16 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017
Του Κώστα Βενιζέλου
Μείωση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής στην Κύπρο, νομιμοποίησή τους μέσα από μια συμφωνία και παραπομπή στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να αποφασίσει για τις εγγυήσεις, σε δεκαπέντε χρόνια, είναι η νέα φόρμουλα που συζητείται παρασκηνιακά.
Η πατρότητα αυτού του νέου αφηγήματος είναι βρετανική και, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, προωθείται μετά την κατάρρευση της Πενταμερούς Διάσκεψης στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, εκείνο που τίθεται από βρετανικής πλευράς είναι το δίλημμα «Σκεφτείτε τι έχετε τώρα και τι μετά που θα μειωθούν τα στρατεύματα».
Όπως σημειώνουν ενημερωμένες πηγές, φαίνεται πως αυτή την προσέγγιση υιοθετούν κι άλλες χώρες και οργανισμοί, εκτιμώντας πως μόνο μέσα από αυτή τη φόρμουλα μπορεί να υπάρξει διέξοδος καθώς διαφορετικά «η Τουρκία δεν θα συνεργασθεί».
Με βάση, λοιπόν, τη θέση αυτή, η οποία τίθεται εν πολλοίς εκβιαστικά μέσω ενός διλήμματος, επιχειρείται να υπάρξει μια συζήτηση που θα κινείται στη λογική πως η συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει παρουσία στρατευμάτων και ότι ο αριθμός θα προκύψει ως αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης. Εκείνο που φαίνεται να επικρατεί είναι οι δυνάμεις να περιοριστούν στα αγήματα του 1960 (ΕΛΔΥΚ 950, ΤΟΥΡΔΥΚ 650) και η λογική που αναπτύσσεται είναι να παραμείνουν στο νησί εσαεί (στη βάση της αναθεώρησης).
Η βρετανική ιδέα σε σχέση με το θέμα των εγγυήσεων και των παρεμβατικών «δικαιωμάτων» είναι πως θα πρέπει να υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο διατήρησής τους. Η διαφοροποίηση σε σχέση με την τουρκική θέση είναι πως οι Βρετανοί αφήνουν στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών την τελική απόφαση, εάν θα συνεχιστούν ή όχι Συνθήκη Εγγυήσεων και παρεμβατικά δικαιώματα». Ο χρόνος επανεξέτασης παραμένει ο ίδιος, τρεις προεδρικές θητείες, δηλαδή δεκαπέντε χρόνια, και συνδέεται με την πορεία εφαρμογής της συμφωνίας.
Η Λευκωσία, όπως πληροφορούμαστε, δεν είναι ευχαριστημένη από τη φόρμουλα αυτή καθώς αφήνει ανοικτό το θέμα της μόνιμης παρουσίας στρατευμάτων, ενώ σε σχέση με το θέμα των εγγυήσεων και παρεμβατικών δικαιωμάτων μακρά είναι η μεταβατική περίοδος και αμφίβολη η κατάληξη.
Θα εναπόκειται στον τότε Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να αποφασίσει το τι μέλλει γενέσθαι (αυτό για τους Βρετανούς θεωρείται… παραχώρηση προς τους Ελληνοκύπριους). Το Λονδίνο στην πρώτη Πενταμερή Διάσκεψη, κυρίως στη σύναξη των τεχνοκρατών στο Μοντ Πελεράν, αλλά και στις πρώτες ημέρες στο Κραν Μοντάνα, είχε μια διαφορετική προσέγγιση στο θέμα των Εγγυήσεων. Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας, διπλωμάτης Τζόναθαν Άλαν, είχε αναφέρει πως το σύστημα των Εγγυήσεων είναι ξεπερασμένο. Διαφορετική ήταν η τοποθέτηση του Βρετανού υπουργού Ευρώπης, σερ Άλαν Ντάνκαν, ο οποίος πήγε στο Κραν Μοντάνα στην τελευταία φάση.
Κινήθηκε σε μια λογική διατήρησης εγγυήσεων και παρουσίας στρατευμάτων με διαφοροποιήσεις ενώ επιχείρησε, στο δείπνο το βράδυ της Πέμπτης, να φορτώσει το αδιέξοδο στην Αθήνα και τη Λευκωσία, προκαλώντας την αντίδραση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά. Το Λονδίνο τάσσεται και υπέρ της τουρκικής αξίωσης για τις τέσσερις ελευθερίες και είχε αναλάβει και πρωτοβουλίες για προώθησή της. Υπό προϋποθέσεις και με τη μορφή σαλαμοποίησης η θέση αυτή έγινε αποδεκτή από τη Λευκωσία, όπως διατυπώνεται στην πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη.
Στο μεταξύ, οι κυβερνήσεις Ελλάδος και Κύπρου θα συζητήσουν θέματα τακτικής και συντονισμού αύριο Δευτέρα και μεθαύριο Τρίτη. Για τον λόγο αυτό θα έλθει στην Κύπρο αύριο το βράδυ, απευθείας από τις Βρυξέλλες, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Το βράδυ της Δευτέρας ο Έλληνας ΥΠΕΞ και οι συνεργάτες του θα παρακαθήσουν σε δείπνο που θα παραθέσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Θα είναι και η πρώτη συζήτηση που θα έχουν μετά την κατάρρευση της Πενταμερούς Διάσκεψης στο Κραν Μοντάνα.
Την Τρίτη, ο κ. Κοτζιάς θα παρακαθήσει σε ειδική συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου. Αθήνα και Λευκωσία εξετάζουν τις επόμενες κινήσεις τους στο Κυπριακό, αναφορικά με την αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων, αλλά και τη στάση που θα τηρήσουν στα ευρωτουρκικά. Σε ό,τι αφορά το τελευταίο είναι προφανές πως μετά το αδιέξοδο στην Πενταμερή, οι δύο κυβερνήσεις, αξιοποιώντας την ιδιότητα του κράτους-μέλους της Ε.Ε., θα μπορούν να ασκήσουν πιέσεις στην Άγκυρα. Είναι δε μια περίοδος κατά την οποία μπορούν να υπάρξουν πολλοί σύμμαχοι στην Ε.Ε. στα ζητήματα αυτά.
Η Μογκερίνι, τα sms και η αφωνία στο δείπνο
Δεν μίλησε κατά το τελευταίο –τελικό– δείπνο στο Κραν Μοντάνα η επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φεντερίκα Μογκερίνι και, ως εκ τούτου, δεν τοποθετήθηκε ως Ε.Ε. επί του καίριου ζητήματος, αυτού της Ασφάλειας. Στην πιο κρίσιμη φάση της διαδικασίας, ενώπιον και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, επέλεξε τη σιωπή. Η κ. Μογκερίνι έσπευσε στο Κραν Μοντάνα, προς το τέλος της διαδικασίας, καθώς είχε ενημερωθεί (από ποιους;) ότι βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία. Απέφυγε, λοιπόν, να τοποθετηθεί αν και ο συνάδελφός της στην Κομισιόν αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς, ο οποίος συμμετείχε στην έναρξη των εργασιών της Διάσκεψης, είχε αναφέρει πως η Ε.Ε. διαθέτει μηχανισμούς ασφάλειας, προκαλώντας την αντίδραση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Σημειώνεται πως η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης, κατά τη διάρκεια των κρίσιμων ωρών της τελευταίας βραδιάς στο Κραν Μοντάνα επέλεξε, αντί να τοποθετηθεί, να στέλνει τηλεφωνικά μηνύματα (sms) στον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, καλώντας τον να μεταβεί στο ελβετικό θέρετρο για να στηθεί το γνωστό σκηνικό με τους πρωθυπουργούς των τριών εγγυητριών. Ο κ. Τσίπρας βεβαίως ήταν σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, που είχε την ευθύνη διαχείρισης από ελλαδικής πλευράς, και δεν ανέμενε από τρίτους να τον ενημερώσουν για τα τεκταινόμενα ή να τον προσκαλέσουν. Σημειώνεται πως στις 22 Ιουλίου η κ. Μογκερίνι θα βρίσκεται στην Αθήνα και αναμένεται να συζητήσει τα θέματα αυτά με την ελληνική πλευρά.
Προειδοποιήσεις από τρίτες χώρες
προς Άγκυρα για αποφυγή ενεργειών
Η Άγκυρα έχει προειδοποιηθεί από τρίτους ότι πρέπει να αποφύγει τις όποιες ακραίες ενέργειες ενόψει της έναρξης των γεωτρήσεων στο τεμάχιο 11 της κυπριακής ΑΟΖ. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις επαφές που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ τρίτων χωρών και της Τουρκίας, η Άγκυρα φέρεται να έχει δώσει διαβεβαιώσεις για τη συμπεριφορά της. Μέχρι στιγμής, οι τουρκικές κινήσεις είναι οι συνήθεις. Ενεργεί, δηλαδή, όπως και σε παρόμοιες περιπτώσεις γεωτρήσεων που έγιναν στο παρελθόν. Η τακτική των προκλήσεων και της δημιουργίας έντασης συντηρείται, με την παρουσία του ερευνητικού σκάφους Μπαρμπαρός και πολεμικών σκαφών.
Στο μεταξύ, η κάθοδος στην Κύπρο, αύριο Δευτέρα, της υπουργού Άμυνας της Γαλλίας, Φλοράνς Παρλί, δεν φαίνεται να είναι άσχετη με το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί. Η Γαλλίδα αξιωματούχος θα έχει συνάντηση με τον Κύπριο ομόλογό της, Χριστόφορο Φωκαΐδη και στη συνέχεια θα επισκεφθεί τις φρεγάτες της χώρας της που βρίσκονται στην περιοχή στα πλαίσια συμμετοχής της στην Ειρηνευτική Δύναμη του Λιβάνου και τις τελευταίες ημέρες σταθμεύουν στην Κύπρο, χωρίς να αποκλείεται να μεταβεί και στην πλατφόρμα της ΤΟΤΑL, στο τεμάχιο 11.
Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.