24.3.2018
Του Κώστα Βενιζέλου
Οι εξελίξεις είναι σοβαρές, μόνο που στη νήσο Κύπρο διαπιστώνεται μια μακαριότητα, που εκπηγάζει από την αδυναμία σωστής ανάγνωσης των γεγονότων. Ο Ερντογάν εκτοξεύει απειλές, ασκεί βία από το Αιγαίο μέχρι και την Κύπρο, ενώ προελαύνει στη Συρία και εποφθαλμιά περιοχές του Ιράκ.
Στην Κύπρο, επειδή ακριβώς δεν υπάρχει σχέδιο πλεύσης για την αντιμετώπιση των εξελίξεων, υποβαθμίζονται οι κίνδυνοι. Και υποβαθμίζονται οι κίνδυνοι γιατί η απουσία σχεδίου είναι αποτέλεσμα της απουσίας οράματος και ευρύτερου σχεδιασμού. Δεν υπάρχει αφήγημα για το Κυπριακό πλην εκείνου του επαναλαμβανόμενου, αδιεξόδου σεναρίου της πεπατημένης, που αποδεδειγμένα διαιωνίζει την κατοχή, δημιουργώντας συνθήκες νομιμοποίησης ή και επέκτασής της.
Αυτή η προσέγγιση αποτρέπει σωστές αναγνώσεις των γεγονότων, καθώς πηγάζει από τον φόβο για μια άλλη πορεία. Πηγάζει από την ανικανότητα της ηγεσία μας να εξεύρει ασφαλή εναλλακτική πορεία.
Πρώτη ανάγνωση, η Τουρκία βρίσκεται σε επιθετική διάταξη έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου. Αυτό δεν είναι σημερινό, όμως έχει περάσει πλέον από τις ρητορικές εξάρσεις στην πράξη. Αυτό δημιουργεί πέρα από το κλίμα έντασης και ένα σοβαρό ενδεχόμενο πρόκλησης, έστω ελεγχόμενου, επεισοδίου. Αυτό δεν μπορούμε να το υποτιμήσουμε.
Δεύτερη ανάγνωση, η Τουρκία αισθάνεται πως εάν ολοκληρωθεί ο ενεργειακός σχεδιασμός της Κυπριακής Δημοκρατίας και προχωρήσει ο αγωγός EastΜed, τότε θα χάσει το παιγνίδι. Ένα παιγνίδι με πολιτικούς, γεωστρατηγικούς και οικονομικούς όρους. Αυτό το ενδεχόμενο, να προχωρήσει δηλαδή ο σχεδιασμός της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο οποίος στηρίζεται σε εμπορικά συμβόλαια με μεγάλες εταιρείες, ενδέχεται να είναι καταστροφικό για την Άγκυρα. Κυρίως επειδή θα ανατρέψει τις υψηλές επιδιώξεις του καθεστώτος της Άγκυρας για τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή και τον κόσμο.
Τρίτη ανάγνωση, στην κυπριακή ΑΟΖ δραστηριοποιούνται πολλές και ισχυρές εταιρείες, που εκπροσωπούν συμφέροντα μεγάλων χωρών. Αυτό διαμορφώνει ένα πλέγμα συμφερόντων που είναι μεν διαφορετικά, συγκλίνουν όμως στο πεδίο της ΑΟΖ στην προκειμένη περίπτωση. Για να αξιοποιηθούν τα διαφορετικά συμφέροντα και να αποφέρουν οφέλη και στην Κυπριακή Δημοκρατία, πρέπει να συνοδευτούν με μελετημένα βήματα στη σκακιέρα. Η Κύπρος είναι μεν ο αδύνατος κρίκος, όμως έχει πρόσφορο έδαφος για κάλυψη των αδυναμιών μέσα από την αξιοποίηση των πολλών συμφερόντων. Για να πετύχει αυτό πρέπει να ξεπερασθεί η διαχρονική παιδική αρρώστια της ελληνοκυπριακής ηγεσίας, η οποία κυριαρχείται από φοβικά σύνδρομα και στην πράξη επιλέγει το «δούναι» χωρίς να διεκδικεί το «λαβείν».
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δυνατότητες για να αντιμετωπίσει την τουρκική επιθετικότητα. Εάν παρασυρθεί στο γήπεδο της έντασης που επιδιώκει η Τουρκία, τότε λόγω του ισοζυγίου δυνάμεων θα χάσει. Τι έχει ως πλεονέκτημα η Λευκωσία; Το διεθνές δίκαιο, που δεν το υπολογίζει η Άγκυρα, και την εμπλοκή ξένων συμφερόντων στην ΑΟΖ. Το δεύτερο είναι το πιο σημαντικό προς αξιοποίηση και υπάρχουν προς τούτο δυνατότητες.
Σε αυτή τη φάση, πρέπει να μην εισακουστούν απόψεις των γνωστών κύκλων, των ανανικών απομειναριών (που κατατρύχονται από το σύνδρομο της… αυτοδικαίωσης) πως για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τον φυσικό πλούτο πρέπει να δώσουμε μερίδιο στην Τουρκία. Κοντολογίς, να προσαρμοστεί η Λευκωσία στις αξιώσεις του καθεστώτος Ερντογάν. Δεν μπορεί η αξιοποίηση του φυσικού αερίου να συνεπάγεται παράδοση στην Τουρκία. Αυτές οι λογικές και μέθοδοι έχουν δοκιμαστεί και απέτυχαν. Εάν ξαναδοκιμαστούν θα είναι καταστροφικές, καθώς θα σημάνουν την απαρχή της ολοκληρωτικής υπαγωγής της Κύπρου στην ήδη μεγεθυνόμενη σφαίρα της τουρκικής, νεο-οθωμανικής επικυριαρχίας.
