13/2/2022
γράφει ο Ανδρέας Πιμπίσιης
Επιστρέφοντας στο υπουργείο Εξωτερικών, μετά από τέσσερα χρόνια, ο Ιωάννης Κασουλίδης ξεκαθάρισε από την πρώτη στιγμή πως αυτό που θα αλλάξει δεν είναι η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Αναστασιάδη αλλά την τακτική στην άσκησή της. Έκρινε ότι χρειαζόταν μια νέα προσέγγιση στον τρόπο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής και αποφάσισε να κινηθεί σε δύο επίπεδα, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Στην ατζέντα του νέου υπουργού Εξωτερικών, όχι τυχαία, μπήκαν ψηλά τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Μια πρόταση που είχε ετοιμάσει στο παρελθόν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και η οποία μπήκε στο ψυγείο μετά την αποτυχημένη άτυπη διάσκεψη της Γενεύης. Δεν είχαν περάσει πολλές ημέρες αφ’ ότου οι Γερμανοί μαζί με τους Ολλανδούς και άλλους εταίρους της Κύπρου είχαν ξεκαθαρίσει πως τα μόνα μέτρα που θα πρέπει να απασχολούν τη Λευκωσία είναι αυτά που θα οικοδομούν την εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο πλευρές και όχι αυτά που θα τιμωρούν την Τουρκία. Για τη Γερμανία και αρκετούς εταίρους της Κύπρου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εκτός συζήτησης τα όποια μέτρα κατά της Τουρκίας.
Επαναφέροντας τα συγκεκριμένα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ο Ιωάννης Κασουλίδη γνώριζε πως στο εσωτερικό θα προκαλούσε κάποιες αναταράξεις. Ενδεχομένως να περίμενε πολύ μεγαλύτερες συζητήσεις στο εσωτερικό μιας και η Κύπρος έχει μπει για τα καλά σε προεκλογική περίοδο. Και συνήθως μέσα σε περιόδους έντονων προεκλογικών ζυμώσεων και συζητήσεων είναι ό,τι χειρότερο να κάθεται κάποιος και να συζητά για το Κυπριακό.
Στην προκειμένη περίπτωση τα πράγματα φαίνεται να λειτουργούν διαφορετικά και το Κυπριακό να μην αποτελεί, αυτή τη στιγμή, πρώτο θέμα των προεκλογικών συζητήσεων. Η μερική αναταραχή που προκάλεσε η εμφάνιση των ΜΟΕ –άνοιγμα αεροδρομίου Τύμπου, άνοιγμα λιμανιού Αμμοχώστου, επιστροφή Βαρωσίων υπό τον ΟΗΕ– ήταν χαμηλής έντασης και χωρίς διάθεση για παρατεταμένες συζητήσεις.
Όμως η προώθηση των συγκεκριμένων ΜΟΕ δεν είχαν να κάνουν με τις εσωτερικές αντιδράσεις αλλά με τον διεθνή παράγοντα, τόσο στην ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ και ΟΗΕ. Εκεί ήταν που στόχευε η κίνηση Κασουλίδη με την επαναφορά των ΜΟΕ στο προσκήνιο. Στόχος, όπως ο ίδιος ανέφερε σε αρκετές περιπτώσεις στον ένα μήνα που βρίσκεται στο ΥΠΕΞ, είναι να επανακτήσει η ελληνοκυπριακή πλευρά την πρωτοβουλία των κινήσεων στο Κυπριακό.
Προωθώντας τα ΜΟΕ η Λευκωσία στόχευε προς τρεις κατευθύνσεις: Προς την Ευρωπαϊκή Ένωση που ζητούσε μέτρα εμπιστοσύνης ως απάντηση των τουρκικών ενεργειών στα Βαρώσια, προς ΟΗΕ που επίσης ζητά προώθηση μέτρων ανάμεσα στις δύο πλευρές, αλλά και προς την τουρκική πλευρά επιχειρώντας να την πιέσει να αλλάξει τουλάχιστον ρητορική.
Ως προς το πεδίο της Ευρώπης, διπλωματικοί κύκλοι εμφανίζονται ικανοποιημένοι από την έως τώρα αντίδραση των εταίρων της Κύπρου και κυρίως των Γερμανών. Πιο ξεκάθαρη εικόνα θα έχει ο Ιωάννης Κασουλίδης σε μια εβδομάδα όταν θα συναντηθεί με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ. Η συνάντηση Κασουλίδη-Μπορέλ έχει καθοριστεί για το πρωί της 21ης Φεβρουαρίου πριν από το επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες μας ο Ι. Κασουλίδης θα ενημερώσει τον Ζ. Μπορέλ εκτενώς για την κατάσταση στο Κυπριακό και τις προκλήσεις των Τούρκων αλλά κυρίως για την πρόταση ΜΟΕ που προωθεί η Λευκωσία και τις έως τώρα αρνητικές αντιδράσεις της τουρκικής πλευράς.
Το ΣΕΥ της 21ης Φεβρουαρίου θα δώσει μια ευκαιρία στον Κύπριο υπουργό Εξωτερικών να συζητήσει το όλο θέμα με τους ομολόγους του των άλλων χωρών, αλλά κυρίως με τους ΥΠΕΞ της Γερμανίας, Ιταλίας και Ισπανίας, τριών χωρών που κινούνταν με έντονες επιφυλάξεις στη λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας.
Δυνατό τεστ στην Ουάσιγκτον
Ανεβαίνοντας στον τρίτο όροφο του υπουργείου Εξωτερικών ο Ιωάννης Κασουλίδης εκτός από τα κλειδιά του γραφείου παρέλαβε από τον Νίκο Χριστοδουλίδη και ένα εισιτήριο για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένα ταξίδι κομβικής σημασίας για όλο το φάσμα θεμάτων που απασχολεί τις δύο χώρες. Ήταν παράλληλα μια μεγάλη ευκαιρία για ένα δυνατό τεστ της πρότασης για ΜΟΕ που προωθεί η Λευκωσία. Η προσέγγιση των Αμερικανών σε τέτοια ζητήματα αποτελεί βαρόμετρο για το πώς θα προωθηθούν προς την άλλη πλευρά και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα.
Οι συνομιλητές του Ιωάννη Κασουλίδη στην Ουάσιγκτον εμφανίστηκαν θετικοί στις κινήσεις της Λευκωσίας και του διαμήνυσαν πως είναι έτοιμοι να εργαστούν προς την κατεύθυνση που η κυπριακή κυβέρνηση θέλει ώστε αυτά τα μέτρα να προωθηθούν για εφαρμογή. Με την πείρα που έχει αποκτήσει ως υπουργός Εξωτερικών, ο Ιωάννης Κασουλίδης ξέρει πολύ καλά πως χωρίς την ώθηση των Αμερικανών είναι δύσκολο να προωθηθούν ΜΟΕ της σημασίας και εμβέλειας που προτείνει η κυβέρνηση Αναστασιάδη. Και κατά τις επαφές που είχε στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ο Ι. Κασουλίδης βρήκε άτομα που είναι έτοιμα να βοηθήσουν στην προσπάθεια προώθησης των ΜΟΕ.
Αναταράξεις στην τ/κ πλευρά
Για την τουρκική πλευρά τόσο η συζήτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης όσο και η συζήτηση σε επίπεδο τεχνικών επιτροπών θα πρέπει να γίνονται στη λογική της ύπαρξης δύο ισότιμων κρατών στο νησί. Θέση την οποία επαναλαμβάνει επί καθημερινής βάσεως ο Ερσίν Τατάρ. Η πρόταση Αναστασιάδη όπως διατυπώνεται σήμερα για άνοιγμα του αεροδρομίου Τύμπου και του λιμανιού Αμμοχώστου φάνηκε να απορρίπτεται από τον Ερσίν Τατάρ, πριν ακόμα τα ΜΟΕ του παρουσιαστούν και επίσημα, αλλά αυτό που γνωρίζει η κυπριακή κυβέρνηση από διπλωματικούς κύκλους είναι πως τα πράγματα μπορεί να είναι και διαφορετικά. Δηλαδή η τουρκοκυπριακή ηγεσία να βλέπει κάτι θετικό εάν το σήμερα παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου περάσει υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών και αρχίσουν διεθνείς πτήσεις ή και το λιμάνι Αμμοχώστου περιέλθει υπό τον έλεγχο είτε του ΟΗΕ είτε της ΕΕ και ανοίξει για το διεθνές εμπόριο.
Ωστόσο υπάρχουν και εκείνες οι δυνάμεις που θεωρούν πως εάν αποδεκτεί κάτι ανάλογο η τουρκοκυπριακή ηγεσία τότε ενταφιάζεται η πολιτική της αποδοχής κυριαρχικής ισότητας. Διπλωματικοί κύκλοι δεν αποκλείουν οι δημόσιες δηλώσεις Ερσίν Τατάρ, με τις οποίες απορρίπτει κατά τρόπο κάθετο τα ΜΟΕ Αναστασιάδη, να είναι αποτέλεσμα των πιέσεων που δέχθηκε στο εσωτερικό για να δελεαστεί από τα συγκεκριμένα μέτρα.
Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να υπάρξει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα ως προς την τύχη των συγκεκριμένων ΜΟΕ. Και αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πώς θα κινηθούν οι ξένοι παράγοντες. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο κατά την οποία η Τουρκία προσπαθεί να κλείσει πολλές από τις ανοικτές πληγές που δημιούργησε ο τυχοδιωκτισμός Ερντογάν.
ΠΗΓΗ:https://www.philenews.com/eidiseis/politiki/article/1399492/oi-parenergies-ton-kiniseon-tis-lefkosias
