07 Μάιος 2017
Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη
Πρόκειται, όπως ήδη αναφέραμε, για συνήθη πρακτική, η οποία δεν εκφοβίζει την Κύπρο, ούτε προκαλεί αναταραχή στην περιοχή
Η Τουρκία, ακολουθώντας τη συνήθη πρακτική της, όχι μόνο παραβιάζει κατά τρόπο διαδηλωτικό και εμφανή την κυπριακή ΑΟΖ, αλλά καταπατά και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας επί των χωρικών υδάτων της μεγαλονήσου, αποσκοπώντας, όχι μόνο στο να παρεμποδίσει την Κυπριακή Δημοκρατία από του να πραγματοποιεί τις έρευνες που δικαιούται επί της κυριαρχίας της, εδαφικής και θαλάσσιας, αλλά και για να καταδείξει διεθνώς πως αμφισβητεί εμπράκτως την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και πως τα δικαιώματα αυτά τα έχει η ίδια και αυτή δικαιούται να τα ασκεί.
Πρόκειται, όπως ήδη αναφέραμε, για συνήθη πρακτική, η οποία δεν εκφοβίζει την Κύπρο, ούτε προκαλεί αναταραχή στην περιοχή. Αντιθέτως, η Κύπρος, οικοδομώντας συμμαχίες με γειτονικά κράτη, με τα οποία ευθυγραμμίζεται σε κοινά συμφέροντα, όπως το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, πραγματοποιεί τους σχεδιασμούς της, τονώνοντας ταυτόχρονα την κρατική της οντότητα. Έχει μεγάλη σημασία να υπογραμμιστεί πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν υποχωρεί κάτω από το εκφοβιστικό σύνδρομο της τουρκικής απειλής και της άσκησης πιέσεων σε όλα τα μέτωπα.
Η Τουρκία προδήλως ακολουθεί μια διπλή τακτική εκφοβισμού τής Κυπριακής Δημοκρατίας για να επιτύχει ακύρωση των πρωτοβουλιών της σε αυτόν τον χώρο και να την περιορίσει στις συνήθεις δραστηριότητές της εντός του χώρου της κυπριακής επικράτειας, ενώ παράλληλα να επιτύχει τη διασύνδεσή της σε επίπεδο συνεργατικών συμμαχιών με χώρες της περιοχής του Κόλπου, της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, του Ισραήλ και όπου χρειάζεται και της Ελλάδας, ώστε να απομονώσει την Κυπριακή Δημοκρατία από οποιαδήποτε συμμαχία και να κυριαρχήσει ως μεγάλη ενεργειακή ναυτική δύναμη.
Μέχρι στιγμής δεν μπόρεσε να επιτύχει τον στόχο της, γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία κινήθηκε ταχύτερα και αποτελεσματικότερα σε επίπεδο συμμαχιών με τον χώρο. Η Τουρκία είναι αυτήν τη στιγμή εκτός παιχνιδιού, διότι δεν μπορεί να συνεργαστεί με χώρες, οι οποίες έχουν ήδη συμπήξει συνεργατικές συμμαχίες με την Κύπρο ή βρίσκονται σε διαδικασία συνεννοήσεων για την οργάνωση του πλαισίου ανάπτυξης συμμαχικών και ευρύτερων συνεργατικών σχέσεων με το κράτος της Κύπρου.
Πέραν τούτων, η Τουρκία έχει ανοικτά μέτωπα με την Ελλάδα, ένα από τα οποία είναι και το ζήτημα της άρνησης του ελληνικού κράτους να παραδώσει τους διαφυγόντες από την Τουρκία, Τούρκους αξιωματικούς, οι οποίοι κατηγορούνται πως έλαβαν μέρος στο πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου Ερντογάν, μια ενέργεια της Ελλάδας, η οποία δεν μπορεί να γίνει κατανοητή από την Άγκυρα στον βαθμό που οι Τούρκοι κρατούντες δεν αντιλαμβάνονται πως στην Ελλάδα λειτουργεί το κράτος δικαίου, δηλαδή ο διαχωρισμός των εξουσιών του κράτους και πως η δικαστική εξουσία αποφασίζει ανεξαρτήτως της όποιας θέλησης των πολιτικών.
Έτσι, παρά το γεγονός ότι, όπως διατείνονται οι Τούρκοι, η πολιτική ηγεσία της Ελλάδος υποσχέθηκε την έκδοση στην Άγκυρα των διαφυγόντων Τούρκων αξιωματικών, η δικαστική εξουσία, θεωρώντας ότι κινδυνεύει η ζωή τους, παρέσχε την αναγκαία προστασία απαγορεύοντας την έκδοση. Αυτό οδήγησε σε ενόχληση της Άγκυρας, η οποία εξέλαβε αυτήν την ενέργεια ως μη φιλική.
Επομένως, οι σχέσεις Αθηνών – Άγκυρας διέρχονται μια περίοδο παρατεταμένης κρίσης, η οποία μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα έντονη, αλλά είναι αρκούντως δηλωτική μιας αμοιβαίας δυσπιστίας ως προς τη θέληση των δύο μερών να βρουν με κάθε τρόπο δρόμους συνεννόησης και προσέγγισης. Η περίοδος που διανύεται δεν είναι μεν εχθρική, αλλά είναι εξόχως προβληματική κατάσταση, που επιβαρύνει τόσο τις πολιτικές της Άγκυρας στο Κυπριακό, όσο και στο Αιγαίο.
Εκεί που η Άγκυρα κατά τρόπον δηλωτικό κόστους μπορεί να εκδηλώσει τη δυσαρέσκειά της απέναντι στην Αθήνα είναι η σκλήρυνση της στάσης της στο Κυπριακό, με την έννοια ακριβώς ότι μπορεί να οδηγήσει τις διαπραγματεύσεις σε στασιμότητα, πράγμα που ίσως να μην είναι και κοστοβόρο για την Κύπρο απαραιτήτως, στον βαθμό που το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, όπως διεξάγονται σήμερα, έχει ως βάση του τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, ένα πλαίσιο που δεν προοιωνίζεται την οικοδόμηση ενός βιώσιμου και λειτουργικού κρατικού οικοδομήματος. Αντιθέτως, το πλαίσιο αυτό θα οδηγούσε κατά πάσα πιθανότητα στην προτεκτορατοποίηση της Κύπρου από την Άγκυρα.
Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής,
Διευθυντής Κέντρου Ανατολικών Σπουδών
Για τον Πολιτισμό και την Επικοινωνία,
Πάντειο Πανεπιστήμιο
ΠΗΓΗ: http://www.sigmalive.com/simerini/politics/427975/tourkikes-protheseis-kai-politika-dilimmata#sthash.y9hRLozI.dpuf
