Η ένταξη της Κύπρου σε τρία προγράμματα απόκτησης στρατιωτικών εξοπλισμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, κατόπιν προεδρικού διατάγματος, άνοιξε μετά από πολλά χρόνια το κεφάλαιο της ουσιαστικής ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού της Εθνικής Φρουράς. Μιας ενίσχυσης, που τουλάχιστον την τελευταία 20ετία γινόταν με το σταγονόμετρο, και το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων του προϋπολογισμού για την αμυντική θωράκιση προοριζόταν κυρίως για την κάλυψη των αναγκών συντήρησης των υφιστάμενων μέσων και κατά δεύτερο λόγο για την προμήθεια νέων.
Τα νέα αποκτήματα
Τα τελευταία χρόνια στο οπλοστάσιο της Εθνικής Φρουράς εντάχθηκαν τα σέρβικα αυτοκινούμενα πυροβόλα Nora-B52 155 mm, ενώ έχει συναφθεί συμφωνία για προμήθεια έξι επιθετικών ελικοπτέρων H145Μ της εταιρείας Airbus Helicopters (γαλλογερμανική σύμπραξη), συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών, με κόστος €140 εκατ. και το ποσό θα εξοφληθεί με δόσεις μέχρι το 2026. Στο πλαίσιο της ίδιας συμφωνίας, το Υπουργείο Άμυνας διατηρεί δικαίωμα προμήθειας επιπλέον έξι ελικοπτέρων, ιδίου τύπου, με τους ίδιους όρους. Επιπρόσθετα, η Εθνική Φρουρά απέκτησε και το σύστημα ηλεκτρονικής επιτήρησης της Πράσινης Γραμμής.
Τα ρωσικά οπλικά συστήματα
Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα μέσα, η ανάγκη για ενίσχυση φωνάζει εδώ και χρόνια, όμως έγινε πιο επιτακτική μετά την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία λόγω της εισβολής στην Ουκρανία. Για τα ρωσικά οπλικά συστήματα που διαθέτει η Εθνική Φρουρά, πλέον δεν υπάρχει η δυνατότητα για προμήθεια ανταλλακτικών και έχει ξεκινήσει διαδικασία αντικατάστασής τους.
Μετά την πώληση των 11 ρωσικών επιθετικών ελικοπτέρων στη Σερβία, οι ενέργειες του Υπουργείου Άμυνας και του ΓΕΕΦ στράφηκαν στην αντικατάσταση των ρωσικών αρμάτων μάχης Τ-80, των τεθωρακισμένων αρμάτων BMP-3 και των αντιαεροπορικών συστημάτων BUKM1-2 και TOR-M1.
Πριν από την ένταξη της Κύπρου στα προγράμματα προμήθειας στρατιωτικού εξοπλισμού από την αμερικανική βιομηχανία, πιο προχωρημένες ήταν οι ενέργειες για απόκτηση αρμάτων μάχης προς αντικατάσταση των Τ-80. Από τους επιτελείς του ΓΕΕΦ είχε αξιολογηθεί ως καταλληλότερη επιλογή το ισραηλινό Merkava και είχαν γίνει διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο χωρών για την προμήθεια σε πρώτο στάδιο τριών επιλαρχιών με προοπτική αγοράς ακόμη μιας επιλαρχίας. Το θέμα ωστόσο έμεινε στάσιμο μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα. Ακολούθως εξετάστηκαν άλλες επιλογές που πληρούν τα κριτήρια που τέθηκαν. Η λίστα περιλαμβάνει τρία άρματα μάχης που προκρίθηκαν. Πρόκειται για τα γερμανικά Leopard, τα γαλλικά Leclerc και τα αμερικανικά Μ1 Abrams.
Σε ό,τι αφορά το κόστος του κάθε άρματος το M1 Abrams, θεωρείται το ακριβότερο. Εντούτοις, το γεγονός ότι πλέον μετά το διάταγμα του Μπάιντεν η Κύπρος έχει πρόσβαση στη μεγαλύτερη στρατιωτική βιομηχανία στον κόσμο, ίσως διαφοροποιήσει τα δεδομένα. Δηλαδή, πέραν από τα καινούργια συστήματα, η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει τη δυνατότητα απόκτησης και μεταχειρισμένων, τα οποία εντάσσονται στο πρόγραμμα παραχώρησης στρατιωτικών μέσων και εξοπλισμού καθώς θεωρούνται πλεονάζοντα για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις και παραχωρούνται σε φίλιες χώρες.
Ιεράρχηση προτεραιοτήτων
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», τα αρμόδια τμήματα του Υπουργείου Άμυνας και του ΓΕΕΦ έχουν ιεραρχήσει τις προτεραιότητές τους σε ό,τι αφορά τις ανάγκες για ενίσχυση. Οι μεγαλύτερες ανάγκες αφορούν την κάλυψη των αδυναμιών που προκύπτουν από τα ρωσικά συστήματα και τις ελλείψεις που παρουσιάζουν. Αρμόδια στρατιωτική πηγή εξήγησε ότι, παρά την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων, δεν σημαίνει ότι από τη μία ημέρα στην άλλη θα δούμε, για παράδειγμα, αμερικανικά άρματα μάχης και αντιαεροπορικά συστήματα. Για παράδειγμα, η ανάγκη για αντικατάσταση των αρμάτων T-80 και των αντιαεροπορικών συστημάτων είναι δεδομένη. Εντούτοις, σε ό,τι αφορά την αεράμυνα υπάρχουν και άλλες παράμετροι που προσμετρώνται στην προσπάθεια για ενίσχυση, όπως η συμβατότητα με άλλα μέσα που διαθέτει η Εθνική Φρουρά.
Απ’ εκεί και πέρα, οι ανάγκες της Κύπρου θα κοινοποιηθούν στις ΗΠΑ μέσω του διαύλου που άνοιξε. Επιπρόσθετα, η Δημοκρατία ίσως ζητήσει πλωτά και πτητικά μέσα επιτήρησης των θαλάσσιων συνόρων και για σκοπούς έρευνας και διάσωσης. Πρόκειται για έναν τομέα στον οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επενδύσει αρκετά. Λόγω και της θέσης της στην Ανατολική Μεσόγειο και τον ρόλο που διαδραμάτισε μετά τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η έρευνα και διάσωση και η απόκτηση μέσων που να αυξήσουν τις δυνατότητα της Κύπρου είναι επίσης ψηλά στην ατζέντα. Αναμένεται, επίσης, η Εθνική Φρουρά να προμηθευτεί ατομικούς εξοπλισμούς που να αναβαθμίζουν τις δυνατότητες του προσωπικού. Μέσω των προγραμμάτων της αμερικανικής κυβέρνησης ενδέχεται να αποκτηθούν και σύγχρονα μέσα μεταφοράς προσωπικού.
Τα τρία προγράμματα
Τα τρία προγράμματα στα οποία προσχωρεί η Κυπριακή Δημοκρατία είναι, το Foreign Military Sales (FMS), το Excess Defense Articles (EDA) και το Title 10 security assistance grant programs. Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα FMS, με την ένταξη της Κύπρου θα υπάρχει η δυνατότητα απόκτησης στρατιωτικού εξοπλισμού, υπηρεσιών και εκπαίδευσης απευθείας με από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Δηλαδή, μέσω αυτού του προγράμματος παρακάμπτονται οι ιδιωτικές εταιρείες που παράγουν αυτού του είδους στρατιωτικό εξοπλισμό και η αγορά γίνεται απευθείας από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Οι ενδεχόμενες μελλοντικές αγορές θα μπορούν να γίνονται μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.
Τα πλεονεκτήματα αυτής της διαδικασίας, είναι το χαμηλότερο κόστος των εξοπλισμών σε σχέση με την αγορά τους από την κατασκευάστρια εταιρεία καθώς η αγορά γίνεται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία αγοράζει στρατιωτικό υλικό για δική της χρήση και για την προμήθεια του σε χώρες – συμμάχους της. Επομένως, η διαδικασία για αγορά στρατιωτικού υλικού μετά την ένταξη της Δημοκρατίας στο FMS θα είναι φθηνότερη και γρηγορότερη. Μέσω του ίδιου προγράμματος θα ρυθμίζονται και τα θέματα της συντήρησης των αμερικανικών οπλικών συστημάτων, καθώς και της εκπαίδευσης του προσωπικού της Εθνικής Φρουράς στα συγκεκριμένα στρατιωτικά μέσα. Κατ’ επέκταση, και σ’ αυτό τον πυλώνα το συνολικό κόστος εκτιμάται ότι θα είναι σαφώς χαμηλότερο.
Στο πρόγραμμα FMS συμμετέχουν συνολικά 189 χώρες. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία σήμερα, στον τομέα των στρατιωτικών εξοπλισμών, έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει με συμφωνίες μεταξύ κυβερνήσεων μόνο με το Ισραήλ και τη Σερβία.
Το δεύτερο πρόγραμμα στο οποίο εντάσσεται η Κυπριακή Δημοκρατία, το Excess Defense Articles (EDA), αφορά την προμήθεια πλεονασματικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Πρόκειται για υλικό που χρησιμοποιούν οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις και το διαθέτουν σε φίλες χώρες με σκοπό τον εκμοντερνισμό του εξοπλισμού αυτών των χωρών. Στις ΗΠΑ, επειδή παράγουν τεχνολογίες σε ό,τι αφορά στους εξοπλισμούς, όποτε αντικαθιστούν τα δικά τους συστήματα, τα προηγούμενα αντί να τα καταστρέφουν τα παραχωρούν σε χώρες οι οποίες είναι ενταγμένες σ’ αυτό το πρόγραμμα. Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι πλεονασματικοί εξοπλισμοί παραχωρούνται είτε δωρεάν, είτε σε πάρα πολύ χαμηλό κόστος. Το κράτος που τα παραλαμβάνει, επωμίζεται το κόστος της μεταφοράς τους από τις ΗΠΑ καθώς και τα έξοδα συντήρησης και εκπαίδευσης. Οι εξοπλισμοί που αποσύρονται αναρτώνται σε κατάλογο, και τα κράτη που ενδιαφέρονται υποβάλλουν αιτήματα για τις ανάγκες τους.
Το τρίτο πρόγραμμα που εντάσσεται η Κύπρος με τη διακήρυξη του Αμερικανού Προέδρου ενισχύει την υποστήριξη ικανοτήτων των χωρών που συμμετέχουν, μέσω παροχής εκπαίδευσης και υλικού, κυρίως όσον αφορά την ασφάλεια χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.
ΠΗΓΗ:https://politis.com.cy/politis-news/cyprus/894459/ierarchoyn-proteraiotites-gia-enischysi-tis-ef-anoixe-o-dromos-meta-ti-stratiotiki-synergasia-me-tis-ipa