11 Μάρτιος 2018, 18:00
Του Niyazi Kızılyürek
Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΚΑΙΡΟ ΑΠΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙΝΟΥΡΙΕΣ. ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΤΗ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Β’, «ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ» ΟΤΙ Η Ε/Κ ΠΛΕΥΡΑ ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΕΥΟΥΝ ΣΤΗ ΜΟΝΙΜΗ ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ ΔΙΑΜΟΙΡΑΣΜΟ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ
Εξαιτίας της πρόσφατης κρίσης σχετικά με το φυσικό αέριο, γίνεται αναφορά σε μια «νέα» τουρκική πολιτική στην Κύπρο και υποστηρίζεται ότι η τουρκική πλευρά υιοθετεί μια διαφορετική στάση. Όντως, οι πρόσφατες τοποθετήσεις, ιδιαίτερα οι δηλώσεις των Kudret Ozersay και Ozdil Nami, περιέχουν αναφορές που δεν ακούμε πολύ συχνά: λήψη αποφάσεων για τα αποθέματα υδρογονανθράκων από επιτροπή η οποία θα συγκροτείται από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, αυτό να αποτελεί προϋπόθεση για τις επερχόμενες συνομιλίες και εισηγήσεις που υποδηλώνουν αλλαγή στις παραμέτρους της λύσης υπέρ της συνομοσπονδίας. Όλα αυτά παρουσιάζονται από διάφορους κύκλους ως «καινούριες θέσεις».
Τίποτα δεν είναι καινούριο
Ωστόσο, τίποτα εξ αυτών δεν είναι καινούριο. Αυτά ήταν θέματα, τα οποία έφερνε στην ημερήσια διάταξη η Άγκυρα κατά την περίοδο ηγεσίας του Eroglu (2010-2015), θέτοντας τις βάσεις για Σχέδιο Β. Η απρόσμενη νίκη του Akinci το 2015 επέφερε και την παύση στην έκφραση τέτοιων θέσεων για ένα διάστημα. Μετά την αποτυχία επίτευξης συμφωνίας στο Κραν Μοντανά άρχισε να γίνεται λόγος για αλλαγή των παραμέτρων της λύσης και για Σχέδιο Β. Ο Akinci ακολούθησε αυτήν τη γραμμή και με τις δηλώσεις του μετά το Κραν Μοντανά εξέφρασε την πρόθεση να εγκαταλείψει τις συνομιλίες για ομοσπονδιακή λύση.
Η στάση του Akinci ενίσχυσε την επιχειρηματολογία όσων ανέκαθεν έχουν Σχέδιο Β. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελούν οι δηλώσεις του Kudret Ozersay, ο οποίος ανέκαθεν τασσόταν υπέρ της αλλαγής των παραμέτρων, στην εφημερίδα Πολίτης στις 4 Μαρτίου 2018: «Η εντύπωση που εγώ τουλάχιστον αποκόμισα από τη συζήτηση με τον Πρόεδρο [Akinci] είναι πως στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις στην Ελβετία το μήνυμα της ελληνοκυπριακής πλευράς ήταν πως δεν ήταν έτοιμοι να μοιραστούν την εξουσία, κυρίως σε σχέση με την εκ περιτροπής προεδρία».
Παλιές «νέες» ιδέες
Έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η συμπεριφορά της ελληνοκυπριακής πλευράς στο Κραν Μοντανά είναι και ο κύριος λόγος που η τουρκοκυπριακή πλευρά είναι υποχρεωμένη να αλλάξει τη γενικότερη στάση της. Η κατάσταση, όμως, είναι πολύ διαφορετική. Η τουρκική πλευρά εδώ και καιρό απεργάζεται την αλλαγή των παραμέτρων της λύσης και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία που της παρουσιάζεται.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Καθημερινή στις 5 Φεβρουαρίου 2012, ο Kudret Ozersay έλεγε ότι η 1η Ιουλίου 2012 ήταν ορόσημο για την τουρκική πλευρά: «Εάν οι μέχρι τότε συνομιλίες αποτύχουν, η τουρκική πλευρά θα εγκαταλείψει την ιδέα για λύση στη βάση του ομοσπονδιακού μοντέλου κράτους και, σκεπτόμενη “εκτός πλαισίου (out of the box)”, θα αναζητήσει άλλες λύσεις».
Προσθέτοντας ότι «πρέπει να αναζητήσουμε δημιουργικές λύσεις», ο Τουρκοκύπριος τότε διαπραγματευτής παρέθεσε τα θέματα τα οποία πρέπει να συζητηθούν στη νέα διαπραγματευτική διαδικασία: «Διασφάλιση του εμπορίου, επίλυση του ζητήματος των αποθεμάτων φυσικού αερίου και εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό Πρόβλημα “σκεπτόμενοι εκτός πλαισίου”».
Ο Ozersay στήριζε την αλλαγή παραδείγματος στις εξής πραγματικότητες: οι Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι αντιμετωπίζουν οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, δεν έχουν τις αντοχές για να περιμένουν περισσότερο! Από τη στιγμή που εδώ και 44 χρόνια προσπαθειών δεν οδήγησαν σε λύση, συνεπάγεται ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί στη βάση του ομοσπονδιακού κράτους. Από τα λόγια του Ozersay καταλαβαίνουμε ότι ο εξωστρεφής ελιγμός της τουρκικής πλευράς μετά την 1η Ιουλίου του 2012 θα άρχιζε από το εσωτερικό της κοινότητας:
«Εφόσον βρούμε την κατάλληλη ευκαιρία, ως τουρκοκυπριακή πλευρά, θα πρέπει να ανασυγκροτήσουμε τις πολιτικές, συνταγματικές, οικονομικές και κοινωνικές δομές και να προχωρήσουμε στην αναθεώρηση των σχέσεών μας με την Τουρκία». Με αυτά τα λόγια ο Ozersay ανακοίνωνε και την ύπαρξη του «Σχεδίου Β». Είναι ξεκάθαρο ότι, μετά τις αλλαγές στο εσωτερικό της κοινότητας, οι Τουρκοκύπριοι θα δοκιμάσουν να ενσωματωθούν στον κόσμο, όμως όχι για να αναγνωριστούν ως ξεχωριστό κράτος. Ο Ozersay επέμεινε σε αυτό: μόνο για τη σύναψη «διμερών σχέσεων». Αυτό σημαίνει «δεν θα συζητάμε πια με τους Ελληνοκύπριους για ομοσπονδία», αλλά συγχρόνως θα υπάρχει συνεργασία στο θέμα του φυσικού αερίου.
Έξι χρόνια μετά, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πολίτης», στις 4 Μαρτίου του 2018, ο Ozersay επανέλαβε, σχεδόν αυτολεξεί, τα ίδια πράγματα. Αναφέρεται σε επιτροπή για συνδιαχείριση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου και στους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι αναδιοργανώνουν τον οίκο τους προκειμένου «να γίνουν κομμάτι της διεθνούς κοινότητας».
Η «τεχνητή βιασύνη»
Παρόμοιες θέσεις εκφράζει και ο Ozdil Nami. Κατά τη συνάντησή του με τον Ahmet Davutoglu τον Οκτώβριο του 2013, τόνισε την «ανάγκη πλέον ο τουρκοκυπριακός λαός να ενσωματωθεί με τον κόσμο», είτε τα πράγματα προχωρούσαν σε λύση εντός δύο μηνών είτε όχι: «Θέσαμε έναν στόχο για τον Μάρτιο του 2014. Επιθυμούμε, πριν από αυτό, να κάνουμε δημοψήφισμα σχετικά με τη συνολική λύση και οπωσδήποτε να την υλοποιήσουμε. (…) Δεν πρέπει αυτή η διαδικασία να κρατήσει για περισσότερα από 50 χρόνια. Και στην περίπτωση που δεν μπορεί να γίνει αυτό, ο κόσμος πρέπει να σκεφτεί και να δώσει μια διαφορετική απάντηση στο ερώτημα “τι πρέπει πλέον να γίνει στην Κύπρο;”».
Είναι ξεκάθαρο ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά δημιουργεί μια τεχνητή «βιασύνη» στο θέμα της λύσης, στη συνέχεια λέει ότι «δεν επιτυγχάνεται», ακολουθεί την τακτική εισήγησης φορμουλών εκτός του πλαισίου του ομοσπονδιακού μοντέλου κράτους και αυτό δημιουργεί τη βάση για το Σχέδιο Β. Αυτό ενισχύεται και από το σχετικό κείμενο του Sami Kohen, ο οποίος διαθέτει αξιόπιστες πληροφορίες από το παρασκήνιο, στην εφημερίδα Milliyet στις 11 Οκτωβρίου 2013: «(…) στην τουρκική πλευρά σταδιακά επικρατεί η θέση ότι η νέα διαπραγματευτική διαδικασία οδηγείται πλέον σε ένα “τέλος”.
Αν δεν υπάρξει συμφωνία ούτε αυτήν τη φορά, είναι πολλοί αυτοί που σκέφτονται ότι ο καλύτερος τρόπος για να δοθεί ένας τέλος σε αυτό το αδιέξοδο είναι η επισημοποίηση της ανεξαρτησίας της «ΤΔΒΚ». Σε ομιλία του στην Άγκυρα, ο υπουργός εξωτερικών της «ΤΔΒΚ» ?zdil Nami ανέφερε ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, επιβάλλεται η “ενσωμάτωση της «ΤΔΒΚ» στον κόσμο”. Αναμφίβολα, η κυβέρνηση διαθέτει ένα τέτοιο Σχέδιο Β».
Την ίδια περίοδο, κατά το 2013, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Davutoglu έκανε λόγο για τρία ξεχωριστά σενάρια σχετικά με την επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος: «Πρέπει να υπάρξει επιτάχυνση της πρωτοβουλίας των Η.Ε. και οι πλευρές οφείλουν να συμφωνήσουν σε μια συνολική λύση το συντομότερον. Οι συνομιλίες πρέπει να τελεσφορήσουν στο πλαίσιο του χρονοδιαγράμματος. Τα φυσικά αποθέματα πρέπει να ανήκουν σε μια νέα ενωμένη Κύπρο και να τύχουν διαχείρισης από ένα νέο κράτος στο οποίο οι Τούρκοι θα είναι συνέταιροι.
»Αν δεν γίνει αυτό το συντομότερο και προκύψει ανάγκη εκμετάλλευσης αυτών των αποθεμάτων, θα πρέπει, καθώς θα συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, να συσταθεί μια διμερής κοινή επιτροπή, η οποία θα αναλάβει τη διαχείριση και εξόρυξή τους. Οι πόροι που θα αντληθούν [από την εκμετάλλευση των αποθεμάτων] επιβάλλεται να δεσμευθούν σε έναν λογαριασμό για να χρησιμοποιηθούν εν καιρώ ειρήνης προς όφελος της ειρηνευτικής διαδικασίας.
» Στην περίπτωση που η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση, με το σκεπτικό ότι όλα τα αποθέματα βρίσκονται στην πλευρά της, δηλώσει “εμείς είμαστε οι ιδιοκτήτες”, σημαίνει ότι εμμέσως παραδέχεται πως “τα αποθέματα που υπάρχουν στο βόρειο μέρος ανήκουν στον Βορρά”. Εάν συμπεριφερθούν κατ’ αυτόν τον τρόπο, είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευθούμε και τη λύση δύο κρατών. Αν είναι έτσι ελάτε, καθίστε να μιλήσουμε για δύο κράτη και στη συνέχεια για το καθεστώς αυτών των δύο κρατών στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Επομένως, οι θέσεις που εκφράζονται σήμερα δεν είναι καινούριες. Καθώς συνιστούν τη βάση του Σχεδίου Β, «αποδεικνύουν» ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν επιθυμεί λύση και στοχεύουν στη μόνιμη διχοτόμηση του νησιού με διαμοιρασμό των αποθεμάτων φυσικού αερίου. Αυτόν τον στόχο εξυπηρετούσαν και οι συνεχείς δηλώσεις της τουρκικής πλευράς μετά το Κραν Μοντανά, με τις οποίες έψεγαν τους Ελληνοκύπριους για αδιαλλαξία.
Είμαι σίγουρος ότι στην προσεχή διαδικασία θα δούμε αυτό το παιχνίδι να επαναλαμβάνεται. Η τουρκική πλευρά θα λέει ότι στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί λύση μέχρι το τέλος του μήνα, του χρόνου κλπ, θα προχωρήσει σε άλλους δρόμους. Φυσικά, με την προϋπόθεση να λάβει μερίδιο από τον υποθαλάσσιο πλούτο…
ΠΗΓΗ:http://www.sigmalive.com/simerini/politics/494056/sxedio-b
