31/1/2025
γράφει ο Ανδρέας Πιμπίσιης
Δεκαεννέα ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρος της Κύπρου και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, με κοινή επιστολή τους ζητούν την οικονομική ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας. Η επιστολή των 19 ηγετών στάλθηκε ενόψει του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο θα ασχοληθεί με το κεφάλαιο ευρωπαϊκή άμυνα. ΟΙ 19 ζητούν περαιτέρω χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Η κοινή επιστολή (την οποία το philenews έχει δει) συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Φινλανδίας και έχει ως παραλήπτες τον Ντόναλντ Τουσκ, πρωθυπουργό της Πολωνίας (η οποία προεδρεύει αυτό το εξάμηνο της ΕΕ), τον Αντόνιο Κόστα, Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τη Νάντια Καλβίνιο, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Την υπογράφουν Φινλανδία, Βέλγιο, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ρουμανία, Σλοβακία, Ισπανία και Σουηδία.
Οι 19 ηγέτες υποδεικνύουν πως «υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων προκλήσεων ασφαλείας που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, είναι ζωτικής σημασίας να αναλάβουμε αποφασιστική δράση για την ενίσχυση της συνολικής αμυντικής ετοιμότητας και των δυνατοτήτων της Ευρώπης και της αμυντικής βιομηχανικής της βάσης. Θα πρέπει επίσης να ενισχύσουμε τις ικανότητές μας για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, όπως η διασφάλιση κρίσιμων υποδομών, οι οποίες θέτουν ιδιαίτερες προκλήσεις και ανάγκες».
Περαιτέρω επισημαίνουν ότι η ΕΤΕπ με την επέκταση των χρηματοδοτικών μηχανισμών και την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων «μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την επείγουσα ανάγκη ανάπτυξης της αμυ8ντικής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάση της Ευρώπης, διασφαλίζοντας ότι είναι σε θέση να ανταποκριθεί τόσο στις άμεσες όσο και στις μακροπρόθεσμες προκλήσεις».
Στην επιστολή αναφέρεται ακόμα ότι «η απόφαση της ΕΤΕπ να αυξήσει τον δείκτη δανειακής επιβάρυνσης της τράπεζας στο 290% θα επιτρέψει την αύξηση των επενδύσεων σε κρίσιμους τομείς όπως η ασφάλεια και η άμυνα». Η ομάδα των ηγετών της ΕΕ προτείνουν τις εξής τρεις άμεσες ενέργειες για επενδυτική χρηματοδότηση του τομέα της ασφάλειας και της άμυνας:
1. Επαναξιολόγηση του καταλόγου των εξαιρούμενων δραστηριοτήτων: Ο κατάλογος των εξαιρούμενων δραστηριοτήτων και τομέων θα πρέπει να επανεκτιμηθεί όσον αφορά τον δανεισμό της βιομηχανίας ασφάλειας και άμυνας. Η ορολογία και το περιεχόμενο των εξαιρούμενων δραστηριοτήτων θα πρέπει να καθοριστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια και να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο το πεδίο εφαρμογής τους, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις νέες πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ. Αυτό θα πρέπει να γίνει με τρόπο που να διασφαλίζει τις δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική θέση της ΕΤΕπ.
2. Προσαρμογή της δανειοδοτικής πολιτικής για την αύξηση του όγκου της διαθέσιμης χρηματοδότησης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας: Επιπλέον, παροτρύνεται η ΕΤΕπ να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στη δανειοδοτική της πολιτική για την ενίσχυση της στήριξης και του όγκου της διαθέσιμης χρηματοδότησης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Αυτή η μεγαλύτερη έμφαση στην ασφάλεια και την άμυνα, για παράδειγμα με την αύξηση του διαθέσιμου όγκου επενδύσεων της στρατηγικής ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την ασφάλεια, θα πρέπει να διαφυλάξει την αποτελεσματική χρηματοδότηση των άλλων στρατηγικών προτεραιοτήτων της ΕΤΕπ.
3. Διερεύνηση της έκδοσης χρέους ειδικού σκοπού για τη χρηματοδότηση έργων ασφάλειας και άμυνας: Επίσης, μεταξύ άλλων επιλογών, θα πρέπει να συζητηθεί η δυνατότητα ειδικής και εξειδικευμένης έκδοσης χρέους από την ΕΤΕπ για τη χρηματοδότηση έργων ασφάλειας και άμυνας, καθώς θα μπορούσε να ενισχύσει τη διαφάνεια και να παράσχει σαφήνεια, καθώς και τη δυνατότητα επιλογής για τους επενδυτές. Ωστόσο, αυτό θα πρέπει να εξεταστεί σε συνεννόηση με τις χρηματοπιστωτικές αγορές και τους οίκους αξιολόγησης όσον αφορά τη σκοπιμότητα αυτής της δυνατότητας, με τη δέουσα προσοχή στη διασφάλιση της πλέον αποτελεσματικής και οικονομικά αποδοτικής χρηματοδότησης των έργων ασφάλειας και άμυνας, καθώς και στις πιθανές επιπτώσεις στο κόστος χρηματοδότησης των σημερινών ομολόγων της ΕΤΕπ.
Σύμφωνα με τους 19 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων «η περαιτέρω βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ και η επιτάχυνση των επενδύσεων σε θέματα ασφάλειας και άμυνας στην ΕΕ θα κινητοποιήσει την ιδιωτική χρηματοδότηση και θα έχει ισχυρό αποτέλεσμα όσον αφορά άλλους επενδυτές και φορείς της αγοράς».
Τέλος διαμηνύουν ότι «το βαθιά μεταβαλλόμενο ευρωπαϊκό περιβάλλον ασφάλειας» το οποίο επηρεάζει όλα τα κράτη μέλη «απαιτεί την ενίσχυση της αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης της ΕΕ».

Η επιστολή Κόστα προς τους 27 ηγέτες
Η άτυπη σύνοδος των ηγετών της ΕΕ θα πραγματοποιηθεί στις 3 Φεβρουαρίου και όπως αναφέρει ο Αντόνιο Κόστα στην πρόσκλησή του «σκοπός αυτής της συνόδου είναι να προετοιμαστεί το έδαφος για τις αποφάσεις που θα πρέπει να λάβουμε και να παρασχεθεί καθοδήγηση στην Επιτροπή και στην Ύπατη Εκπρόσωπο κατά την προετοιμασία λευκής βίβλου για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας, η οποία θα καλύπτει κοινές αμυντικές πρωτοβουλίες και τους πόρους που απαιτούνται για την ανάπτυξή τους. Όπως προβλέπεται στο θεματολόγιο των ηγετών, στόχος μου είναι να επανέλθω στο θέμα της άμυνας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2025».
Σύμφωνα με τον Αντόνιο Κόστα, η συζήτησή μας προτείνω να βασιστεί σε δύο βασικές αρχές:
Πρώτον, η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά της. Πρέπει να καταστεί πιο ανθεκτική, πιο αποτελεσματική, πιο αυτόνομη και πιο αξιόπιστη ως παράγοντας ασφάλειας και άμυνας. Κατά τον τρόπο αυτό, θα καταστεί επίσης ισχυρότερος διατλαντικός παράγοντας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβανομένων υπόψη των συμφερόντων όλων των κρατών μελών στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας.
Δεύτερον, τα κράτη μέλη θα είναι πάντοτε υπεύθυνα για τις ένοπλες δυνάμεις τους. Ταυτόχρονα, έχουμε κοινό συμφέρον να συνεργαστούμε στενότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να μεγιστοποιήσουμε τις οικονομίες κλίμακας και να μειώσουμε το κόστος, να εγγυηθούμε τη διαλειτουργικότητα, να εξασφαλίσουμε σταθερή και μακροπρόθεσμη ζήτηση —ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη προβλεψιμότητα στη βιομηχανία μας— και να αποτρέψουμε τις αλληλεπικαλύψεις. Το επίπεδο των επενδύσεων που απαιτείται, μεταξύ άλλων στην έρευνα και ανάπτυξη, για να ενισχυθεί η ικανότητά μας είναι οικονομικά απρόσιτο για επιμέρους κράτη μέλη που ενεργούν μεμονωμένα. Επιπλέον, η αποτελεσματική άμυνα αποτελεί «κοινό αγαθό» προς όφελος όλων των Ευρωπαίων.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρει ακόμα πως «η αύξηση των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας πρέπει επίσης να συμβάλει στην ενίσχυση της συνολικής οικονομικής ανταγωνιστικότητας και συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω ενός βιομηχανικού τομέα ικανού να αναπτύξει την τεχνολογική αριστεία του σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και να συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ο στόχος της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε όλες τις σχετικές πολιτικές της Ένωσης».
Ενόψει της συνόδου ο Αντόνιο Κόστα ζήτησε από τους ηγέτες της ΕΕ να προετοιμαστούν τα επόμενα βήματα, θα πρότεινα να εστιάσουμε τη συζήτησή μας στα ακόλουθα θέματα:
- Ποιες θα πρέπει να είναι —και πώς τις ορίζουμε— οι αμυντικές ικανότητες που πρέπει να αναπτύξουμε με συνεργατικό τρόπο κατά προτεραιότητα, λόγω της σημασίας τους για τη συλλογική ασφάλεια της ΕΕ;
- Συμφωνούμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερες και καλύτερες κοινές δαπάνες; Πώς μπορούμε κινητοποιήσουμε ακόμη πιο γρήγορα την ιδιωτική χρηματοδότηση και με τη χρήση ποιων μέσων της ΕΕ; Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα τον προϋπολογισμό της ΕΕ, βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα; Υπό το πρίσμα των σημαντικών χρηματοδοτικών αναγκών, ποιες πρόσθετες κοινές επιλογές μπορούμε να εξετάσουμε;
- Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε και να εμβαθύνουμε περαιτέρω τις υφιστάμενες συμπράξεις; Ποιους στόχους και ποιες προτεραιότητες πρέπει να προκρίνουμε απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους μας εκτός ΕΕ;
Γεύμα με Ρούτε και δείπνο με Στάρμερ
Στην άτυπη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ, ένεκα και του ζητήματος που θα τους απασχολήσει, έχουν προσκληθεί ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας.
Σύμφωνα με την επιστολή Κόστα έχει προσκληθεί και να παραστεί στο γεύμα των 27 και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε προκειμένου να συζητήσουν «τα πλέον πιεστικά ζητήματα που σχετίζονται με την άμυνα, ιδίως τη στήριξή μας προς την Ουκρανία, καθώς και τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ».
Επίσης ενημέρωσε τους ηγέτες της ΕΕ για την παρουσία του πρωθυπουργό της Βρετανίας ο οποίος θα παρακαθίσει σε δείπνο εργασίας πριν από τη σύνοδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου που θα πραγματοποιηθεί εντός του τρέχοντος έτους. Το δείπνο αυτό θα αποτελέσει την πρώτη συνάντηση του πρωθυπουργού Στάρμερ με το σύνολο των 27 ηγετών. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι βασικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως στον τομέα της άμυνας. Αναμένω ότι η συζήτηση θα επικεντρωθεί σε αυτή τη διάσταση της σχέσης μας.

Πάνω από 1 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας
Στο μεταξύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι ενέκρινε το πέμπτο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (ΕΤΑ), το οποίο διαθέτει πάνω από 1 δισ. ευρώ σε συνεργατικά έργα έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας.
Με το πρόγραμμα εργασίας του ΕΤΑ για το 2025, η Επιτροπή αποδεσμεύει σημαντική πρόσθετη χρηματοδότηση για τη στήριξη της ανάπτυξης κρίσιμων αμυντικών τεχνολογιών και ικανοτήτων — διαθέτοντας περίπου 100 εκατ. ευρώ σε κάθε κρίσιμο τομέα, όπως η χερσαία μάχη, το διάστημα, η αερομαχία και η ναυμαχία, καθώς και η ενεργειακή ανθεκτικότητα και η περιβαλλοντική μετάβαση.
Το νέο αυτό πρόγραμμα στηρίζει την ανάπτυξη κρίσιμων αμυντικών τεχνολογιών και ικανοτήτων που απαιτούνται σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τις δυνατότητες, που συμφωνήθηκαν από τα κράτη μέλη και αναλύονται περαιτέρω στη στρατηγική πυξίδα. Προκηρύσσει 9 ανταγωνιστικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που αφορούν 31 θέματα. Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων θα προετοιμάσουν το έδαφος για ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών γενικής εφαρμογής που σχετίζονται με την αυτόνομη διαλογή και εκκένωση του τραυματισμένου προσωπικού, το πολυλειτουργικό σύστημα διανομής πληροφοριών, τον διάλογο ανθρώπου-ΤΝ, τα κυκλωματίδια για αμυντικές εφαρμογές, τα συστήματα στρατιωτικού προσωπικού και τις τεχνολογίες μεγάλου βάθους.
Το πρόγραμμα προβλέπει προϋπολογισμό ύψους περίπου 100 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων στους τομείς της χερσαίας μάχης, του διαστήματος, της αερομαχίας, καθώς και της ενεργειακής ανθεκτικότητας και της περιβαλλοντικής μετάβασης. Επιπλέον, ενωσιακή χρηματοδότηση άνω των 40 εκατ. ευρώ διατίθεται για την τόνωση της έρευνας σε κρίσιμους τομείς, όπως ο κυβερνοχώρος, η ναυμαχία, ο υποβρύχιος πόλεμος, η προσομοίωση και η κατάρτιση, καθώς και οι προηγμένοι παθητικοί και ενεργητικοί αισθητήρες — τόσο στο τρέχον όσο και στο μελλοντικό επιχειρησιακό πλαίσιο.
ΠΗΓΗ:https://www.philenews.com/politiki/article/1552012/apokaliptoume-tin-epistoli-19-igeton-tis-ee-pou-zitoun-apo-tin-etep-enischisi-tis-amintikis-viomichanias/