόμα να πλήξει κάποιους στόχους, «αλλά ο αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος σε σχέση με την περίοδο που οι Ουκρανοί ζήτησαν αρχικά αυτά τα όπλα».

Απάντηση με πυρηνική απειλή και «παγκόσμιο πόλεμο»

Την ημέρα του ουκρανικού χτυπήματος με τους αμερικανικούς ATACMS, η Ρωσία ανακοίνωσε επίσημα το νέο πυρηνικό της δόγμα. Παρά το ότι είχε υπογραφεί δύο μήνες πριν, ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, κάλεσε τη Δύση «να διαβάσει ολόκληρο» το νέο ρωσικό δόγμα για τη χρήση πυρηνικών όπλων, το οποίο ουσιαστικά διευρύνει την πιθανότητα καταφυγής σε πυρηνικά όπλα σε περίπτωση «μαζικής» επίθεσης από χώρα χωρίς πυρηνικό οπλοστάσιο, αλλά υποστηριζόμενη από πυρηνική δύναμη. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία πως πρόκειται για αναφορά στην Ουκρανία και τις δυνάμεις που την υποστηρίζουν, τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία.

Αναλυτές όμως αναφέρουν ότι η αντίδραση των ΗΠΑ σε αυτήν την απειλή ήταν σχεδόν αδιάφορη. Εξηγούν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε πολλές παρενέργειες στο παγκόσμιο, μεταξύ των οποίων ανοσία των ΗΠΑ και των υπόλοιπων χωρών στη συνεχιζόμενη χρήση των πυρηνικών όπλων ως του απόλυτου διαπραγματευτικού χαρτιού. Η ιδέα ότι ένα από τα εννέα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα -με το Ιράν να βρίσκεται στο κατώφλι της απόκτησής τους ως το δέκατο- θα μπορούσε να πατήσει το κουμπί, είναι πλέον πιο πιθανό να προκαλέσει αδιαφορία παρά τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα πυρηνικών, Matthew Bunn, «πρόκειται για επίδειξη δύναμης, η οποία έχει ως στόχο να τρομάξει πρώτα την Ευρώπη και μετά τις ΗΠΑ, ώστε ν’ αποσύρουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία. Η άμεση πιθανότητα χρήσης πυρηνικών από τη Ρωσία δεν έχει αυξηθεί. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη πιθανότητα πυρηνικού πολέμου πιθανόν να έχει αυξηθεί ελαφρώς – καθώς η προθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίξουν επιθέσεις βαθιά εντός της Ρωσίας ενισχύει το μίσος και τον φόβο του Πούτιν προς τη Δύση και πιθανότατα θα προκαλέσει ρωσικές αντιδράσεις που θα αυξήσουν τον φόβο και το μίσος της Δύσης προς τη Ρωσία».

Μια άλλη ανάγνωση του νέου πυρηνικού δόγματος, είναι ότι αποτελεί ακόμα μια προσπάθεια του Πούτιν να μετατρέψει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο σε κάτι που ο κόσμος θα φοβάται ξανά, δίνοντάς του τη διεθνή επιρροή που η οικονομία του, βασισμένη στο φυσικό αέριο και τον πόλεμο, δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να εξασφαλίσει. Σε κάθε περίπτωση, η πιθανότητα ενός λάθους υπολογισμού που θα προκαλούσε πυρηνικό πόλεμο είναι χαμηλή, αφού ο Πούτιν έχει δείξει προσοχή κατά τη διάρκεια του πολέμου, αποφεύγοντας οποιαδήποτε ανοιχτή επίθεση σε χώρες του ΝΑΤΟ, τις οποίες θέλει να κρατήσει εκτός του πολέμου.

Εάν οι ATACMS αναπτυχθούν στο Κουρσκ, θα μπορούν να αναγκάσουν τη Ρωσία να μεταφέρει τις περιοχές συγκέντρωσης στρατευμάτων και εξοπλισμού πιο μακριά από τη γραμμή του μετώπου

Τελικά, η Ρωσία «έσπασε τη σιωπή» της λίγα 24ωρα μετά, πλήττοντας την Ουκρανία με υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο. Σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις πολλών αναλυτών ότι η Ρωσία δεν είχε στη διάθεσή της άλλες στρατιωτικές απαντήσεις στους ATACMS, το Κρεμλίνο υπέδειξε με νόημα στους Δυτικούς ότι ο νέος πύραυλος «Ορέσνικ» (Φουντουκιά) εναντίον ουκρανικής στρατιωτικής εγκατάστασης είναι ένα μήνυμα προς τη Δύση και ειδικά τους Αμερικανούς. Ο Πούτιν, δε, κατηγόρησε τη Δύση ότι κλιμακώνει τη σύρραξη στην Ουκρανία, μετατρέποντάς την σε παγκόσμιο πόλεμο.

Πρόσκομμα για τον Τραμπ

Η χρονική συγκυρία της αλλαγής στρατηγικής του απερχόμενου Προέδρου Μπάιντεν προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών. Πρώτος έσυρε τον χορό ο γιος του, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ανέφερε ότι «το στρατιωτικό βιομηχανικό κατεστημένο φαίνεται να θέλει να διασφαλίσει ότι θα ξεκινήσει ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος προτού ο πατέρας μου έχει την ευκαιρία να φέρει ειρήνη και να σώσει ζωές», είπε.

Ο βουλευτής Κόρι Μιλς κατήγγειλε ότι «ο Μπάιντεν θα κάνει αυτό που έκανε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, δηλαδή να καταστρέψει τη χώρα, να καταστρέψει τη θέση μας στη διεθνή σκηνή, θα προσπαθήσει να μας αποδυναμώσει με κάθε τρόπο όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις, για να καταστήσει πιο δύσκολο για τον Πρόεδρο Τραμπ να προχωρήσει και να επικεντρωθεί στην ατζέντα που βάζει πρώτα την Αμερική».

Ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ κατηγόρησε επίσης τον Μπάιντεν για «ρηχότητα» και ότι προσπαθεί να μπλοκάρει τον Τραμπ. «Προσπαθεί να βάλει τον Τραμπ σε ένα κουτί. Ήταν παράξενο που αποφάσισε να το κάνει αμέσως μετά τις εκλογές… Απλώς νομίζω ότι αυτό ήταν κάτι που έπρεπε να είχε κάνει για να βοηθήσει την Ουκρανία, και παίζει πολιτική με αυτό. Και νομίζω ότι είναι μια άσχημη κίνηση».

Περιέργως, παρόμοια άποψη έχουν Ρώσοι αξιωματούχοι που επικαλείται το Reuters. Σύμφωνα όσα δήλωσαν, η απόφαση του απερχόμενου Προέδρου θα μπορούσε να περιπλέξει και να καθυστερήσει οποιονδήποτε διακανονισμό – και να αυξήσει τις απαιτήσεις της Μόσχας, καθώς σκληροπυρηνικοί πιέζουν για ένα μεγαλύτερο κομμάτι της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Πούτιν φαίνεται ότι είναι ανοικτός για να συζητήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, όμως αποκλείει το ενδεχόμενο να κάνει οποιεσδήποτε μείζονες εδαφικές παραχωρήσεις και επιμένει ότι το Κίεβο πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Αναλυτές εξηγούν ότι μπορεί η κίνηση Μπάιντεν να μην είναι παράλογη, ωστόσο είναι αρκετά προκλητική. Ο Λευκός Οίκος προσπάθησε να συνδέσει την ανάπτυξη Βορειοκορεατών στρατιωτών στο Κουρσκ με την απόφασή για τους πυραύλους, δείχνοντας ότι αυτή είναι η αντίδραση των ΗΠΑ στην κλιμάκωση της Μόσχας. Οι Δυτικοί αξιωματούχοι έχουν παρατηρήσει ότι η ανάπτυξη στρατιωτών της Βόρειας Κορέας αντιπροσωπεύει την επέκταση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, στην οποία οι αντίπαλοι της Αμερικής στον Ινδο-Ειρηνικό έχουν πλέον ρόλο. Εύλογα, στα μάτια του Μπάιντεν αυτή η κλιμάκωση είναι απάντηση στην κλιμάκωση από τους εχθρούς του. Αλλά το γεγονός ότι καθυστέρησε τόσο πολύ ουσιαστικά καθιστά αυτήν την απόφαση ετεροχρονισμένη και ανίκανη να αλλάξει σημαντικά τις ισορροπίες στο πεδίο της μάχης. Το μόνο που μένει για τον Ντόναλντ Τραμπ είναι η κληρονομία ενός πολέμου, του οποίου το διακύβευμα μόλις έγινε ακόμα μεγαλύτερο.

ΠΗΓΗ:https://simerini.sigmalive.com/article/2024/11/24/e-nea-phase-tou-polemou-sten-oukrania-me-atacms-oresnik-kai-purenike-apeile/