του Κώστα Μαυρίδη*
29 Οκτ 2016
Την περασμένη Κυριακή (23/10/16) δημοσιεύτηκε στον «Φιλελεύθερο» εκτενές έγγραφο του σημερινού Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας για το σύστημα εγγυήσεων και ασφάλειας στην Κύπρο σε περίπτωση οποιασδήποτε λύσης.
Το έγγραφο αφορά στην ουσία του προβλήματος (το προσδιορίζει ως θεμελιακό) και τεκμηριώνει ξανά τη διαχρονικά στέρεη θέση των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας (εκτός του σημερινού Πρόεδρου Ν. Αναστασιάδη και συνακόλουθα του… Αβ. Νεοφύτου). Η διαχρονική θέση (εκτός των δύο εξαιρέσεων) όπως επιβεβαιώνεται από το ελλαδικό Υπ. Εξ. είναι ότι, τυχόν επεμβατικά/εγγυητικά δικαιώματα της Τουρκίας στην Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) βάσει των συμφωνιών του 1960, έχουν ουσιαστικά καταργηθεί. Η κατάργησή τους αφορά την Τουρκία (όχι Ελλάδα-Αγγλία) επειδή «η Τουρκία διά των παράνομων πράξεών της κατήργησε ουσιαστικώς από μόνη της τη Συνθήκη Εγγυήσεως».
Εν ολίγοις, το Ελ. Υπ. Εξ. επαναλαμβάνει ότι η ωμή παραβίαση της Συνθήκης Εγγυήσεως από την Τουρκία με τη συνεχιζόμενη κατοχή, διά των παράνομων στρατευμάτων, τους εδάφους της ΚΔ, αφαιρεί από την Τουρκία διεκδίκηση τέτοιου δικαιώματος, από Συνθήκη που η ίδια ωμά και απροκάλυπτα παραβιάζει. Παρεμπιπτόντως, η Συνθήκη Εγγυήσεως όπου περιλαμβάνονταν τα επεμβατικά δικαιώματα των τριών εγγυητριών χωρών, είναι άλλη από τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης της ΚΔ.
Την πιο πάνω θέση επαναφέρουμε από το 2004, όταν ο σημερινός Πρόεδρος «ανακάλυψε» ότι η Τουρκία διατηρεί αλώβητο το επεμβατικό της δικαίωμα στην Κύπρο όπως προβλεπόταν το 1960. Η χρονική στιγμή της «ανακάλυψης» δεν ήταν τυχαία. Το Σχέδιο Ανάν παραχωρούσε επεμβατικό δικαίωμα στην Τουρκία, πράγμα που τρόμαζε δικαίως τους Ελληνοκύπριους.
Η «ανακάλυψη» ότι η Τουρκία, με απόρριψη του Σχ. Ανάν θα συνέχιζε να έχει επεμβατικό δικαίωμα στην Κύπρο, προβλήθηκε έντονα από τους υποστηρικτές του Ανάν προς όσους το απέρριπταν. Τότε, επιχειρήσαμε να πείσουμε ότι αυτή η «ανακάλυψη» θα τύχει εκμετάλλευσης από την Τουρκία, όπως ακριβώς έγινε, με πρωτοστάτη τον Νταβούτογλου (Υπ. Εξ. της Τουρκίας) ο οποίος υιοθέτησε και αυτός την «ανακάλυψη» ότι η Τουρκία είχε επεμβατικό/εγγυητικό δικαίωμα στις θάλασσες της Κύπρου.
Όσα περιέχονται στο έγγραφο του Υπ. Εξ. της Ελλάδας, παραθέσαμε συγκυριακά μόλις πριν δύο εβδομάδες στο άρθρο με τίτλο «Ποιος παραχωρεί επεμβατικά δικαιώματα στην Τουρκία που δεν έχει;». Στο άρθρο εξηγούσαμε ότι το θέμα της ασφάλειας δεν είναι άλλη μια πτυχή όπως τις άλλες, ούτε απλά η «εξωτεριτική πτυχή» του Κυπριακού, αλλά η ουσία του προβλήματος. Στην ίδια γραμμή, το Ελ. Υπ. Εξ. τη χαρακτηρίζει ως θεμελιακό ζήτημα που δεν μπορεί να αντισταθμιστεί από την όποια τυχόν συμφωνία στα υπόλοιπα θέματα. Άλλο αν σήμερα η Τουρκία επιδιώκει να διασφαλιστεί μέσω της συγκυριαρχίας στο όποιο κράτος προκύψει.
Ποια ήταν η απάντηση στο έγγραφο του Υπ. Εξ. της Ελλάδας; Εκκωφαντική σιωπή, ίδια σιωπή όπως ήταν και η απάντηση στις τόσες παρεμβάσεις μου. Κανένας τους δεν σχολίασε το θέμα, ούτε καν κάποιος από εκείνους που αναφέρονται ονομαστικά. ΚΑΝΕΝΑΣ. Ούτε φυσικά ο Αβ. Νεοφύτου που μόλις πρόσφατα επανέλαβε την «ανακάλυψη» ότι η Τουρκία έχει επεμβατικό δικαίωμα στην Κύπρο.
Πάντως, ο Κύπριος Υπ. Εξ. κινήθηκε στη γραμμή του ελληνικού Υπ. Εξ. όταν αναγνώριζε ότι οι εγγυήσεις της Τουρκίας έχουν καταρρεύσει εδώ και δεκαετίες.
Παρεμπιπτόντως, ο Α. Κυπριανού (ΑΚΕΛ) δήλωσε χθες ότι επειδή υπάρχουν πιέσεις, «πρέπει να θωρακίσουμε τον Πρόεδρο, έτσι ώστε να μπορέσει να αντισταθεί». Αν δημόσια απορρίπτει τις εγγυήσεις της Τουρκίας (και κάθε μορφής Νατοϊκή εγγύηση), γιατί δεν θωρακίζει τον Πρόεδρο με από κοινού θέση των κομμάτων που θα απορρίπτει οποιασδήποτε μορφής τουρκικές εγγυήσεις;
Τα πιο πάνω δεν είναι κομματικά καθοδηγούμενα σχόλια και επικρίσεις. Είναι ερωτήματα για τα οποία οι σκεπτόμενοι πολίτες πρέπει να μας στήσουν στον τοίχο και να απαιτούν απαντήσεις.
*Ο Κώστας Μαυρίδης είναι ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D).
