20 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017
Του Λεβών Αρακελιάν
Στο μικρό Αρμενικό κοιμητήριο της Λάρνακας, εκεί όπου η ηχώ των ζωών που τέλειωσαν σμίγει με τη σιωπή του θανάτου, αναπαύονται τρεις γενιές της οικογένειάς μου: oι πρόπαπποί μου, οι παππούδες μου, και ο πατέρας μου.
Πέραν της μεταξύ τους συγγένειας, οι τρεις γενιές των αποθανόντων προγόνων μου μοιράζονται το εξής χαρακτηριστικό: είχαν όλοι τους πιεί από το ποτήρι της προσφυγιάς που τους πρόσφερε το Τουρκικό Κράτος.
Συγκεκριμένα, οι προπάπποι και οι παππούδες μου κατέφυγαν στην Κύπρο για να γλυτώσουν από τη Γενοκτονία των Αρμενίων του 1915-1923.
Ο παππούς μου, όντας Αμμοχωστιανός, προσφυγοποιήθηκε για δεύτερη φορά στη ζωή του το 1974. Πέθανε το 1975 με τον καημό της επιστροφής.
Ο πατέρας μου, όντας και αυτός Αμμοχωστιανός, προσφυγοποιήθηκε και αυτός το 1974. Πέθανε το 2010, με τον καημό της επιστροφής.
Επειδή τρεις γενιές προσφύγων σε μια οικογένεια είναι αρκετές, και επειδή τη ζωή πρέπει να την αντιμετωπίζουμε όπως είναι και όχι όπως θα την θέλαμε να είναι, πιστεύω ότι ήρθε η ώρα για καθαρές κουβέντες, τόσο για το πού βρισκόμαστε ως Ελληνοκυπριακή Κοινότητα σε σχέση με το Κυπριακό Πρόβλημα όσο και για το πού θέλουμε να πάμε.
Ποια είναι τα δεδομένα που έχουμε ενώπιόν μας σήμερα;
Δεδομένο Πρώτο: η Τουρκία είναι πιο μεγάλη και πιο ισχυρή—σε έκταση, σε πληθυσμό, και σε στρατιωτικό εκτόπισμα—από το δίδυμο Ελλάδας-Κύπρου∙ αυτό δεν προβλέπεται να αλλάξει στο εγγύς μέλλον.
Δεδομένο Δεύτερο: η ηγεσία της Ελληνοκυπριακής Κοινότητας δεν φαίνεται διατεθειμένη να διακινδυνεύσει τις ζωές των στρατευμένων παιδιών της προς υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων φίλα προσκείμενων Κρατών που γειτνιάζουν άμεσα με την Κύπρο. Αντιστοίχως, οι ηγεσίες αυτών των Κρατών δεν φαίνονται διατεθειμένες να διακινδυνεύσουν τις ζωές των δικών τους στρατευμένων παιδιών προς υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου. Ελλείψει της αναγκαίας ετοιμότητας για χρήση βίας προς υπεράσπιση αλλήλων, η Κύπρος και οι γείτονές της δεν μπορούν να συνάψουν στρατιωτικές συμμαχίες. Συνεπώς, δεν φαίνεται να υφίσταται πεδίο είτε κάμψης της Τουρκικής στάσης στο Κυπριακό Πρόβλημα είτε διαχρονικής θωράκισης της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου μέσω συνεργασιών με γειτονικά Κράτη. Τους Ευρωπαίους «εταίρους» μας δεν τους αναφέρω καν—τα «χαΐρια» τους τα είδαμε το 2004 όταν κινητοποιήθηκαν για να μας τιμωρήσουν μετά την απόρριψη του Σχεδίου Αννάν· το 2013 όταν μας έβαλαν το περιβόητο πιστόλι στον κρόταφο· και το 2015-2016 όταν επέτρεψαν στην Τουρκία να τους εκβιάσει μέσω της προσφυγικής κρίσης.
Δεδομένο Τρίτο: 43 χρόνια μετά την Τουρκική εισβολή και 13 χρόνια μετά την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία συνεχίζει την Τουρκοποίηση του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου. Για πρώτη φορά στη μακραίωνη Ιστορία του, ο Κυπριακός Ελληνισμός βρίσκεται αντιμέτωπος με το φάσμα του οριστικού αφελληνισμού του ενός-τρίτου της Κύπρου. Αυτό συνιστά τραγωδία χωρίς προηγούμενο.
Δεδομένο Τέταρτο: 40 χρόνια μετά τη Συμφωνία Κορυφής Μακαρίου-Ντενκτάς, έχει καταρρεύσει ακόμα ένας γύρος διαπραγματεύσεων για συνολική λύση του Κυπριακού Προβλήματος, αναδεικνύοντας δύο στοιχεία. Πρώτον, ότι, ως έχουν τα πράγματα σήμερα, η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να επιτρέψει την οικοδόμηση μιας πραγματικά ανεξάρτητης και κυρίαρχης Κυπριακής πολιτείας, αφού θέλει την Κύπρο δέσμια του στρατηγικού της ελέγχου. Και δεύτερον, ότι, ως έχουν τα πράγματα σήμερα, η ηγεσία της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας είτε δεν θέλει είτε δεν μπορεί να συνεισφέρει στην οικοδόμηση μιας πραγματικά ανεξάρτητης και κυρίαρχης Κυπριακής πολιτείας.
Δεδομένο Πέμπτο: 34 χρόνια μετά την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, η Τουρκία και η ηγεσία της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας φαίνεται να προσανατολίζονται ανοιχτά προς «λύσεις» που θα καταστήσουν την εκ των πραγμάτων διαίρεση της Κύπρου μη αναστρέψιμη.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, ποιος πρέπει να είναι ο στρατηγικός μας Στόχος και πώς μπορούμε να τον πετύχουμε;
Σε ότι αφορά το Στόχο, αυτός δεν μπορεί παρά να είναι ένας, ήτοι
-κατά το μέγιστο, η διασφάλιση της επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού υπό συνθήκες Ασφάλειας, Κράτους Δικαίου, Δημοκρατίας και σεβασμού των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Κύπρο· και
-κατ’ ελάχιστον, η διασφάλιση της επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού υπό συνθήκες Ασφάλειας, Κράτους Δικαίου, Δημοκρατίας και σεβασμού των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου.
Μπορούμε να πετύχουμε το Στόχο μας ενδίδοντας σε Τουρκικές θέσεις, όπως είναι η απαίτηση για συνέχιση των Τουρκικών εγγυήσεων, για συνέχιση της παρουσίας Τουρκικών στρατευμάτων, για εκ περιτροπής προεδρία, και για τέτοια βέτο που θα μπορούν να οδηγήσουν το Κυπριακό Κράτος σε παράλυση; Πιστεύω πως όχι. Το μόνο που θα καταφέρουμε αποδεχόμενοι τις προαναφερθείσες Τουρκικές θέσεις είναι τη μετατροπή της Κύπρου σε Τουρκικό δορυφόρο.
Μπορούμε να πετύχουμε το Στόχο μας επιμένοντας σε επανάληψη, με την άλλη πλευρά, της συζήτησης των θεμάτων που συζητούμε μεταξύ μας, χωρίς αποτέλεσμα, από το 1977 μέχρι σήμερα; Ενόψει της κακοπιστίας της άλλης πλευράς όπως αυτή αποκαλύφθηκε σε όλο της το μεγαλείο στο Crans-Montana, πιστεύω πως όχι. Κάποιος σοφός είχε πει κάποτε ότι βλακεία είναι να επαναλαμβάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά, ελπίζοντας κάθε φορά ότι θα πετύχεις διαφορετικό αποτέλεσμα. Ας μην τον επιβεβαιώσουμε.
Μπορούμε να πετύχουμε το Στόχο μας επιδιδόμενοι σε «μακροχρόνιο αγώνα», με την ελπίδα ότι κάποιος συνδυασμός γεγονότων στο μέλλον θα μας ανοίξει «παράθυρο ευκαιρίας» για επίτευξη της δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης που οραματιζόμαστε; Πιστεύω πως όχι. Αφενός, πέραν του ότι έχουν ήδη περάσει 43 χρόνια από το 1974, έχουμε το προηγούμενο της Κωνσταντινούπολης η οποία έπεσε το 1453—έκτοτε έχουν περάσει 564 χρόνια και το «παράθυρο ευκαιρίας» για την περιβόητη επανάκτησή της ακόμα να ανοίξει. Αφετέρου, μεταξύ του παρόντος και του ενδεχόμενου ανοίγματος του «παραθύρου ευκαιρίας» στο μέλλον παρεμβάλλεται μια αγνώστου διάρκειας χρονική περίοδος, κατά την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία θα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια Τουρκία η οποία δεν θα χάνει ευκαιρία προκειμένου, κεφαλαιοποιώντας επί του υπέρ της ισοζυγίου ισχύος και της εδώ παρουσίας της, να περιορίζει την Κύπρο σε ρόλο δορυφόρου.
Τέλος, μπορούμε να πετύχουμε το Στόχο μας συναινώντας στη διατήρηση μιας Ελληνοκυπριακής (πλέον) Κυπριακής Δημοκρατίας στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου και στην ανάδυση ενός Τουρκοκυπριακού Κράτους στο τμήμα που είναι σήμερα κατεχόμενο; Πιστεύω πως όχι. Γιατί; Επειδή όπως και στην περίπτωση του σεναρίου του «μακροχρόνιου αγώνα», η Ελληνοκυπριακή (πλέον) Κυπριακή Δημοκρατία «θα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια Τουρκία η οποία δεν θα χάνει ευκαιρία προκειμένου, κεφαλαιοποιώντας επί του υπέρ της ισοζυγίου ισχύος και της εδώ παρουσίας της, να περιορίζει την Κύπρο σε ρόλο δορυφόρου». Σε τελική ανάλυση, αργά ή γρήγορα, το νησί μας θα καταλήξει να φιλοξενεί δύο δορυφόρους της Τουρκίας: ένα Τουρκοκυπριακό Κράτος στο βορρά και ένα Ελληνοκυπριακό Κράτος στο νότο.
Αν η αποδοχή συγκεκριμένων Τουρκικών απαιτήσεων, η επιστροφή στη συζήτηση των ίδιων θεμάτων που συζητούμε, χωρίς αποτέλεσμα, από το 1977 μέχρι σήμερα, ο «μακροχρόνιος αγώνας», και η διχοτόμηση της Κύπρου μεταξύ ενός Τουρκοκυπριακού και ενός Ελληνοκυπριακού Κράτους δεν προσφέρονται για επίτευξη του Στόχου μας, τι απομένει;
Εκκινώ από τη θέση ότι η αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων απαιτεί τη λήψη έκτακτων μέτρων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, είμαι της άποψης ότι αυτό που απομένει ως ελπίδα για επανένωση της Κύπρου ή, τουλάχιστον, για διασφάλιση της επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού, είναι η μελέτη, και—αν κριθεί σωστό—η εκπόνηση και εφαρμογή ενός σχεδίου κατάργησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και προσχώρησης της Κύπρου στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής υπό την ιδιότητα της 51ης Πολιτείας αυτών.
Εξηγούμαι:
Η ύπαρξη ενός Κράτους δεν είναι και δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός. Ένα Κράτος είναι και πρέπει να είναι το μέσο για επίτευξη σκοπών του λαού που το εγκαθιδρύει. Πρώτιστος—και υπέρτατος—σκοπός ενός Κράτους είναι η διασφάλιση της Ασφάλειας των πολιτών του. Χωρίς Ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει Κράτος Δικαίου. Χωρίς Κράτος Δικαίου δεν μπορεί να υπάρξει ούτε Δημοκρατία ούτε Ευημερία. Χωρίς Δημοκρατία δεν μπορούν να υπάρξουν Ανθρώπινα Δικαιώματα. Χωρίς Ανθρώπινα Δικαιώματα, επιστρέφουμε στη σκοτεινή εποχή πριν τη Γαλλική Επανάσταση του 1789.
Δυστυχώς, η Ιστορία της Κύπρου από το 1963-1964 μέχρι σήμερα δείχνει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να προσφέρει Ασφάλεια στους πολίτες της κατά της εκ βορράν απειλής. Απλούστατα, συγκρινόμενη με το μέγεθος και την ισχύ της εις βορράν γείτονος, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι παρά ένα χρυσοπράσινο φύλλο. Από ένα φύλλο, όμως, δεν μπορείς να έχεις απαιτήσεις—ειδικά όταν το πέλαγο στο οποίο είναι ριγμένο είναι η ανατολική Μεσόγειος.
Ποια πλεονεκτήματα θα μπορούσε να προσφέρει η προοπτική μεταμόρφωσης της Κύπρου στην 51η Πολιτεία των ΗΠΑ; Κατά την άποψή μου, τουλάχιστον τρία. Προτού όμως τα αναπτύξω, οφείλω να απαντήσω στο ακόλουθο ερώτημα: Ποιο το σκεπτικό της επιλογής των ΗΠΑ αντί οποιασδήποτε άλλης Δύναμης; Η απάντηση έχει ως εξής: Παρά τα όποια κακά, στραβά κι ανάποδά τους,
-οι ΗΠΑ είναι η Νούμερο Ένα οικονομική-τεχνολογική-στρατιωτική-πολιτική Δύναμη στον κόσμο·
-η δομή τους είναι ομοσπονδιακή και επιτρέπει μεγάλο περιθώριο αυτονομίας στις Πολιτείες. Κεφαλαιοποιώντας επί αυτού του περιθωρίου αυτονομίας, και σε συνδυασμό με την εγγύτητα Ελλάδος και Τουρκίας, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα μπορούν να διατηρήσουν την εθνική, γλωσσική, θρησκευτική και πολιτιστική τους ταυτότητα∙
-μέσω του Συντάγματός τους και της Δικαστικής Εξουσίας κατοχυρώνονται το Κράτος Δικαίου, η Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για τους Αμερικανούς πολίτες·
-η επίσημη γλώσσα τους είναι η Αγγλική, την οποία γνωρίζουν οι πλείστοι των Κυπρίων, και το δικαιϊκό σύστημά τους έχει Αγγλοσαξωνικές ρίζες οι οποίες αποτελούν τη ρίζα και του Κυπριακού Δικαίου·
-στις ΗΠΑ ζουν και διαπρέπουν μεγάλες κοινότητες Ελλήνων, Κυπρίων και Αρμενίων οι οποίες—μαζί με την Αμερικανοεβραϊκή κοινότητα—θα μπορούσαν να εργαστούν προκειμένου να πείσουν την Κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι ενδεχόμενη επέκταση των συνόρων τους κατά τρόπο ώστε να συμπεριλάβει την Κύπρο θα αποβεί προς όφελος των στρατηγικών συμφερόντων τόσο των ΗΠΑ όσο και των συμμάχων τους στην περιοχή, με πρώτο το Ισραήλ το οποίο θα βρεθεί εντός ακτίνας 250 χιλιομέτρων από Αμερικανικό έδαφος.
Παρενθετικά, σημειώνω ότι η παρουσία των ΗΠΑ στην Κύπρο θα μειώσει το γεωστρατηγικό ρόλο της Τουρκίας (αφού, μεταξύ άλλων, οι ΗΠΑ δεν θα χρειάζονται πλέον την αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ) με ότι αυτό θα συνεπάγεται για τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Επιστρέφω στα πλεονεκτήματα που θα μπορούσε να προσφέρει η προοπτική μεταμόρφωσης της Κύπρου στην 51η Πολιτεία των ΗΠΑ.
Πρώτον, όπως έχω εισηγηθεί σε προηγούμενο άρθρο μου στο «Φ» που δημοσιεύτηκε στις 28.06.2017, η Τουρκία φοβάται την περικύκλωση της από ενδεχομένως ανταγωνιστικά Κράτη. Σήμερα, τα συμφέροντα της Τουρκίας και των ΗΠΑ βρίσκονται σε τροχιά σύγκρουσης ένεκα του ότι η Τουρκία θεωρεί τους Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ ως θανάσιμη απειλή ενώ οι ΗΠΑ τους θεωρούν ως απαραίτητο σύμμαχο κατά του Ισλαμικού Κράτους· έτσι, σήμερα, η Τουρκία και οι ΗΠΑ είναι εν δυνάμει ανταγωνιστικά Κράτη. Κατά συνέπεια, η προοπτική μεταμόρφωσης της Κύπρου στην 51η Πολιτεία των ΗΠΑ θα μπορούσε να πείσει την Τουρκία να συναινέσει στην ανάδυση ενός πραγματικά ανεξάρτητου και κυρίαρχου επανενωμένου Κυπριακού Κράτους ως μέτρο πρόληψης της προσχώρησης της Κύπρου στις ΗΠΑ, με το σκεπτικό ότι ο διάβολος που η Τουρκία «γνωρίζει» (εν προκειμένω, οι Κύπριοι) είναι καλύτερος από τον διάβολο που «αγνοεί» (εν προκειμένω, οι παντοδύναμοι Αμερικανοί).
Δεύτερον, η προοπτική απόκτησης της Αμερικανικής ιθαγένειας και της διαβίωσης σε ένα τόπο όπου οι Ελληνοκύπριοι θα αποτελούν μεν την πλειοψηφία αλλά, όπως και οι υπόλοιποι πολίτες των ΗΠΑ, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα λειτουργούν στο πλαίσιο ενός ευρύτερου μη εθνοκεντρικού πολιτειακού συστήματος, ενδεχομένως να διαλύσει τις ανασφάλειες που έχουν οι Τουρκοκύπριοι σε σχέση με τους Ελληνοκύπριους, δίνοντάς τους το έναυσμα να εναντιωθούν στην Τουρκία, και να στηρίξουν την επανένωση της Κύπρου ως μέρος της μεταμόρφωσής της στην 51η Πολιτεία των ΗΠΑ. Το Κυπριακό Κράτος θα πεθάνει. Όμως, ο χώρος και ο λαός της Κύπρου θα επανενωθούν, αποτρέποντας τον οριστικό αφελληνισμό των κατεχομένων και τη μετατροπή των ελευθέρων περιοχών σε Τουρκικό δορυφόρο.
Τρίτον, έστω κι αν η διχοτόμηση της Κύπρου αποδειχτεί αναπόφευκτη, η προσχώρηση των ελευθέρων περιοχών—αντί του συνόλου του εδάφους του Κυπριακού Κράτους—στις ΗΠΑ θα διασφαλίσει τουλάχιστον την επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού στο νότιο τμήμα της νήσου υπό συνθήκες Ασφάλειας, Κράτους Δικαίου, Δημοκρατίας και σεβασμού των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σε τελική ανάλυση, μεταξύ της διαβίωσης σε ένα (ακρωτηριασμένο) Κράτος-δορυφόρο της Τουρκίας και της διαβίωσης σε μια Πολιτεία των ΗΠΑ, κάποιος δεν μπορεί παρά να επιλέξει το δεύτερο.
Στο μικρό Αρμενικό κοιμητήριο της Λάρνακας, το αεράκι σφυρίζει ανέμελα καθώς στήνει χορό ανάμεσα στις συστάδες των κυπαρισσιών. Καθώς το ακούω, έρχεται στη μνήμη μου η αγαπημένη ρήση του πατέρα μου: «Δεν μπορείς να ελέγξεις τον άνεμο—αλλά μπορείς να ελέγξεις τα πανιά.» Ήρθε η ώρα να ελέγξουμε τα πανιά της Κύπρου. Αποστολή όλων, η διασφάλιση της επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού στη γη των πατέρων του. Είπαμε: τρεις γενιές προσφύγων σε μια οικογένεια είναι αρκετές…
*Δικηγόρος
ΠΗΓΗ:https://www.apopseis.com/i-ektaktes-katastasis-apetoun-ektakta-metra-mia-enallaktiki-protasi-politikis-gia-ti-meta-to-crans-montana-epochi-tou/
